مقدمه
براساس گزارش یک سایت حکومتی در تاریخ سه‌شنبه ۱۸ شهریور ۱۳۹۸، یک زن هوادار فوتبال یک هفته پس از خودسوزی در مقابل دادگاه، درگذشت.
سحر خدایاری ۲۹ ساله، از هواداران تیم استقلال تهران بود که در اعتراض به دستگیری و محکومیت به زندان بدلیل تلاش برای ورود به ورزشگاه و تماشای فوتبال، اقدام به خودسوزی کرد. وی در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۹۸ درگذشت. واقعه مرگ او بازتاب وسیعی را در سطح جهانی در میان هواداران ورزش فوتبال در پی داشت.
دادگاه پس از بازداشت خدایاری برای آزادی‌اش وثیقه پنجاه میلیون تومانی تعیین کرد و به دلیل آنکه تهیه این مبلغ برای خانواده اش دشوار بود و همچنین زمان کافی برای تهیه وثیقه نیز فراهم نبود، خدایاری ۲ روز در بازداشتگاه ماند.
خواهرش در مصاحبه با یک خبرگزاری حکومتی گفته بود كه سحر از نظر روانی مشکل داشته و در حال معالجه بوده است.
همین موضوع میتوانست عاملی باشد که مقامات اتهامات وی را نادیده بگیرند.
درگذشت سحر خدایاری واکنش‌‌های گسترده‌ای در مورد نقض حقوق زنان در ده‌ها سال گذشته در ایران را در پی داشت.
سازمان عفو بین الملل طی انتشار بیانیه‌ای در تاریخ ۲۱ شهریور ۹۸، اعلام کرد”اتفاقی که برای سحر خدایاری افتاده، اتفاق دلخراشی است و اثرات بی‌اعتنایی شدید و هولناک مقامهای رژیم ایران به حقوق زنان در این کشور را آشکار می‌کند. جرم او زن بودن در کشوری بود که زنان در آنجا مورد تبعیض قرار می‌گیرند، تبعیضی که در قوانین نهادینه شده و به هراس‌انگیزترین شیوه‌های قابل تصور در تمام عرصه‌های زندگی زنان و حتی در عرصه‌ٔ ورزشی متبلور می‌شود. تا آنجا که ما اطلاع داریم، ایران تنها کشور در دنیا است که مانع ورود زنان به استادیوم‌های فوتبال می‌شود و آنان را در صورت ورود مجازات می‌کند”.
این یک قانون وسیعا پذیرفته شده است که وضعیت زنان ایران گویاترین و قابل اتکاترین معیار سنجش آزادی‌های عمومی در آن می‌باشد.
سرکوب حقوق و آزادی مردم در ایران از ابتدای حکومتی جمهوری اسلامی به رهبری خمینی شروع شد و آن مقدمه‌ای بر سرکوب مطلق حقوق و آزادی‌های زنان در ایران شد.
تبعیض علیه زنان ابتدا در قانون اساسی و بعد در سایر قوانین جزایی و مدنی گسترش یافت.
در این روش، زنان با توجه به حقوق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و فردی خود از همه جوانب به صورت سیستماتیک با تبعیض مواجه می‌شوند.
پس از مرگ خمینی در سال ۶۸ به موازات نیاز روزافزون رژیم برای سرکوب جامعه ای ناآرام، رژیم بر سرکوب زنان شدت بخشید.
در طول چهار دهه گذشته ، سرکوب زنان سنگ بنای حکومت رژیم ایران بوده و حقوق و آزادی زنان به شدت نقض شده است.
گزارش ماهانه مانیتورینگ حقوق بشر ایران به اختصار موضوعات نقض حقوق بشر از جمله اجرای حکم اعدام، شکنجه جسمانی و روحی و روانی زندانیان سیاسی، صدور احکام سنگین برای فعالین مدنی و حقوق بشری و اجرای احکام شلاق و … را در بر میگیرد.
اعدام و مجازات مرگ
در ماه سپتامبر حکم اعدام دستکم ۱۴ تن، از جمله دو زن در ایران صورت گرفت.
البته شمار اعدام‌های واقعی بسا بیشتر است چرا که رژیم ایران بسیاری از اعدام‌ها را مخفیانه و بدون اطلاع رسانی اجرا می‌کند.
ایران تنها کشوری در جهان است که از مجازات اعدام برای کودکان و زنان استفاده می‌کند.
رژیم ایران در فاصله بین روزهای ۲۵ و ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۹ دستکم ۱۴ زندانی از جمله ۲ زن را در زندان‌های مختلف ایران اعدام کرد. تاکنون هیچ یک از خبرگزاری‌های داخلی ایران خبر این اعدام‌های را منتشر نکرده‌اند.
رژیم ایران یک زن به نام لیلا زرافشان را روز ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۹ در زندان سنندج اعدام کرد وی از پنج سال پیش به اتهام قتل در زندان سنندج محبوس بود.
همچنین در روز ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ نیز یک زن همراه با هفت مرد در زندان رجایی شهر کرج اعدام شدند.
در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی دستکم ۳۸۰۰ تن از جمله ۹۶ زن در ایران اعدام شدند.
در ماه سپتامبر براساس گزارش خبرگزاری حکومتی ایرنا یک زندانی پس از اجرای حکم شلاق در اصفهان اعدام شد. این خبرگزاری به هویت این زندانی اشاره نکرده است.
شکنجه و مجازات‌های بی‌رحمانه
در ماه سپتامبر ۲۰۱۹، گزارش‌ها حاکی از آن است که همچنان بدرفتاری و شکنجه زندانیان و فعالان حقوق بشری در زندان‌های ایران ادامه داشت. مقامات ایران اقدام به اجرای احکام شلاق و ضرب و شتم زندانیان کردند.
- آمار:
- اجرای دستکم یک مورد حکم شلاق
- صدور دستکم ۱۲۹ مورد حکم شلاق
- کشته شدن در یک زندانی زیر شکنجه
- کشته شدن یک زندانی بر اثر عدم رسیدگی پزشکی
جواد خسروانیان که روز ۳۰ اوت توسط ماموران اداره آگاهی استان فارس بازداشت شده بود ، در تاریخ ۲ سپتامبر ۲۰۱۹، بر اثر «ضرب و شتم در حین بازداشت» و «شکنجه» در اداره آگاهی خرم‌بید در استان فارس به طرز مشکوکی به قتل رسید.
به گزارش مسئولان اورژانس بیمارستان ماموران آگاهی پیکر بی‌جان این جوان را به بیمارستان منتقل کرده بودند به نحوی که آثار ضرب و شتم، کبودی، شکستگی در ناحیه قفسه سینه و زانو و ورم سر و صورت مشهود بود.
خانواده و نزدیکان او نیز اعلام کرده‌اند که او در زمان بازداشت در اداره آگاهی، برای گرفتن اعتراف «شکنجه» شده است.
در ماه سپتامبر، ماموران گارد ویژه زندان رجایی شهر کرج، به بند زندانیان سیاسی اهل سنت در این زندان حمله کرده و آنها را بطور خشونت آمیزی مورد ضرب و شتم قرار دادند.
گزارشات حاکی از آن است که زندانبانان با استفاده از باتوم و شوکرهای برقی به زندانیان تهاجم کرده اند.
در اثر این تهاجم تعدادی از زندانیان آسیب
دیده و وسایل شخصی آنها تخریب شده است. برحی دیگر از زندانیان را نیز بدون رسیدگی
پزشکی همراه با دست بند، چشم بند و پابند به سلول‌های انفرادی منتقل کرده‌اند.
این
زندانیان علیرغم گذشت ۱۷ روز کماکان بدون
رسیدگی و تحت شرایط نامناسبی در سلول های انفرادی نگهداری می‌شوند و تعدادی نیز در
ارتباط با تخریب اموال زندان با گشایش پرونده جدید روبرو شده اند.
وکلا، مدافعان حقوق بشر
در ماه سپتامبر ۲۰۱۹، صدور احکام سنگین و ناعادلانه برای فعالین مدنی و حقوق بشری در ایران ادامه داشت. بسیاری از فعالان دانشجویی و فعالین مدنی در این ماه در دادگاه‌های ایران محکوم شده و یا محکومیت آنان در دادگاه تجدید نظر تایید شده است.
- دادگاه تجدید نظر تهران، حکم هفت سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق پدرام پذیره دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی و رسانه دانشگاه تهران و از بازداشت شدگان تظاهرات سراسری دی۱۳۹۶ را تایید کرد.
- – ۸۶ تن از کشاورزان معترض نسبت به انحراف آب به یک کارخانه فولاد مرتبط با سپاه در اصفهان را در مجموع به ۲هزار و ۵۸۰ ضربه شلاق و ۳۴۴ ماه زندان محکوم کرد.
- در ماه سپتامبر محکومیت آتنا دائمی و گلرخ ابراهیمی ایرایی در دادگاه تجدید نظر بدون تشکیل دادگاه و غیابی تایید شد. آتنا دائمی و گلرخ ابراهیمی ایرایی دو زندانی سیاسی و فعال حقوق بشر هستند که در ۲۸ خرداد ۱۳۹۸، در یک پرونده جدید به اتهام تبلیغ علیه نظام و توهین به رهبری در دوران حبس هرکدام به ۳ سال و ۷ ماه حبس تعزیری و ۲ سال محرومیت از عضویت در گروه‌ها و احزاب سیاسی محکوم شده بودند.
- محکومیت حمیدرضا رحمتی معلم و فعال صنفی فرهنگیان ساکن اصفهان به اتهام «اخلال در نظم عمومی» در دادگاه تجدید نظر استان اصفهان تایید شد. براساس حکم صادره وی به تحمل ۳ سال حبس تعزیری، ۷۴ ضربه شلاق در ملا عام و بیست میلیون ریال جزای نقدی محکوم شده است.
- شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر تهران محکومیت۷ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق پریسا رفیعی دانشجوی دانشگاه تهران و از بازداشت شدگان تظاهرات سراسری دی ماه ۱۳۹۶، را تایید کرد. این دانشجو با اتهام‌های «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور»، «فعالیت تبلیغی علیه نظام» و «اخلال در نظم عمومی» به تحمل زندان و شلاق محکوم شده است.
حقوق دادرسی عادلانه و رفتار با زندانی‌ها
ممانعت از درمان
مقامات زندان با زندانیان سیاسی سعید شیرزاد، مجید اسدی و آرش صادقی را از خدمات پزشکی ضروری محروم کرده‌اند.
محرومیت زندانیان از خدمات درمانی و پزشکی براساس قوانین بین المللی یک نوع شکنجه محسوب می‌شود.
- سعید شیرزاد زندانی سیاسی در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۹، علیرغم آنکه با هزینه خانواده اش نوبت قرار پزشکی جهت عمل جراحی چشم داشت به دلیل خودداری از پوشیدن لباس زندان به دستور مقامات زندان به بیمارستان اعزام نشد.
این زندانی سیاسی از بیماری‌های کلیوی، گوارشی و ستون فقرات رنج می‌برد. درخواست‌های مکرر سعید شیرزاد در چندین ماه گذشته توسط دادستانی رد شده است. همزمان با عدم اعزام این زندانی سیاسی به بیمارستان مادر سالخورده وی نیز که در انتظار دیدن فرزندش پس از سالها بود به دلیل سکته قلبی درگذشت و این زندانی سیاسی حتی برای مراسم خاکسپاری مادرش نیز اجازه مرخصی پیدا نکرد.
- مجید اسدی زندانی سیاسی از بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) رنج می‌برد ، یک بیماری روماتیسم که بر ستون فقرات تأثیر می گذارد. او همچنین در شبکه بینایی خود زخم و التهاب دارد. مشکلات گوارشی وی نیز در نتیجه ممانعت از مراقبت‌های پزشکی توسط مقامات زندان شدت گرفته است.
در ماه سپتامبر بنا به گفته پزشکان وی دچار زخم و التهاب روده شده است اما از دسترسی به امکانات پزشکی محروم است. مقامات زندان و دستگاه قضاییه ایران به بهانه‌های مختلف این زندانی را از ویزیت پزشکی که هر سه ماه یکبار در بیمارستان خارج از زندان محروم کرده‌اند.
- آرش صادقی زندانی سیاسی دیگر نیز در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۹، برای چندمین بار از اعزام به بیمارستان جهت انجام قرار پزشکی محروم ماند.
این زندانی سیاسی، به کندرو سارکوم سرطان دردناک و کمیاب مبتلا می‌باشد. در سپتامبر ۲۰۱۸ جهت عمل جراحی و خارج کردن تومور به بیمارستان اعزام شد و پس از عمل جراحی به دستور دادستانی و سپاه بدون تکمیل مراحل درمانی به زندان بازگردانده شد.
آرش صادقی به دلیل عفونت شدید پس از عمل جراحی، با از کار افتادگی تعدادی از اعصاب حرکتی و حسی دست مواجه شده و عملا تنها توانایی باز بسته کردن انگشتان دستش را دارد.
مقامات زندان تا به امروز علیرغم توصیه پزشک متخصص این زندانی سیاسی را جهت اجرای شیمی درمانی به بیمارستان اعزام نکرده‌اند.
سازمان عفو بین الملل روز ۱۳ اوت ۲۰۱۹، ضمن نگرانی از وضعیت سلامت آرش صادقی محروم کردن وی از مراقبت‌های پزشکی حیاتی را ناقص «حق حیات» و شکنجه او دانست و با انتشار فراخوانی خواستار آزادی بی قید و شرط این زندانی شد و از مقامات ایران خواست تا تحقیقات مستقل و مؤثری در مورد شکنجه شدن این زندانی سیاسی انجام دهند و کسانی را که مسئول محرومیت مستمر او از مراقبت‌های پزشکی بوده‌اند، با رعایت موازین بین المللی در خصوص محاکمه عادلانه، مجازات کنند.
انفرادی، ممانعت از ملاقات‌های خانوادگی
- زهرا محمدی ۲۷ ساله، فعال مدنی و مدرس زبان کردی و عضو انجمن فرهنگی-اجتماعی «نوژین» با وجود گذشت نزدیک به چهار ماه از زمان بازداشت، بدون دسترسی به وکیل بصورت بلاتکلیف در بند زنان زندان مرکزی سنندج نگهداری می‌شود.
زهرا محمدی به گفته نزدیکانش در طول این چهار ماه مدام تحت بازجویی بوده است این در حالیست که دو تن از هم پرونده هایش آزاد شده‌اند، اما زهرا همچنان در بلاتکلیفی بسر می‌برد. خانم محمدی در تاریخ ۲۳ مه ۲۰۱۹، با یورش ماموران امنیتی در منزل مسکونی خود در سنندج بازداشت شده است.
- مهدی فراحی شاندیز زندانی سیاسی در پی ضرب و شتم ماموران زندان در سوئیت انفرادی زندان مرکزی کرج دچار بیهوشی شده و به دلیل وخامت حال وی ماموران ناگذیر وی را به بهداری زندان منتقل کرده اما بلافاصله پس از اقدامات اولیه پزشکی بدون آنکه وضعیت این زندانی به حالت نرمال برگردد مجدد وی را به سلول انفرادی منتقل کردند.
این زندانی سیاسی از مشکلات قلبی و دیابت رنج می‌برد و علاوه بر آن مدتی است که بدلیل محرومیت از حداقل حقوق‌های خود و حبس طولانی مدت در سلول انفرادی اقدام به اعتصاب غذا کرده است.
رفتار با اقلیت‌های دینی
رژیم ایران آزادی‌های مذهبی را با استفاده مستقیم از اذیت و آزار و هدف قرار دادن اقلیت‌های مذهبی و دینی، به ویژه اقلیت‌های دینی که در قانون اساسی ایران به رسمیت شناخته نشده‌اند، سرکوب می‌کند.
در ماه سپتامبر و با شروع سال تحصیلی جدید ده‌ها تن از دانشجویان و دانش آموزان به دلیل اعتقاد به ادیان مختلف از تحصیل بازماندند.
این بعد از آن است که وزیر آموزش و پرورش ایران گفت پیروان مذاهب “غیررسمی” ممنوع الخروج بودند و از دانش آموزان خواست که مذهب خود را برای ادامه تحصیل انکار کنند.
محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش ایران در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۹ اعلام کرد «اگر دانش‌آموزان اظهار کنند که پیرو ادیان دیگری به‌جز ادیان رسمی کشور هستند و این اقدام آنها به نوعی تبلیغ محسوب شود، تحصیل آنها در مدارس ممنوع است.»
بهایی
- در ماه سپتامبر دستکم ۲۴ تن از دانشجویان و دانش آموزان به دلیل اعتقاد به دین بهایی از تحصیل بازمانده اند.
این در حالیست که بسیاری از آنان آزمون پذیرش دانشگاه را پشت سر گذاشته‌اند، برخی نیز دارای درجه‌های ممتاز هستند، اما به دلیل باورمند بودن به بهاییت نمی‌توانند در دانشگاه‌های ایران ثبت نام کنند تا در رشته های مورد علاقه خود تحصیل کنند.
همچنین شماری از شهروندان بهایی به اتهام تبلیغ علیه نظام و عضویت در تشکلهای بهایی به حبس محکوم شدند.
- دادگاه انقلاب کرمان کیمیا مصطفوی و کیانا رضوانی را مجموعا به ۱۲ سال زندان محکوم کرد. این دو شهروند بهایی به اتهام «عضویت در تشکیلات بهایی» به ۵ سال حبس و به اتهام «تبلیغ علیه نظام به نفع گروه‌های مخالف نظام» به یک‌سال حبس تعزیری محکوم شده‌اند.
- دادگاه تجدید نظر استان خوزستان، میترا بدرنژاد، شهروند بهایی ساکن اهواز را به یک سال حبس تعزیری محکوم کرد. این شهروند بهایی در آبان ماه سال گذشته و در مرحله بدوی توسط دادگاه انقلاب اهواز به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شده بود.
- دادگاه تجدید نظر استان تهران حکم حبس ثمین مقصودی، شهروند بهایی ساکن تهران را عینا تائید و به وی ابلاغ کرد. این شهروند بهایی در مرحله بدوی و در اردیبهشت ماه سال گذشته توسط دادگاه انقلاب تهران به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شده است.
مسیحی
- یوسف ندرخانی، کشیش زندانی در زندان اوین، در اعتراض به وضعیت تعلیقی تحصیل فرزندانش و امتناع مدارس از ثبت نام این دانش آموزان در آستانه سال تحصیلی جدید اقدام به اعتصاب غذا کرده است.
آقای یوسف ندرخانی صاحب سه فرزند(پسر) ۱۵، ۱۶ و ۱۷ ساله هستند. فرزندان وی با توجه به گرایش خانودگیشان به مذهب مسیحیت از شرکت در کلاسهای دینی و قرآن در مدرسه امتناع کرده بودند و از این رو برای این دو درس نمره ای برای آنها لحاظ نشده و با وجود حضور مرتب در سایر کلاس ها از مقطع نهم به بالا، برای این دانش آموزان کارنامه قبولی صادر نشده است.
تبعیض اقلیت‌های قومی
در ماه سپتامبر ۲۰۱۹، دستکم ۸ شهروند کرد، دستکم ۲ شهروند ترک و ۲ شهروند بلوچ توسط نیروهای امنیتی و اطلاعاتی بازداشت شدند.
رژیم ایران اقلیت‌های قومی را با بهانه‌های مختلف سرکوب و مورد تبعیض قرار میگیرد.
همچنین دستکم ۴ کولبر کرد بر اثر شلیک مستقیم نیروهای سپاه در مرز به بهانه قاچاق کالا به قتل رسیده و ۱۰ تن دیگر زخمی شدند.
از سوی دیگر ۲ شهروند بلوچ از جمله یک نوجوان ۱۸ ساله به بهانه قاچاق کالا با شلیک مستقیم نیروهای سپاه به قتل رسیدند.