مقدمه
در ماه فوریه، ویروس کرونا در ایران شیوع یافته و با سرعتی تصاعدی در حال گسترش در سراسر کشور است.
رژیم ایران از زمان شیوع ویروس کرونا در ایران با پنهان‌کاری، انتشار اطلاعات دروغ، عدم اقدامات پیشگیرانه، توزیع نکردن تجهیزات پزشکی مناسب و ادامه رفت و آمد به چین، باعث تسریع گسترش ویروس کرونا به مناطق مختلف و افزایش سریع قربانیان و همچنین انتقال ویروس به کشورهای دیگر شد.
ابعاد شیوع و تعداد واقعی مبتلایان کرونا (کووید ۱۹) در ایران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد چرا که مقامات رژیم در یک پنهان‌کاری عمدی، ابعاد فاجعه را کوچک جلوه می‌دهند اما گزارشها حاکی از گستردگی انتشار این بیماری و نگرانی فزاینده مردم است.
آمار مبتلایان ویروس کرونا که از تریبون‌های رسمی اعلام شده از روز ۲۶ فوریه به شکل ناگهانی و با شیبی تند رو به افزایش گذاشت. آمار دولتی با روزی بیش از ۱۰۰ نفر افزایش طی دو روز از حدود ۱۴۰ به ۳۸۸ در روز ۲۸ فوریه رسید. تعداد جان‌باختگان هم ۳۴ نفر اعلام شد.
اما حتی آمار جدید هم در کنار ارقام دیگری که تاکنون منتشر شده، به‌دور از واقعیت به‌نظر می‌رسد.
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت در مجلس گفت:
«متاسفانه، مکررا آمار را از مردم پنهان می‌کنند و به صراحت می‌گویم که آمارهای ارائه شده تاکنون، هنوز واقعی نیست… به هر حال، گزارش‌هایی که از آرامستان‌ها و همچنین گزارش دوستان داریم از آمار خیلی وحشتناکی خبر میدهد که نمی‌شود آن را پنهان کرد. من از بهشت زهرا، تازه‌آباد و باغ رضوان رشت آماری در خصوص جان باختگان بر اثر ویروس کرونا گرفتم و باید بگویم که آمار، خیلی بیشتر از این حرف‌هاست.»
در چنین شرایطی مقام‌های رژیم از جمله حسن روحانی می‌گویند موضوع قرنطینه هیچ شهر یا محلی مطرح نیست و «دشمن» به دنبال تعطیل کردن ایران است.
اقدامات پیشگیرانه نیز در سطح شهرها و بیمارستانها وجود ندارد. رژیم ادعا میکند که در مراکز بهداشتی ماسک و دستکش مجانی به مردم داده می‌شود.
اما گزارشات متعدد از ایران حاکی از این است که در مراکز بهداشتی حتی برای پرسنل هم ماسک و دستکش وجود ندارد و اتیکت زده‌اند. روی بسیاری داروخانه ها نوشته شده: «مراجعه نکنید ماسک و دستکش وجود ندارد”.»
یک منبع محلی از اصفهان گفت: «برای تهیه ماسک و محلول ضدعفونی در بهارستان اصفهان به دارو خانه‌ها مراجعه کردم. همه دارو خانه‌ها یک تابلو یا یک دست نوشته پشت شیشه یا روی پیشخوان نصب کرده بودند با این مضمون که: ماسک، دستکش، الکل اتانول سفید و قرمز، محلول ضدعفونی، ژل ضدعفونی نداریم لطفاً سؤال نفرمایید. در هیچ داروخانه‌یی پرسنل دستکش به دست نداشتند و حداکثر ماسک مورد استفادشان ماسک پارچه‌ای بود.»
یک منبع دیگر از تهران میگوید: «یکی از فامیلهای ما در تهران پرستاراست. او میگفت: ما امكانات نداريم فقط نفرات را بدون امکانات و رسیدگی بستری ميكنيم با همين داروهای معمولی کمی به آنها رسیدگی میکنیم اگر زنده ماندند كه هيچ، اگر فوت کردند هم گفته شده که جنازه ها را به خانواده ها تحویل ندهیم.»
یک هموطن از مشهد میگوید: «رژیم تلاش میکند این وضعیت را مخفی نگه دارد. نه ماسك در داروخانه ها هست ونه مواد ضد عفونی كننده و وضعيت بسیار وخیم است.»
تراژدی دیگر شیوع ویروس کرونا در زندانهاست که با توجه به تراکم و وضعیت فاجعه‌بار بهداشتی زندانها، پیش‌بینی می‌شود فاجعه بزرگی در راه است.
آخوند رئیسی، رئیس قوه قضاییهٔ خامنه‌ای، از مصون کردن زندانها و زندانیان در برابر ویروس کرونا سخن گفته بود اما گزارشات نشان میدهد که این ادعا صحت نداشته و جان زندانیان در خطر جدی میباشد.
با توجه به محیط بسته زندان، تغذیه نامناسب، نبود امکانات بهداشتی و پزشکی لازم، تراکم بالای جمعیت، بروز موارد مشکوک کرونا در برخی زندانها موجب نگرانی زندانیان و خانواده های آنان شده است. در برخی زندانها مانند سنندج، خرم آباد زندانیان خواستار دریافت امکانات بهداشتی لازم و همینطور قرنطینه شدن افراد مشکوک به ویروس کرونا شده اند و تهدید کرده اند در صورت تداوم بی توجهی به اعتصاب غذا دست خواهند زد. زندانهای دیگر از جمله زندانهای کرج، تبریز، اوین همراه با بسیاری از زندانهای کشور ملتهب از این وضعیت هستند.
جان زندانیان بخصوص زندانیان سیاسی در زندانهای ایران در خطر است.
اعدام و مجازات مرگ
مانیتورینگ حقوق بشر ایران در ماه فوریه ۲۰۲۰، اجرای دستکم ۲۲ مورد حکم اعدام در ایران را ثبت کرده است.
البته شمار واقعی اعدام شدگان در ایران بسیار بیشتر است چرا که رژیم ایران بسیاری از اعدام‌ها را مخفیانه در زندانها انجام داده و اخبار آن منتشر نمی‌شود.
این اعدام‌ها در شهرهای کرج، اصفهان، قم، شیراز، بروجرد، زاهدان، مشهد، خراسان شمالی و کرمانشاه صورت گرفته است.
عدم درجه بندی برای قتل عمد در ایران باعث می‌شود هر نوع قتلی فارغ از شدت و ضعف و انگیزه متهم، منجر به صدور حکم اعدام شود. در ماه ژانویه دستکم ۱۹ زندانی با اتهام مربوط به قتل اعدام شدند.
مجازات اعدام برای جرائمی چون جرائم مرتبط با مواد مخدر و جرائم اقتصادی در ایران اجرا می‌شود. در ماه فوریه دستکم ۳ زندانی با اتهام مواد مخدر اعدام شدند.
مانیتورینگ حقوق بشر ایران خواهان ارجاع پرونده نقض حقوق بشر در ایران به شورای امنیت ملل و تشکیل یک هیات مستقل جهت تحقیق حول نقض حقوق بشر در ایران میباشد.
شکنجه و مجازات‌های بی‌رحمانه
شلاق
علاوه بر شکنجه در زندانهای ایران و بازداشتگاه‌های مخفی و علنی قوه قضاییه ایران احکام غیرانسانی شلاق را نیز برای جرائم اجتماعی و سیاسی صادر و یک مورد را نیز در ملاءعام اجرا کرده است.
- صدور بیش از ۵۰ مورد حکم شلاق
- اجرای بیش از ۱ حکم شلاق که شامل یک حکم در ملاءعام
خبرگزاری حکومتی تسنیم به نقل از دادستانی شهرستان طبس از اجرای حکم ۸۰ ضربه شلاق برای یک گردشگر به اتهام شرب خمر در اوایل ماه فوریه خبر داد.
شکنجه برای گرفته اعتراف اجباری
پس از قطعی شدن احکام صادره علیه ۸ فعال محیط زیست زندانی در ایران توسط سخنگوی قوه قضاییه شکایت و نامه‌های نیلوفر بیانی یکی از فعالین محیط زیست در توصیف شکنجه‌های شدید روحی و روانی و جسمانی وی در فضای مجازی منتشر شد.
نیلوفر بیانی در نامه شکایت خود مواردی از بدرفتاری‌های صورت گرفته را «”تهدید همه روزه به اعدام”، “تحمل ۸ ماه سلول انفرادی و در انزوای کامل و بازجویی های طولانی به مدت ۹ تا ۱۲ ساعت در روز و شب”، “بازجویی‌های ایستاده یا در حال چرخیدن با چشم‌بند یا در حال بشین‌و پاشو”، “توهین به خود “،”تهدید به بازداشت و شکنجه پدرو و مادر ۷۰ ساله “، “تهدید به حبس در سلول یک متری”، “تهدید به شکنجه فیزیکی با نشان دادن عکس و توصیف وسایل شکنجه”، “ساعت‌ها توصیف جزییات زجر و درد شکنجه‌ها و انتقال جزییات حس لحظه اعدام” و ” تحت فشار گذاشتن زندانی با ادعای اعدام همکاران” » عنوان کرده است.
در واکنش به انتشار نامه این فعال محیط زیست دادستانی تهران طی اطلاعیه‌ای در تاریخ ۲۰ فوریه ۲۰۲۰، مدعی شده که پس از انتشار این نامه‌ها، «بلافاصله» یک هیئت قضایی مامور بررسی موضوع شدند، اما پس از مراجعه به زندان، نیلوفر بیانی «حاضر به بیان هیچ گونه توضیحی در این باره نشد».
این اطلاعیه، شرح شکنجه‌های روانی و تهدید به شکنجه‌های فیزیکی و جنسی این فعال محیط زیست از سوی بازجویان سپاه را «ادعا» نامیده، و خانم بیانی را نیز «یکی از محکومین به جاسوسی» معرفی کرده است.
حق آزادی تشکل و تجمعات مسالمت‌آمیز
پس از گذشت بیش از یک ماه از سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط سپاه دانشجویان دانشگاه امیرکبیر تهران در روز یکشنبه ۱۶ فوریه در اعتراض به سقوط این هواپیمان و جانباختن ۱۷۶ نفر و همچنین اعتراضات سراسری آبان ماه اقدام به تجمع اعتراضی کردند.
دانشجویان معترض شعارهای «نه صندوق نه آرا، تحریم انتخابات»، «۱۵۰۰ نفر کشته آبان ماست»، «زندانی سیاسی آزاد باید گردد»، «دانشجو می میرد ذلت نمی پذیرد» سر دادند که با حضور گسترده ماموران لباس شخصی‌ها و حراست دانشگاه امیر کبیر به خشونت کشیده شده اما دانشجویان علیرغم سرکوب شدید تا پایان خواندن بیانیه خود به تجمع اعتراضی‌شان ادامه دادند.
حق آزادی بیان و عقیده
در ماه فوریه، دادگاه تجدید نظر محکومیت ۵۸ سال حبس هشت فعال محیط زیست را تایید کرد.
غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه ایران، روز سه‌شنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۸، اعلام کرد که هشت فعال محیط زیست به اتهام همکاری با دولت متخاصم آمریکا در مجموع به ۵۸ سال حبس محکوم شدند.
بنابر اعلام این مقام قوه قضاییه ایران مراد طاهباز و نیلوفر بیانی هر یک به اتهام همکاری با دولت متخاصم آمریکا به ۱۰ سال حبس، هومن جوکار و طاهر قدیریان نیز با اتهام مشابه همکاری با دولت متخاصم هریک به ۸ سال حبس، سام رجبی و حمیده(سپیده) کاشانی با همین اتهام به تحمل ۶ سال حبس محکوم شدند.
امیرحسین خالقی به اتهام جاسوسی به ۶ سال حبس و عبدالرضا کوهپایه به اتهام اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور به تحمل ۴ سال حبس محکوم شدند.
در ماه فوریه، شماری از بازداشت‌شدگان تظاهرات سراسری آبان توسط مقامات قضاییه ایران با احکام سنگین شلاق و حبس مواجه شده‌اند.
غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه در تاریخ ۱۸ فوریه ۲۰۲۰ بدون اشاره به آمار دقیق بازداشت‌شدگان تظاهرات سراسری آبان و محل نگهداری آنان، در پاسخ به سوالی پیرامون وضعیت بازداشت شدگان اعتراضات آبان ۹۸، اعلام کرد «پرونده تعداد زیادی از اغتشاش‌گران اصلی در تهران، اصفهان، شیراز و خوزستان محاکمه شدند، حکم بدوی صادر شده و در فرایند تجدید نظر هستند.»
براساس گزارش‌های رسیده جلسه محاکمه بسیاری از بازداشت‌شدگان غیرعلنی برگزار شده است.
- گیتا حر، توسط شعبه ۲۴ دادگاه انقلاب تهران از بابت اتهام «اجتماع و تبانی بر ضد امنیت داخلی و خارجی» و «تبلیغ علیه نظام» در مجموع به شش سال حبس تعزیری محکوم شد.
- سیامک مقیمی مومنی ۱۸ ساله، در شعبه ۲۴ دادگاه انقلاب تهران به اتهام «اجتماع و تبانی، فعالیت تبلیغی علیه نظام، توهین به خامنه‌ای و روحانی» به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
- میلاد ارسنجانی، ۳۱ساله توسط شعبه یک شهریار، جنوب تهران، به اتهام «اجتماع و تبانی علیه نظام و توهین به خامنه‌ای و روحانی» به ۵ سال زندان محکوم شد.
- کیانوش جمالی، ۲۷ساله، در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به اتهام «اجتماع و تبانی علیه نظام و توهین به خامنه‌ای و روحانی» به ۷سال و نیم زندان محکوم شدند.
- محمد اقبالی گلهین ۲۹ ساله، کارگر یک مغازه فست فود توسط شعبه ۱۰ دادگاه کیفری شهرستان شهریار به اتهام «تخریب اموال دولتی، اخلال در نظم و آسایش عمومیو درگیری با ماموران بسیج» در مجموع به ۱۱ سال حبس تعزیری، ۷۴ ضربه شلاق و یک سال تبعید به شهرستان راسک محکوم شد.
- علی نانوایی، دانشجوی دانشگاه تهران توسط دادگاه انقلاب تهران به اتهام «اجتماع و تبانی و اخلال در نظم عمومی» به شش ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد.
این حکم به مدت ۲ سال به حالت تعلیق درآمده است. همچنین بر اساس حکم صادره آقای نانوایی باید از ۳ کتاب تعیین شده توسط دادگاه از جمله «پسرک فلافل فروش، پایی که جا ماند و سه دقیقه در قیامت» را رونویسی کند.
- ابوالفضل مقصودی ۱۸ ساله، کارگر سنگ‌تراشی، پس از پایان مراحل دادرسی به زندان تهران بزرگ منتقل شد وی با اتهام اخلال در نظم عمومی در پرونده‌اش مواجه شده است.
به دلیل مخالفت مسئولان قضاییه با کاهش میزان قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی و عدم توانایی مالی خانواده‌اش همچنان در زندان تهران بزرگ در میان زندانیان با جرائم خطرناک و مسن‌تر از خود میباشد.
- امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی، در دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی به اتهام «مشارکت در تخریب و تحریق به قصد مقابله با نظام» به اعدام و ۳۸ سال زندان و ۲۲۲ ضربه شلاق محکوم شدند.
براساس این حکم امیرحسین مرادی به اعدام، ۷۴ ضربه شلاق و ۱۶ سال زندان، سعید تمجیدی و محمد رجبی هر کدام به اعدام و تحمل ۱۱ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده‌اند.
- خلیل اسدی بوژانی، صحبت امیدی و مهدی ابدالی، توسط دادگاه انقلاب کرمانشاه به اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور و عضویت در گروه‌های مخالف نظام» به ۱۷ سال و ۶ ماه زندان محکوم شده‌اند.
- سمیرا هادیان از بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری آبان در زندان قرچک ورامین توسط دادگاه انقلاب تهران به اتهام «اجتماع و تبانی، تمرد از دستورات ماموران دولتی و توهین به ماموران دولت» به ۸ سال حبس محکوم شد.
- مریم علی‌شاهی و به همراه پسرش مهیار منصوری از بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری آبان توسط دادگاه انقلاب تهران به اتهام «توهین به رهبری، اجتماع و تبانی، اخلال در نظم و آسایش عمومی و تبلیغ علیه نظام» در مجموع به ۱۵ سال حبس محکوم شدند.