گزارش‌های تازه از زندان لاکان رشت نشان می‌دهد که وضعیت جسمانی دو زندانی سیاسی محکوم به اعدام، منوچهر فلاح و پیمان فرح‌آور، به‌شدت وخیم شده و هر دو در معرض خطر فوری مرگ قرار دارند. این دو زندانی که در بند بسته و تاریک «میثاق» نگهداری می‌شوند، با رشد گسترده غده‌های ناشناخته، دردهای شدید، التهاب داخلی و کاهش وزن قابل‌توجه دست‌وپنجه نرم می‌کنند، در حالی که مسئولان زندان و نهادهای امنیتی از اعزام آن‌ها به مراکز درمانی تخصصی جلوگیری می‌کنند.
این شرایط در ادامه الگوی تثبیت‌شده محرومیت درمانی زندانیان سیاسی در زندان‌های سراسر کشور است؛ الگویی که به‌صورت سیستماتیک جان زندانیان بیمار را تهدید می‌کند.
وضعیت بحرانی جسمانی: رشد غده‌ها، عفونت و کاهش وزن شدید
بر اساس اطلاعات موثق، در بدن هر دو زندانی بیش از ۲۰ غده ناشناخته ایجاد شده که برخی از آن‌ها به اندازه یک گردو رسیده است. پیمان فرح‌آور به دلیل ناتوانی در خوردن غذای زندان، بیش از ۱۵ کیلوگرم کاهش وزن داشته و از ضعف حاد رنج می‌برد. منوچهر فلاح نیز در وضعیت مشابهی قرار دارد و با دردهای مزمن، التهاب داخلی و نیاز فوری به تصویربرداری و نمونه‌برداری پزشکی روبه‌روست.
با وجود هشدارهای مکرر خانواده‌ها و زندانیان، هیچ ارزیابی تخصصی، آزمایش پزشکی یا اعزام درمانی صورت نگرفته است. تنها اقدام انجام‌شده، تجویز مسکن‌های سطحی بوده که به هیچ‌وجه با شدت بیماری هماهنگ نیست.
محرومیت عامدانه از درمان و نقش نهادهای امنیتی
گزارش‌ها تأکید می‌کنند که جلوگیری از اعزام این دو زندانی به مراکز درمانی، به دستور مستقیم وزارت اطلاعات انجام می‌شود. مسئولان زندان لاکان، حتی در مواجهه با شرایط شبه‌اورژانسی، درخواست‌های درمانی را رد می‌کنند. این اقدام از سوی زندانیان سابق و منابع مستقل، به‌عنوان بخشی از سیاست فشار بر زندانیان سیاسی تحلیل می‌شود.
بند «میثاق» که محل نگهداری آنان است، محیطی بسته و فاقد نور، هواخوری و امکانات اولیه بهداشتی است. زندانیان عملاً در شرایطی مشابه شبه‌انفرادی طولانی‌مدت قرار دارند؛ شرایطی که به‌تنهایی می‌تواند به فرسایش جسمی و روانی منجر شود و وقتی با محرومیت درمانی ترکیب می‌شود، خطر مرگ را به‌شدت افزایش می‌دهد.
منوچهر فلاح؛ زندانی سیاسی در آستانه اعدام
پرونده قضایی و روند ناعادلانه دادرسی
منوچهر فلاح، ۴۲ ساله، از بازداشت‌شدگان اعتراضات ۱۴۰۱ است که در خرداد ۱۴۰۲ بازداشت شد. با وجود صدور قرار وثیقه، نهادهای امنیتی مانع آزادی او شدند. در پرونده نخست، به اتهام «توهین به خامنه‌ای و تبلیغ علیه نظام» به ۲۲ ماه و ۱۷ روز حبس محکوم شد و این دوران در مرداد ۱۴۰۳ پایان یافت. اما او آزاد نشد و دادگاه انقلاب رشت پرونده دوم را با اتهام «محاربه» گشود.
در ۱۴ بهمن ۱۴۰۳، قاضی محمدعلی درویش‌گفتار (پسر) حکم اعدام او را صادر کرد. جلسه دادگاه بدون حضور وکیل انتخابی و به‌صورت ویدئوکنفرانسی برگزار شد.
نامه منوچهر فلاح به دخترش
منوچهر فلاح در نامه‌ای که در سالگرد ۱۶سالگی دخترش، «عسل»، نوشته است، می‌گوید:
«در آستانه تولدت، حکم اعدامم را ابلاغ کردند شاید که مرا به تسلیم وادارند، اما راهی را که برگزیده‌ام از دل رنج‌های مردم آموخته‌ام… سکوت در برابر بی‌عدالتی را گناهی نابخشودنی می‌دانم.»
او پیش‌تر در اعتراض به ادامه بازداشت غیرقانونی، ۲۸ روز اعتصاب غذا کرده بود. با رد فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور، اکنون در آستانه اجرای حکم اعدام قرار دارد.
پیمان فرح‌آور؛ شاعر گیلانی با حکم اعدام و بیماری‌های شدید
بازداشت و اتهامات امنیتی
پیمان فرح‌آور، شاعر و فعال فرهنگی ۳۷ ساله اهل گیلان، در مرداد ۱۴۰۳ بازداشت و پس از بازجویی در اداره اطلاعات، به زندان لاکان منتقل شد. او در ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴، توسط قاضی احمد درویش‌گفتار و بدون حضور وکیل، به اتهام «بغی» و «محاربه» به اعدام محکوم شد. این حکم در مهر ۱۴۰۴ به تأیید دیوان عالی کشور رسید.
اتهامات مطرح‌شده علیه او عمدتاً به فعالیت‌های ادبی، نقدهای اجتماعی، حمایت از کشاورزان و اعتراض به تخریب محیط‌زیست مربوط بوده است.
بیماری شدید و محرومیت درمانی
فرح‌آور پس از عمل جراحی کیسه صفرا دچار عفونت‌های لنفاوی، دمل‌های متعدد و رشد غده‌ها شده است. یکی از هم‌بندی‌های او می‌گوید:
«تمام بدنش عفونت کرده… لمس تومورها باعث درد شدید می‌شود… اگر به دادش نرسند، دوام نمی‌آورد.»
با وجود وضعیت خطرناک، او تنها به بهداری زندان منتقل شده و هیچ معاینه تخصصی یا تصویربرداری انجام نشده است. او دارای یک فرزند خردسال است و خانواده‌اش ماه‌هاست از اطلاع‌رسانی درمانی محروم‌اند.
شواهد بین‌المللی: هشدار عفو بین‌الملل
عفو بین‌الملل در بیانیه Urgent Action خود درباره اعدام‌های گسترده در ایران، به‌صورت مستقیم نام منوچهر فلاح و پیمان (امین) فرح‌آور را در میان زندانیان در معرض اعدام ذکر کرده و هشدار داده است:
«در میان افرادی که در معرض خطر اعدام قرار دارند، نام‌هایی چون منوچهر فلاح و پیمان (امین) فرح‌آور نیز دیده می‌شود… هزاران نفر در ایران در معرض خطر اعدام قرار دارند؛ افرادی که اغلب بر اساس اتهامات مبهم و پس از محاکمه‌های به‌طور فاحش ناعادلانه محکوم شده‌اند.»
این بیانیه به‌صراحت از یک بحران اعدام با ابعاد هولناک در ایران سخن می‌گوید و بر ضرورت توقف فوری این روند تأکید دارد.
📎 لینک رسمی بیانیه:
https://www.amnesty.org/en/wp-content/uploads/2025/09/MDE1302772025ENGLISH.pdf
تحلیل حقوق بشری
پرونده این دو زندانی، مصداق آشکار نقض اصول بنیادین حقوق بشر است:
- ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر: حق حیات
- ماده ۵: ممنوعیت شکنجه و رفتار غیرانسانی
- ماده ۲۵: حق برخورداری از مراقبت پزشکی
- ماده ۱۰ میثاق ICCPR: رفتار انسانی با افراد محروم از آزادی
- ماده ۱۲ میثاق ICESCR: حق سلامت و دسترسی به درمان
ترکیب شکنجه سفید (حبس طولانی‌مدت در شرایط تاریک و بسته)، عدم دسترسی به پزشک، دادرسی ناعادلانه و تهدید فوری به اجرای احکام اعدام، نشان‌دهنده نقض سیستماتیک تعهدات بین‌المللی و تشدید بحران انسانی زندانیان سیاسی در ایران است.
جمع‌بندی
وخامت حاد وضعیت جسمی منوچهر فلاح و پیمان فرح‌آور، همراه با محرومیت درمانی و تهدید قریب‌الوقوع اجرای احکام اعدام، نشان می‌دهد که جان این دو زندانی در خطر بسیار فوری قرار دارد. استمرار این وضعیت، مسئولیت فوری نهادهای بین‌المللی، سازوکارهای حقوق بشری سازمان ملل و جامعه مدنی جهانی را ضروری می‌سازد تا مانع فاجعه‌ای بیشتر شوند و بر توقف فوری این روند فشار وارد کنند.