نقض حقوق بشر در ایران – گزارش ماهانه مانیتورینگ حقوق بشر ایران، سپتامبر ۲۰۲۱
مقدمه:
مرگ دستکم ۴ زندانی زیر شکنجه در ماه سپتامبر، بار دیگر توجه به موضوع شکنجه و بدرفتاری علیه زندانیان در ایران را جلب کرد.
شکنجه و رفتار غیرانسانی نسبت به بازداشت شدگان و زندانیان توسط زندانبانان همواره یکی از جدی ترین موارد نقض حقوق بشر در ایران بوده است.
یک زندانی به نام امیرحسین حاتمی ۲۲ ساله در ۱ مهر ۱۴۰۰ در زندان تهران بزرگ تحت شکنجه جان خود را از دست داد. یک منبع آگاه گفت که وی زیر ضربات شدید باتوم به سرش توسط ماموران زندان کشته شده است.
شاهین ناصری که شاهد شکنجه های نوید افکاری بوده و در یک فایل صوتی آن را افشا کرده بود، در روز ۳۰ شهریور ۱۴۰۰ به طرز مشکوک و پرابهامی در زندان تهران بزرگ جان خود را از دست داد. شاهین ناصری در فایل صوتی خود اعلام کرده بود که قاضی به دلیل این افشاگری، وی را تهدید کرده است. منابع نزدیک به خانواده شاهین ناصری می گویند که در روی بدن وی نشانه های شکنجه مشاهده شده است. کبودی در ناحیه پهلو و ناحیه ساق پا و ضربه به سر از نشانه های است که در روی بدن وی وجود داشته است. آنها همچنین اعلام کردند که گوش های شاهین ناصری پس از مرگ نیز خونریزی می کرد.
در روز ۱۸ شهریور ۱۴۰۰ خانواده یاسر منگوری اهل پیرانشهر در پی تماس ماموران وزارت اطلاعات در ارومیه از مرگ وی در زندان مطلع شدند. وی در روز ۲۶ تیر ۱۴۰۰ توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود. یک منبع نزدیک به خانواده وی در این مورد اعلام کرد که از نحوه مرگ یاسر یا تاریخ وقوع آن اطلاعاتی در اختیار خانوداده قرار نگرفته است. یاسر منگوری کارگر جوشکاری، متاهل و پدر ۳ فرزند بود.
در یک مورد دیگر در روز ۹ شهریور ۱۴۰۰ هادی عطازاده اهل اهر پس از تحمل ضربات شلاق به اتهام مصرف مشروبات الکلی، جان خود را از دست داد. وی به اتهام داشتن مشروبات الکلی به یک و نیم سال زندان محکوم شده بود. تصاویری از وی که نشانه های ضربات شلاق را بر بدن او را نشان می دهد در شبکه های اجتماعی منتشر شده است.
در همه موارد، قوه قضاییه رژیم ایران گزارش شکنجه های جسمی و روحی زندانیان را رد کرده و با کتمان حقیقت از پذیرش مسئولت جان زندانیان خودداری کرده است.
این نشان می دهد که مقامات حکومت ایران با وجود همه واکنش های بین المللی و افکار عمومی جامعه ایران، بر شکنجه و کشتن زندانیان اصرار دارد.
در هیچ یک از این موارد، علیرغم شکایت خانواده قربانیان و خشم داخلی و بین المللی، حتی یک مقام مسئول پاسخگو نبوده است و به دست عدالت سپرده نشده است. به گفته عفو بین الملل این نشان دهنده بحران دیرینه مصونیت از مجازات در ایران است، بحرانی که موجب شده شکایات مرتبط با شکنجه و کشتار توسط ماموران حکومتی همواره بدون تحقیق و عقوبت باقی بمانند.
سازمان عفو بین الملل در ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ در بیانیه ای اعلام کرد: “مقامات ایران از مسئولیت پذیری و پاسخ گویی در مورد مرگ در حین بازداشت دستکم ۷۲ نفر از ژانویه ۲۰۱۰ سر باز زده اند و این عدم پاسخگویی در حالی ادامه یافته که براساس گزارش های قابل اعتنا، مرگ این افراد ناشی از شکنجه یا سایر بدرفتاری ها یا استفاده مرگبار از سلاح گرم و گاز اشک آور توسط مقامات بوده است.”
مانیتورینگ حقوق بشر ایران بار دیگر خواستار تشکیل هیات بین المللی از جانب سازمان ملل متحد برای بازدید از زندان ها و زندانیان ایران و بررسی جنایات رژیم آخوندی در زندان ها و به ویژه مرگ زندانیانی از جمله شاهین ناصری، یاسر منگوری و امیرحسین حاتمی می باشد.
نقض حق حیات:
در ماه سپتامبر ۲۰۲۱ دستکم ۴۲ حکم اعدام در زندان های ایران اجرا شد. حداقل ۱۲ مورد از اعدام ها با جرائم مربوط به مواد مخدر و ۲۵ اعدام به جرم قتل به اجرا درآمده است.
ایران دارای بالاترین نرخ سرانه اعدام نسبت به جمعیت در جهان می باشد.
سحرگاه چهارشنبه ۷ مهر ۱۴۰۰ حکم اعدام فرهاد صالحی جبه دار با اتهام تجاوز و برغم مخالفت شاکی پرونده در زندان مرکزی کرج اجرا شد.
این حکم ظالمانه با وجود مخالفت شاکی پرونده با اعدام و فراخوان عفو بین الملل برای توقف فوری حکم اجرا شد.
سحرگاه همان روز، حکم اعدام عباسقلی صالحی با اتهام مواد مخدر که از حدود ۲۰ سال قبل در زندان بسر می برد به اجرا درآمد. عوامل زندان در وحشت از ایجاد اعتراض جنازه را تحویل نداده و به روز بعد موکول کردند. از پدر این زندانی تعهد گرفته شد که درصورت هرگونه اعتراض در جریان مراسم خاکسپاری باید جوابگو باشند.
در ماه گذشته شعبه ۳۱ دیوان عالی کشور، مستقر در قم، حکم اعدام شاکر بهروز، زندانی سیاسی کُرد، به اتهام قتل عمد را تایید کرد. این حکم در زندان ارومیه به آقای بهروز ابلاغ شده است.
شکنجه:
در ماه سپتامبر ۲۰۲۱ دستکم ۴ زندانی زیر شکنجه در زندان های ایران، جان خود را از دست دادند. دستگاه قضایی رژیم ایران همچنان به صدور و اجرای احکام شلاق ادامه داد.
حکم اسماعیل گرامی از فعالین کارگری در روز ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ توسط شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر تهران عینا تایید شد. وی پیشتر توسط دادگاه انقلاب تهران به اتهام اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور به ۵ سال حبس تعزیری، ۷۴ ضربه شلاق و ۲ میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شده بود. وی در ۱۴ فروردین ۱۴۰۰ توسط نیروهای امنیتی در تهران بازداشت و به شعبه ۲ بازپرسی دادسرای اوین و در ۱۹ فروردین ۱۴۰۰ به زندان تهران بزرگ منتقل شد.
نقض آزادی بیان:
در ماه سپتامبر ۲۰۲۱، سرکوب آزادی بیان در ایران با بازداشت و آزار فعالین ادامه یافت.
مصطفی نیلی و آرش کیخسروی از وکلای دادگستری در ۲۳ مرداد ۱۴۰۰ در جریان برگزاری جلسه ای در دفتر انجمن حمایت از حقوق شهروندی در تهران بازداشت شدند. این انجمن با انتشار بیانیه ای اعلام کرده بود که از وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا، برای استیفای حقوق جانباختگان کرونا شکایت کرده است.
آزادی تجمعات:
روز ۵ مهر ۱۴۰۰ نیروهای امنیتی به روستای تمپ ریگان از توابع شهرستان ایرانشهر حمله کرده و اقدام به تیراندازی به سمت مردم این روستا کردند. نیروهای امنیتی جهت بازداشت یک جوان بلوچ به نام صمد ریگی به این روستا حمله کرده بودند که با مقاومت اهالی روستا روبرو شدند.
نیروهای امنیتی جهت دستگیری این فعال مدنی بدون ارائه حکم قضایی اقدام به بازرسی منازل این شهروندان کرده بودند.
این فعال مدنی در یک فایل صوتی اعلام کرده بود که نیروهای امنیتی به دلیل انتقاد او نسبت به عدم امنیت در ایرانشهر و شلیک نیروهای حکومتی به افراد محلی از جمله زنان و کودکان، قصد بازداشت وی را دارند.
در پی حمله نیروهای امنیتی به روستای تمپ ریگان و تیراندازی آنان به سمت مردم دو تن از شهروندان به نام های ایمان ریگی یوسف آبادی و مهرالله ریگی یوسف آبادی از ناحیه پا زخمی شدند.
سرکوب اقلیتهای مذهبی:
بهائیان
روز ۱ مهر ۱۴۰۰ هایده فروتن و پسرش مهران مصلی نژاد، شهروندان بهائی ساکن شیراز در پی مراجعه به اداره آگاهی شیراز بازداشت شدند. روز ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ ماموران با مراجعه به منزل این شهروندان، اقدام به تفتیش منزل آنان کرده و برخی از لوازم شخصی آنان را ضبط و با خود برده بودند؛ اما به دلیل عدم حضور هایده فروتن در منزل موفق به بازداشت وی نشده بودند.
در همین روز (۱ مهر ۱۴۰۰) نیروهای امنیتی شهروند بهائی شیدا تایید ساکن قائمشهر را نیز در منزل خود بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند.
نیروهای امنیتی هنگام بازداشت این شهروند بهائی اقدام به تفتیش منزل وی کرده و برخی از وسایل شخصی وی از جمله تلفن همراه، لوازم الکترونیک، کتب، عکس ها و دست نوشته های وی را ضبط کرده و با خود بردند.
در روز ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ شهروندان بهائی معین میثاقی و نگاره قادره ساکن شیراز توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند. به گفته یک منبع آگاه در فروردین ۱۴۰۰ نیز منزل معین میثاقی مورد بازرسی نیروهای امنیتی قرار گرفته بود.
در روز ۳۰ شهریور ۱۴۰۰ شهروندان بهائی سروش آبادی و کیانا شعاعی ساکن شیراز توسط شعبه ۱ دادگاه انقلاب شیراز هر یک به ۳ سال و ۳ ماه حبس تعزیری و ۲ سال ممنوعیت خروج از کشور محکوم شدند.
همچنین در پی اعلام نتایج کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ تاکنون دست کم ۱۷ شهروند بهائی با ایراداتی از جمله “مردود” و “مردود صلاحیت عمومی” در سایت سازمان سنجش مواجه شده و به دلیل بهائی بودن از ادامه تحصیل محروم شده اند.
هویت این شهروندان عبارتند از: دنیا دهقانی، سایه آقائی، تارا تمدنی، نورا ترانه دوست، سمیر زکائی ارانی، رزا مخلصی، نگار سبحانی عزابادی، الینا قلیزاده، نورا نبی پورکلنکاری، مصباح میثاقی، پارسا چرخند، فروزان نیکوکار، نسیم شهریاری، مهسا فروهری، فروتن رحمانی، لنا کامجو و روزا بذرافکن.
مسیحیان
روز ۱۴ شهریور ۱۴۰۰ سه نوکیش مسیحی به نام های احمد سرپرست ۲۵ ساله، ایوب پوررضازاده ۲۸ ساله و مرتضی حاجب مشهود کاری ۳۸ ساله در رشت توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند. احمد سرپرست و ایوب پوررضازاده در یک کلیسای خانگی بازداشت شدند و نیروهای امنیتی پس از بازداشت اقدام به بازرسی منزل این شهروندان کردند.
وسایل شخصی این شهروندان از جمله تلفن های همراه، فلش، کتب و جزوات مرتبط با آئین مسیحی توسط ماموران ضبط شده و با خود بردند. اقوام و بستگان این نوکیشان مسیحی در خصوص اطلاع رسانی در مورد آنان، مورد تهدید ماموران اطلاعات سپاه قرار گرفته اند. همچنین سایر اعضای این کلیسای خانگی به اداره اطلاعات سپاه رشت احضار شده و مورد بازجویی قرار گرفتند.
وضعیت زندانیان:
زندانیان سیاسی و از بازداشت شدگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ در زندان تهران بزرگ در بلاتکلیفی نگهداری می شوند. اعاده دادرسی امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی که پیشتر به اعدام محکوم شده بودند، ۴ بار به تعویق افتاده است. علاوه بر این با وجود شرایط بد جسمانی امیرحسین مرادی، وی از مرخصی پزشکی محروم می باشد.
قتل های خودسرانه:
در سپتامبر ۲۰۲۱ دستکم ۱۳ توسط سپاه پاسداران و نیروهای امنیتی مورد اصابت گلوله قرار گرفته و جان خود را از دست دادند. این جانباختگان شامل سوختبران و کولبران می باشند.
دستکم ۸ تن دیگر در پی شلیک بی ضابطه نیروهای امنیتی و نظامی زخمی شده اند.
