گزارش ماهانه مانیتورینگ حقوق بشر ایران – ژوئیه ۲۰۲۲

گزارش ماهانه مانیتورینگ حقوق بشر ایران – ژوئیه ۲۰۲۲

مقدمه

در ماه ژوئیه ۲۰۲۲ با استمرار نقض حقوق بشر در ایران تحت حاکمیت ملاها مواجه بودیم. در ماه ژوئن نیز با افزایش فزاینده اعدام ها روبرو بودیم و براساس آمار به دست آمده توسط مانیتورینگ حقوق بشر ایران دستکم ۷۱ زندانی در زندان های مختلف ایران اعدام شدند.

در این ماه شاهد افزایش فشار و آزار و اذیت زنان کشور به بهانه بدحجابی بودیم. باید به این نکته تاکید کرد که رژیم ملایان بگیر و ببند به بهانه بدحجابی را دستاویزی برای سرکوب بیشتر برای جلوگیری از گسترش اعتراضات اجتماعی کرده است.

هرچند که حجاب اجباری از ابتدای روی کار آمدن ملایان همیشه یک موضوع چالش بین مردم و حکومت بوده است، اما اینبار با دستور جدید رئیسی برای تحمیل حجاب اجباری آغاز شد.

انتخاب ۱۵ تیر ۱۴۰۱: «رئیسی دستور اجرای کامل مصوبه عفاف و حجاب سال ۸۴ را صادر کرد»
بلافاصله بعد از دستور رئیسی تمامی امام جمعه ها در شهرهای مختلف از این طرح دفاع کردند.

در این ماه همچنین آزار و اذیت و فشار روی اقلیت های مذهبی بخصوص شهروندان بهائی ادامه داشت.
در ماه ژوئیه شلیک های بی ضابطه نیروهای حکومتی که منجر به جان باختن شهروندان و یا زخمی و مجروح شدن آنان شد، ادامه داشت.

مانیتورینگ حقوق بشر ایران در این گزارش به گوشه ای از واقعیت وحشتناک نقض گسترده حقوق بشر در ماه ژوئیه ۲۰۲۲ در ایران می پردازد.

نقض حق حیات:

بنا بر آمار مرکز آمار مانیتورینگ حقوق بشر ایران، در ماه ژوئیه ۲۰۲۲ دستکم ۷۱ زندانی در زندان های مختلف کشور اعدام شدند.
بر اساس این آمار، دست‌کم ۳۱ تن از زندانیان به اتهام مواد مخدر اعدام شده‌اند. ۳۴ نفر به اتهام قتل، ۴ تن به اتهام تجاوز به عنف و ۲ نفر دیگر به اتهام محاربه از طریق سرقت مسلحانه به دار آویخته شده‌اند.
لازم به تاکید است که پس از دو سال از آخرین باری که حکومت در ملاءعام دست به اجرای حکم اعدام زد در این ماه آقای ایمان سبزیکار در ملاءعام اعدام شد.

موج اعدام‌ها در این ماه در ادامه افزایش دهشتناک آمار اعدام از ماه ژوئن ادامه داشته است بطوریکه دو بنیاد حقوق بشری عفو بین‌الملل و بنیاد برومند در این زمینه بیانیه مشترکی را طرح کرده و از حکومت ایران خواستند تا به روند ضد بشری اعدام‌ها توقف بزند.

حکومت ایران اولین کشوری است که در آن اعدام زنان رتبه اول را در خود جای داده و در این ماه دست‌کم ۴ زن به جرم قتل اعدام شده‌اند. این در حالی است که در قوانین ضد زن این حکومت، بدلیل عدم پشتیبانی از زنان، بسیاری از جرایم قتل برای دفاع از خود یا کودک همسری و مواردی از این قبیل شکل می‌گیرد.

باید تاکید کرد که به دلیل پنهانکاری های رژیم این آمار بسا بیشتر از این می تواند باشد.
مانیتورینگ حقوق بشر ایران به دلیل کثرت اعدام های در ماه ژوئیه ۲۰۲۲ در گزارش جداگانه‌ای به این موضوع خواهد پرداخت.

شکنجه:

روز ۱۰ خرداد ۱۴۰۱ (۳۱ می ۲۰۲۲) حکم قطع چهار انگشت دست یک زندانی به نام سیدبرات حسینی تحت تدابیر شدید امنیتی در بهداری زندان اوین به اجرا درآمد که این خبر در تیر ۱۴۰۱ (ژوئیه ۲۰۲۲) به بیرون درز کرد. این درحال بود که قوه قضاییه سعی در تکذیب این خبر داشت و آن را غیرواقعی دانست.

روز ۵ مرداد ۱۴۰۱ طی بیانیه ای که سازمان عفو بین الملل صادر کرد حکم قطع دست یک متهم به نام پویا ترابی در زندان اوین به اجرا درآمد.
اجرای این حکم در حالی است که حکم قطع دست از جمله مواردی است که نافی اصل کرامت انسانی بوده و کنوانسیون بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی صراحتاً استفاده از مجازات‌های غیر‌انسانی و موهن را ممنوع کرده است.

وضعیت زندانیان:

اعتصاب غذا

زندانی سیاسی رضا شهابی از اعضای هیات مدیره سندیکای کارگران شرکت اتوبوسرانی تهران و حومه از روز ۲۳ خرداد ۱۴۰۱ علیرغم وضعیت نامناسب جسمی در اعتصاب غذا بسر می برد. وی همچنان در بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین نگهداری می شود.

فریدون ذاکری نسب زندانی سنی مذهب محبوس در زندان رجایی شهر کرج در اعتراض به روند رسیدگی به پرونده اش دست به اعتصاب غذا زد.
حسن سعیدی از اعضای سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه که به صورت بلاتکلیف در بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین نگهداری میشود، با وجود حال نامساعد جسمی دست به اعتصاب غذا زد.

زندانی سیاسی رضا محمدحسینی محبوس در زندان رجایی شهر کرج از روز ۲۲ تیر ۱۴۰۱ دست به اعتصاب غذا زد و در همین حین نیز با ضرب و شتم به سلول انفرادی منتقل شد.

اکبر ابولزاده از فعالین آذربایجانی محبوس در زندان تبریز از روز یکشنبه ۲۶ تیر ۱۴۰۱ در پی مخالفت با اعزام به مرخصی دست به اعتصاب غذا زد.

زندانی سیاسی لیلا چگینی از روز چهارشنبه ۲۲ تیر ۱۴۰۱ در اعتراض به عدم رسیدی به پرونده و بلاتکلیفی خود در زندان نوشهر دست به اعتصاب غذا زد.

محرومیت ها

منوچهر بختیاری پدر پویا بختیاری از جانباختگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ محبوس در زندان مرکزی کرج، علیرغم بیماری از رسیدگی های مناسب پزشکی محروم می باشد.

اسکندر لطفی عضو انجمن صنفی معلمان کردستان محبوس در بند ۲۰۹ زندان اوین با توجه به بیماری قندخون از رسیدگی پزشکی محروم می باشد؛ وی همچنین ممنوع الملاقات می باشد.

زندانی سیاسی یونس السرخی که در حال گذراندن دوران ۵ سال محکومیت خود در زندان شیبان اهواز می باشد، علیرغم حال نامساعد جسمی از رسیدگی های مناسب پزشکی و اعزام به مرخصی درمانی محروم است.

زندانی سیاسی ارژنگ داوودی علیرغم اینکه در معرض خطر از دست دادن بینایی هر دو چشم خود می باشد، از حداقل های رسیدگی پزشکی محروم است و مسئولان زندان رجایی شهر کرج وی را از امکانات پزشکی محروم کرده اند.

واله زمانی از فعالین کارگری محبوس در بند ۲۰۹ زندان اوین از امکانات پزشکی محروم و در بلاتکلیفی بسر می برد. وی در دوران بازداشت دچار خونریزی معده شده است و از بیماری ریوی و کبدی نیز رنج می برد.

مرگ در زندان

روز ۲۲ تیر ۱۴۰۱ یک زندانی به نام سعید کاوسی پور محبوس در زندان تهران بزرگ در پی عدم رسیدگی های پزشکی و تعلل در اعزام به بیمارستان جان خود را از دست داد. وی در هفته پیش از این با وخامت حال عمومی اش به بهداری زندان مراجعه کرده بود که مسئولان بهداری زندان به او گفته بودند که تمارض می کند.

روز ۳۱ تیر ۱۴۰۱ دو زندانی در واحد یک زندان قزلحصار کرج در پی عدم رسیدگی های پزشکی و تعلل در اعزام به بیمارستان جان خود را از دست دادند.

روز یکشنبه ۲ مرداد ۱۴۰۱ یک زندانی به نام اعظم پاکدل در زندان وکیل آباد مشهد در پی عدم رسیدگی های پزشکی و تعلل در اعزام وی به بیمارستان جان خود را از دست داد. وی از روز اول مرداد به دلیل وخامت حالش به بهداری زندان منتقل شده بود و پس از معاینه اولیه به بند بازگردانده شده بود.

روز ۲ مرداد ۱۴۰۱ روحانی اهل سنت بلوچ موسی رحیمی پس از دو ماه بازداشت توسط نیروهای امنیتی به طرز مشکوکی در زندان بندرعباس جان باخت.

سرکوب زنان:

رژیم ایران در هراس از اعتراضات روزافزون در جامعه، موج جدیدی از سرکوب را تحت عنوان حجاب اجباری در جامعه شدت بخشید.

در همین راستا در طی ماه‌های گذشته رژیم قرارگاه ۲۱ تیر سپاه پاسداران و همچنین ستاد «حجاب و عفاف» وزارت کشور را مامور کرد تا بتوانند از این طریق به ترویج حجاب در ایران و تلاش برای تحکیم حجاب اجباری در کشور را وارد فاز جدیدی کنند.

علی خامنه‌ای روز هفتم تیرماه در دیدار با رئیس و کارکنان قوه قضائیه گفت: «خداوند سال ۱۴۰۱ همان خداوند سال ۱۳۶۰ است و باید تلاش کنیم خود را مصداق سنت‌های الهی قرار دهیم تا نتیجه آن پیشرفت و پیروزی باشد.»
این اظهارات نشان‌دهنده تصمیم حاکمیت بر افزایش فشار بر شهروندان و به‌ویژه زنان و برخورد خشونت‌آمیز به شیوه دهه شصت بود.

ابراهیم رئیسی در روز ۱۴ تیر، همزمان با ناتوانی دولت در مهار گرانی‌ها و بحران اقتصادی، نیمه تیرماه دستور اجرای کامل مصوبه حجاب و عفاف را صادر کرد.

پس از این اظهارات سرکوب‌ها و بازداشت‌ها در ایران افزایش یافت. ستاد امر به معروف و نهی از منکر و قوه قضاییه نیز اقدام‌های گسترده‌ای برای محدودیت و ممنوعیت ارائه خدمات به زنان به بهانه «عدم رعایت حجاب» در پیش گرفتند.

گزارشها و تصاویر مردمی در شبکه‌های اجتماعی نشان میدهد که خودروهای گشت ارشاد که در مناطق مختلف شهرها مستقر شده اند، زنان و دختران را با خشونت سوار ماشین کرده و با خود می برند.

پلمب دهها آرایشگاه‌ زنانه، دستگیری مخالفان حجاب اجباری، افزایش تعداد گشت‌های ارشاد در خیابان‌ها، ارائه نکردن خدمات به زنان بدحجاب در برخی مکان‌های عمومی یا دولت تنها بخشی از برنامه‌های حاکمیت، برای حذف زنان و افزایش سرکوب در صحنه جامعه است.

سرکوب اقلیتهای مذهبی:

بهائیان

شهروندان بهائی ژیلا شرفی نصرآبادی، شقایق زرین و نگار ایقانی در شیراز که روز ۵ تیر ۱۴۰۱ (۲۶ ژوئن ۲۰۲۲) بازداشت شده بودند در ماه ژوئیه همچنان در بلاتکلیفی در بازداشت بسر می بردند که در نهایت روز ۴ مرداد ۱۴۰۱ با تودیع قرار وثیقه آزاد شدند.

شهروند بهائی شعله شهیدی ساکن بجنورد به همراه دو فرزند خود فاران و شایان ثنایی روز ۲۲ تیر توسط نیروهای امنیتی در منزل خود بازداشت شدند. ماموران در حین بازداشت منزل آنان را تفتیش و برخی وسایل شخصی از جمله کتب دینی، لپ تاپ و تلفن همراه آنا را ضبط و با خود بردند.

شهروند بهائی ساکن تهران هاله غلامی روز ۲۵ تیر ۱۴۰۱ جهت تحمل دوران محکومیت خود راهی زندان اوین شد. وی توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به اتهام اقدام علیه امنیت کشور به ۲ سال حبس تعزیری محکوم شده بود که این حکم توسط شعبه ۲۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران عینا تایید شده بود.

روز ۲۸ تیر ۱۴۰۱ شهروندان بهائی نیلوفر حسینی، بهیه معنوی پور، میثاق معنوی پور، الحان هاشمی و حنان هاشمی ساکن شیراز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. ماموران حین بازداشت این شهروندان اقدام به تفتیش منزل آنان کردند.

شهروندان بهائی ساکن یزد نعمت الله شادپور، نیما شادپور و شفیق اسلامی روز ۲۸ تیر ۱۴۰۱ پس از احضار به مراجع قضایی توسط نیروهای امنیتی بازدشات شدند. ماموران سپس اقدام به تفتیش منازل آنان کرده و برخی وسایل شخصی آنها را ضبط و با خود بردند.

قتل های خودسرانه:

در ماه ژوئیه ۲۰۲۲ مانیتورینگ حقوق بشر ایران دست‌کم ۲۲ مورد از قتل های خودسرانه را به ثبت رسانده است.

اکثر این شهروندان که در پی شلیک نیروهای حکومتی جان خود را از دست دادند، کولبران و سوختبرانی بودند که برای امرار معاش به این شغل ها روی آورده بودند.

در یک اقدام وحشیانه در تاریخ ۹ مرداد، نیروهای انتظامی در نزدیکی شهر خرم آباد خودروی یک شهروند مریوانی به نام رحمان راشدی‌منش را به بهانه «حمل کالای قاچاق» مورد هدف تیراندازی قرار دادند که در نتیجه آن ۲ کودک سرنشین این خودرو به نام‌های مهدی و متین راشدی‌منش، به ترتیب ۱۲ و ۹ ساله کشته شدند.

در یک مورد دیگر روز سه شنبه ۴ مرداد ۱۴۰۱ یک شهروند به نام سینا ظفری ۲۱ ساله اهل کامیاران در پی شلیک نیروهای حکومتی در اهواز جان خود را از دست داد.

ماموران حکومتی بدون اخطار و به ظن حمل کالای قاچاق به خودروی سینا ظفری شلیک کرده و وی از ناحیه قلب و کمر مورد اصابت قرار گرفت و در دم جان باخت.

همچنین در ماه ژوئیه دست‌کم ۴۹ تن از شهروندان در پی شلیک مستقیم نیروهای حکومتی زخمی و مجروح شدند.

مانیتورینگ حقوق بشر ایران از دبیرکل، شورای حقوق بشر و کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، شورای امنیت، اتحادیه اروپا و تمامی ارگان های حقوق بشری می خواهد که رژیم حاکم بر ایران را به دلیل جنایت علیه بشریت و نقض فاحش حقوق بشر مورد بازخواست و حسابرسی قرار داده و پاسخگو بداند و در کنار مردم ایران بایستد.

پرونده ۴ دهه نقض حقوق بشر ایران باید به شورای امنیت ارجاع شود و سران حکومت ایران باید در برابر عدالت قرار گیرند.