در ایران، هنر حبس می شود/ سینماگران در بازداشت
روز ۱۷خردادماه رسانه های حکومتی خبر بازداشت محمد رسولاف و مصطفی آل احمد، دو سینماگر سرشناس ایرانی را منتشر کردند. این دو فیلم ساز، به «ارتباط با ضدانقلاب» و «التهابآفرینی و برهم زدن امنیت روانی جامعه» در جریان ریزش متروپل آبادان متهم شده بودند.
اتهام نسبت داده شده به آنها به دنبال انتشار بیانیه ای صورت گرفت که خطاب به نظامیان حکومتی بود.
سینماگران در این بیانیه به تاریخ ۸خرداد، با اشاره به ریزش برج متروپل در آبادان از مامورانی که «تبدیل به عامل سرکوب مردم شدهاند»، خواسته بودند که سلاحهایشان را زمین بگذارند و «به آغوش ملت بازگردند».
در پی بازداشت محمد رسولاف و مصطفی آل احمد، مدیران جشنواره برلین بیانیه ای صادر کردند و بازداشت این دو کارگردان را شوکآور خواندند.
ماریته ریسنبیک و کارلو چاتریان، مدیران این فستیوال معتبر سینمایی، گفتند: «این بهتآور است که هنرمندان به دلیل تلاشهای مسالمت آمیزشان علیه خشونت بازداشت میشوند. ما از مقامات ایران میخواهیم این دو کارگردان را آزاد کنند.»
جعفر پناهی فیلم ساز برجسته ایرانی نیز در واکنش به بازداشت این هنرمندان در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «مگر در بیانیة تفنگت را زمین بگذار، چه درخواست غیرقانونی بوده که اکنون دو تن از عزیزان سینماگر؛ محمد رسول اف و مصطفی آل احمد، به جرم امضای آن بازداشت شدهاند؟ آیا تشویق به پرهیز از خشونت جرم است؟ خشونتی که در چهل و سه سال گذشته بارها و بارها شاهد آن بودهایم و هستیم.»
وی همچنین با انتقاد از جرائم عنوان شده علیه این دو هنرمند و احتمال نسبت دادن اتهام جاسوسی به آنها تصریح کرد: «این بار حکومت علاوه بر تشویش اذهان عمومی و تبلیغ علیه نظام ، برچسب مرتبطین به ضد انقلاب را هم به اتهامات واهی خود افزوده تا در آینده بتواند راه را برای اتهام جاسوسی باز کند. باید به این کوته بینان گفت؛ جاسوسی همان طور که ثابت و نمونههای بسیار آن دیده شده، شغل شریف ردههای بالای حکومتی، نزدیکان و مجیزگویان است نه هنرمندان!»
سه روز بعد از این واقعه و در ۲۰خرداد، خبر بازداشت جعفر پناهی، کارگردان و فیلمنامه نویس ایرانی منتشر شد.
بنا به گزارش های منتشر شده، جعفر پناهی برای پیگیری بازداشت محمد رسول اف و مصطفی آل احمد، به دادسرای زندان اوین مراجعه کرده بود که هنگام خروج از دادسرا بازداشت شد.
طاهره سعیدی، همسر جعفرپناهی طی گفتگویی، بازداشت وی را مصداق گروگانگیری دانست.
طاهره سعیدی همچنین گفت که به دنبال شکل گیری یک گردهمایی در حمایت از محمد رسولاف و مصطفی آل احمد در محوطه بیرونی زندان اوین، ماموران جعفر پناهی را به داخل زندان فراخواندند و به وی اجازه خروج ندادند.
دو روز بعد و در ۲۲تیرماه، جعفر پناهی در گفتگویی تلفنی با همسرش طاهره سعیدی از زندان، شکل بازداشت خود را مصداق «دزدی و آدمربایی» خواند و با تاکید بر این که «ربوده شده»، از عدم دسترسی به آب و غذا در سه روز پس از بازداشت خبر داد.
این کارگردان همچنین گفت که مسئولان زندان امکان دسترسی او به کفش طبی و امکانات درمانی را ندادهاند.
در پی این محرومیت ها و فشار بر هنرمندان و سینماگران در ایران، جشنواره فیلم کن با صدور بیانیه شدیداللحنی به بازداشت جعفر پناهی، محمد رسولاف و مصطفی آل احمد واکنش نشان داد.
جشنواره کن با مروری بر حضورها و موفقیتهای جعفر پناهی و محمد رسولاف در این رویداد معتبر بینالمللی، با محکومیت شدید بازداشت آنها، از رژیم ایران خواست تا تمام هنرمندان بازداشت شده را آزاد کند. این جشنواره در بیانیه خود «موج شدید سرکوب فعلی هنرمندان در ایران» را محکوم کرد.
پس از این، جشنواره ونیز هم با صدور بیانیهای ضمن ابراز ناراحتی از بازداشت سینماگران در ایران، «اقدامات سرکوبگرانة در حال اجرا» علیه هنرمندان را محکوم کرد و خواستار آزادی فیلمسازان بازداشتی در دفاع از حق آزادی بیان شد.
