مطابق ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر، «هر انسانی محق به آزادی عقیده و بیان است؛ و این حق شامل آزادی داشتن باور و عقیدهای بدون [نگرانی] از مداخله [و مزاحمت]، و حق جستجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار از طریق هر رسانه ای بدون ملاحظات مرزی است».
این ماده، معیاری برجسته در کشورهای توسعه یافته محسوب می شود. اما در ایران و تحت حکومت دیکتاتوری مذهبی حاکم، آزادی عقیده و بیان، یکی از پایه ای ترین حقوقی است که از آحاد جامعه سلب شده و می شود.
سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارشی به تاریخ ۹ اکتبر ۲۰۲۰ در این باره نوشت، «در بیست سال گذشته دهها روزنامه نگار و شهروند-خبرنگار و وبلاگ نویس به مجازات اعدام محکوم شده اند. جمهوری اسلامی در ۵۰ سال گذشته بیشترین شمار احکام اعدام علیه روزنامه نگاران را صادر و یا اجرا کرده است».
کریستف دولوار دبیر اول گزارشگران بدون مرز در این باره تصریح کرده است: «از سال ۱۳۵۷ در ایران هزاران زن و مرد و بیش از بیست روزنامه نگار بدست دادگاه های ناعادلانه اعدام شده اند. اعدام زندانیان عقیدتی که در برگیرنده روزنامه نگاران نیز هست، تندروانه ترین گونه سرکوب آزادی بیان است. زمان آن فرا رسیده است که جمهوری اسلامی ایران به این مجازات سنگدلانه و قرون وسطایی پایان دهد».
نگاهی به آخرین نمونه های سرکوب رسانه ها و فعالین فضای مجازی در ایران تصویر روشن تری ارائه می دهد:
رئیس پلیس فتا تهران اعلام کرد، بیش از ۱۲۰ نفر از افرادی که در فضای مجازی فعالیت داشتند، توسط پلیس فتا تهران بازداشت شدند. (خبرگزاری حکومتی تسنیم – ۱۰ آبان ۱۳۹۹)
مدیر یک کانال تلگرامی در یزد به تشویش اذهان در فضای مجازی متهم و بازداشت شد. مرتضی ابوطالبی رئیس پلیس فتای استان یزد، با اعلام این خبر گفت: کارشناسان پلیس فتا با توجه به اهمیت موضوع شناسایی متهم را در دستور کار خود قرار داده و تحقیقات فنی را در این زمینه آغاز نمودند که در کوتاهترین زمان ممکن وی شناسایی و دستگیر شد. (وبسایت حکومتی فرارو – ۱۱ آبان ۱۳۹۹)
حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی تصریح کرد: نیروی انتظامی در برخورد با افرادی که در فضای مجازی اقدام به تشویش اذهان عمومی می کردند به خوبی ورود پیدا کرد و بیش از ۳ هزار تارنمای متخلف را شناسایی و با آنها نیز برخورد کرد. (خبرگزاری حکومتی دانشجو – ۱۲ آبان ۱۳۹۹)
محمدرضا یزدی فرمانده سپاه تهران در نشستی خبری گفت، لشکر سایبری سپاه تهران متشکل از ۱۴۴ گردان سایبری در فضای مجازی اقدام به انجام کارهای آموزشی کرده اند. (خبرگزاری حکومتی ایلنا – ۲۷ آبان ۱۳۹۹)
خورشاد، رئیس پلیس فتا مازندران گفت: طی رصدهای انجام شده ۸۴ صفحه متعلق به اراذل و اوباش و حامیان آنها توسط پلیس فتا شناسایی و جهت سیر مراحل قانونی به پلیس اطلاعات و امنیت عمومی مازندران معرفی شدند. (وبسایت حکومتی باشگاه خبرنگاران – ۲۵ آبان ۱۳۹۹)
جواد حسینی کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا شما موافق رفع فیلتر توییتر هستید گفت، من با رفع فیلتر توییتر موافق نیستم.
حسینی کیا درباره احتمال رفع فیلتر یوتیوب گفت، من فکر نمیکنم که چه یوتیوب و چه توییتر رفع فیلتر شوند، چراکه ظرفیت رفع فیلتر آن در کشور احساس نمیشود. (وبسایت حکومتی انتخاب – ۲۸ آبان ۱۳۹۹)
دبیر شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما گفت: تبلیغ پیام رسان های خارجی مانند اینستاگرام در رسانه ملی خلاف است و اساسا به مصلحت و در شان رسانه ملی نیست. محمد حسین صوفی گفت، وظیفه شورای نظارت، نظارت بر اجرای قوانین و مقررات و ضوابط در سازمان صدا و سیما است و یکی از مواردی که ما نظارت میکنیم همین است که آیا مقررات در حوزه معرفی و تبلیغ پیام رسان ها انجام میشود یا خیر. (خبرگزاری حکومتی مهر – ۲۹ آبان ۱۳۹۹)
علی خاتمی نماینده ولی فقیه در استان زنجان گفت: امروز خواست رهبر معظم انقلاب، پیشرو بودن بسیج در عرصه های مختلف است.
وی با بیان اینکه بسیج باید نقش خود را در فضای مجازی تقویت کند، افزود: بسیج باید به شکل جامع و هدفمند در فضای مجازی ورود پیدا کند. (خبرگزاری حکومتی مهر – ۱ آذر ۱۳۹۹)
موارد برشمرده شده از نقض آزادی عقیده و بیان در ایران، تنها اندکی از واقعیت موجود است.
حکومت ایران در سال ۲۰۲۰ از سوی گزارشگران بدون مرز در خصوص رده بندی جهانی آزادی مطبوعات، از میان ١٨٠ کشور جهان در رده ۱۷۳ قرار گرفته است.
