حمید نوری توسط دادگاه استکهلم به حبس ابد محکوم شد
پس از ۳۴ سال از قتل عام زندانیان سیاسی در سال ۶۷، حکم حمید نوری، یکی از مجریان قتل عام در دهه شصت در ایران، روز پنجشنبه ۲۳ تیر پس از تشکیل ۹۲ جلسه دادگاه در سوئد صادر شد.
حمید نوری(عباسی)، عضو سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دستیار دادیار زندان گوهردشت در زمان اعدام دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷، به حکم دادگاهی در شهر استکهلم سوئد به حبس ابد محکوم شد.
دادگاه استکهلم امروز در اعلامیه حکم حمید نوری نوشت که او به دلیل مشارکت در اعدام بسیاری از زندانیان سیاسی در ایران در تابستان ۱۳۶۷ محکوم شده است. این اعدام با فتوای روح‌الله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی انجام شده است.
دادستان‌ها، حمید نوری را به «نقض مجرمانه و فاحش قوانین بین‌المللی (معادل جنایت جنگی) و قتل عمد» متهم کرده بودند که دادگاه برای هر دو اتهام، نوری را مجرم تشخیص داد. این نخستین بار است که کسی به اتهام دست داشتن در قتل‌عام زندانیان سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷ محکوم می‌شود.
اولین موج اعدامها متوجه هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران بود. این اقدامات به عنوان یک جنایت جدی علیه قوانین بین‌المللی تلقی شده است.
در اعلامیه دادگاه استکهلم آمده است که فتوای روح‌الله خمینی زمینه را برای کشتار زندانیان سیاسی فراهم کرده است. در تابستان سال ۶۷، هزاران زندانی سیاسی ظرف حدود دوماه، اعدام و مخفیانه در گورهای دسته‌جمعی دفن شدند.
بر طبق تحقیقات دادگاه استکهلم، اعدام‌هایی که به دنبال این فتوا انجام شد، نیازمند برنامه‌ریزی و همکاری بین چند نفر با وظایف مختلف بوده است.
کمیته‌ای بر اساس این فتوا، محکومیت زندانیان به مجاهدین را بررسی کرد و آنها را طبق رویه‌ای که شرایط اولیه یک دادرسی عادلانه را برآورده نمی‌کرد، به اعدام محکوم کرد. مجازات اعدام بلافاصله با دار زدن اجرا شد.
دادگاه استکهلم حکم داده است که اعدامها به دلیل ارتباط با درگیری‌های مسلحانه بین المللی، نقض جدی قوانین بین‌المللی بشردوستانه بوده است.
همچنین مشخص شد که کمیته مرگ در روز ۶ مرداد ۱۳۶۷ به گوهردشت بازگشت و دادگاه سپس بر روی هواداران چپ متمرکز بود که به نظر می‌رسید از دین اسلام خارج شده‌اند. این زندانیان قبلاً به دلیل ارتباط با گروه‌های چپ منتقد رژیم پس از انقلاب زندانی شده بودند.
این محاکمه منجر به اعدام تعداد بسیار زیادی از زندانیان شد که عقاید آنها مغایر با حکومت دینی ایران تلقی می‌شد. مجازات اعدام نیز این بار بر اساس رویه‌ای اجرا شد که شرایط اولیه یک محاکمه عادلانه را برآورده نمی‌کرد. این رویه نقض میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی سازمان ملل بود که ایران تا سال ۱۹۸۸ به آن ملزم بود.
حمید نوری، شهروند ایران که ویزای شنگن اروپا را دریافت کرده بود، در ۱۸ آبان ۱۳۹۸ ( ۹ نوامبر ۲۰۱۹) پس از ورود به فرودگاه آرلاندای سوئد دستگیر شد. دادستان‌های سوئدی با استناد به اصل حقوقی «صلاحیت قضایی جهانی» خواستار بازداشت و محاکمه او شدند.
اصل «صلاحیت قضایی جهانی» اجازه میدهد که جرایم بزرگ مانند جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت، بدون در نظر گرفتن محل ارتکاب جرم یا تابعیت متهمان و قربانیان، در دادگاههای کشورهای دیگر بررسی شوند.
دادگاه نوری حدود ۹ ماه طول کشید و در آن ۳۴ شاکی و ۲۶ شاهد علیه او شهادت دادند.
صدور حکم حبس ابد برای حمید نوری و به‌رسمیت شناخته‌شدن روایت قربانیان و جنایات جمهوری اسلامی، محصول تلاش جنبش دادخواهی و تمامی افرادی است که در جریان دستگیری حمید نوری، ادای شهادت‌ها و همکاری دقیق با سیستم قضایی سوئد، نقش داشته‌اند. جنبش دادخواهی بیش از ۳۴ سال است که در دستور کار سازمان مجاهدین خلق ایران بوده و پس از سالها در ۲۳ تیر ۱۴۰۱ یکی از مجریان آن محکوم شد.
مانیتورینگ حقوق بشر ایران در پی استقبال از صدور حکم و مجازات حمید نوری که از عاملان و مجریان جنایات حکومت آخوندی است، از جامعه بین‌المللی می‌خواهد تا در صورت ورود هریک از دست‌اندرکاران جنایات به حوزه قضائی‌شان، فورا او را بازداشت و محاکمه کنند، این یک خدمت بزرگ به حقوق بشر میباشد.
