افزایش آمار کشتار کولبران در ماههای گذشته رشد صعودی داشته به طوری که تنها در طی 2 ماه اخير (جولاي و اوت) حداقل 16 کولبر و کاسبکار کرد توسط نیروهای مرزی کشته و 12تن مجروح شده اند.
کشتار کولبران که از فقیرترین اقشار مردم ایران هستند و برای تأمین معاش خانواده شان ناچارند به این کار سخت و طاقت فرسا تن بدهند، خشم و انزجار عموم مردم را برانگیخته است. در آخرین مورد صبح روز سه شنبه 14شهريور، مردم بانه در اعتراض به قتل دو كولبر به دست نیروهای سپاه پاسداران، دست به اعتصاب زدند و مغازه ها و بازار شهر را به حالت تعطيل در آوردند که اعتراضات مردمی در شهرهای کردنشین همچنان ادامه دارد.
در دنیای پیشرفت روزافزون صنعت حمل و نقل و ترابری، کولبران مجبورند برای امرار معاش خانواده‌ی خود، به این شغل پرمخاطره و طاقت‌فرسا روی بیاورند؛ چرا که کولبری را آخرین راه تأمین معاش خود و خانواده‌شان می‌بینند. کولبرها گاهی باید 100 تا 150 کیلو بار را در کوه و کمر و گرما و سرما و کولاک برف، جابه‌جا کنند.
بر طبق آمار رسمی بیش از ٦٨هزار کولبر در استانهای مرزی فعالیت می‌کنند، بر طبق همین آمار تنها حدود 10 هزار كولبر در شهرستان سردشت و بیش از ۶ هزار کولبر رسمی در پیرانشهر فعالیت می‌کنند.
اما آمارهای غیررسمی خبر از وجود 350 تا 500هزار کولبر در کل کشور می‌دهند.
کولبران که در میان آنان کودکان ۱۰ساله تا زنان و مردان ۸۰ساله و دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیز دیده می‌شوند، به‌طور مستمر در معرض خطراتی مانند تیراندازی مستقیم نیروهای سرکوبگر انتظامی رژیم، ریزش بهمن، غرق شدن در رودخانه، سرمازدگی یا سقوط به دره قرار دارند.
نیروهای نظامی به ویژه نیروهای انتظامی حکومت ایران به بهانه “مبارزه با قاچاق کالا” بدون علامت دادن و هشدار و در نظر گرفتن قوانین، کولبران مرزی را هدف تیراندازی قرار می‌دهند.
براساس ماده ٣ قانون مجازات اسلامی بکارگیری اسلحه از سوی نیروهای نظامی حکومت ایران، تنها در صورتی می‌توانند از اسلحه استفاده کنند که جان آنان در خطر باشد و یا متهم قصد کشتن نیروهای نظامی را داشته باشد.
در تبصره ٣ این قانون آمده است: نیروهای نظامی به هیچ شیوه‌ای نمی‌توانند برای اولین بار متهم را هدف شلیک مستقیم قرار دهند.
همچنین طبق بند الف ماده ٢ قانون قاچاق، اگر کالای قاچاق کمتر از یک میلیون تومان ارزش داشته باشد هیچ گونه مجازاتی متوجه فرد نخواهد شد و در اکثر موارد کالایی که کولبران حمل می‌کنند کمتر از حد نصاب مذکور می‌باشد لذا از مجازات جریمه معاف خواهد شد و تنها کالای مربوطه ضبط خواهد گردید.
احمد شهید گزارشگر ویژه سازمان ملل نیز در گزارش خود از کشته شدن کُولبران مرزی به عنوان « قتل‌های فراقضائی» نام برده و از این موضوع ابراز نگرانی کرده است. وی پیشتر به شرایط سخت کُولبران مرزی و «کشتار سیستماتیک» آن‌ها اشاره کرده بود.
کارشناسان و حقوقدانان براین باورند، با استناد به قانون بکارگیری اسلحه، شلیک به کولبران کُرد نقض قوانین است.
طبق قانون مجازات اسلامی رژیم ایران، جرم کولبران «ورود کالای قاچاق» و بعضا «تردد غیرمجاز در امتداد مرز» می باشد که مجازات آن حداکثر چند ماه زندان و جریمه نقدی معادل چند برابر ارزش کالای ضبط شده است. با استناد به این قانون نیز شلیک و کشتار کولبران غیرقانونی است.
بنا بر اعتراف رسانه‌ها و مهره‌های حكومتي سالیانه رقمی بین 15 تا 40میلیارد کالای قاچاق به کشور وارد و خارج می‌شود. واضح است که این حجم از قاچاق سيستماتيك و وارد شدن بی‌رویه کالا به کشور، از طریق قاچاق سازمانیافته مهره‌ها و نهادهای حکومتی نظیر سپاه پاسداران صورت ميگيرد که کنترل بخش عظیمی از تجارت و واردات و صادرات به کشور را چه به لحاظ اقتصادی و چه به لحاظ امنیتی به عهده دارند.
براساس اعترافات سران حكومتي، «حجم معاملات قاچاق ۲۵ میلیارد دلار، یعنی سه برابر بودجه عمرانی کشور است. قاچاق کالا و ارز باعث بیکاری ۸۰۰ هزار نفر شده است». (خبرگزاري ايلنا -21تير96، حسینعلی حاجی‌دلیگانی عضو مجلس)
«قاچاق، یک میلیون و 750هزار فرصت شغلی را در سال از بین می‌برد». (سایت تابناک، ۱۶اسفند۹۳)
کولبران زحمتکش جزیی از همین میلیونها بیکار هستند که به قول رسانه‌های حكومتي لشگر بیکاران را تشکیل می‌دهند. نگاهی کوتاه به اطلاعات زیر ابعاد کشتار و خسارات وارده به کولبران را روشن می سازد.
اعداد و ارقام زیر به‌طور رسمی، اعلام بیرونی و رسانه‌یی شده‌اند و بی‌شک گویای همة جوانب خسارات جانی این زحمتکشان بی‌پناه نیست:
طی ٧ ماه نخست سال ٢٠١٧ میلادی، ١٤٤ کولبر و کاسبکار کرد کشته شدند.
بر طبق این آمار؛ ٤٧ کولبر و کاسبکار جانشان را از دست دادە و ٩٧ تن ديگر زخمی شدەاند.
افزایش شمار کولبران کشتە شدە در حالی است کە در سال ٢٠١٦ میلادی ٩٦ کولبر کُرد کشتە و زخمی شدە بودند. ٤٩ کولبر و کاسبکار کُرد کشتە شدە و ٤٧ نفر دیگر زخمی شدە بودند.
بیشترین آمار کولبران کشته‌شده به شهرهای مریوان، سردشت، اشنویه، بانه، نوسود و کرمانشاه تعلق دارد.
در زير به چند نمونه اشاره ميكنيم:
در 4اوت يك كولبر جوان به نام “فرهاد زردي” 25ساله ساكن پيرانشهر ميباشد كه با ضرب گلوله نيروهاي نظامي جان خود را ازدست داد.
در27آوريل یک کولبر جوان با هویت “عبد‌الرحمن ابراهیمی” اهل ربط سردشت، پس از یک‌ماه بستری شدن در بیمارستان تبریز، جانش را از دست داد.
در 11مارس یک کولبر ٢٢ ساله به نام“ آكو قاسمي” اهل روستای (بیتوش) سردشت، با شلیک مستقیم نیروهای انتظامی حکومت ایران کشته شد.
21اوت نیروهای نظامي در مرز ماکو یک کولبر ١٨ سالە به نام ”وحید دولتخواه جنیکانلو“ از اهالي روستای یارمق (یاریم قیە) با شليك گلوله مستقيم كشتند.
29اوت نیروهای مسلح ایران در جادە جوانرود بە روانسر و در نزدیکی روستای “بیاشوش” یک اتومبیل سواری را بە رگبار بسته اند. كه در نتیجە تیراندازی نیروهای مسلح ایران رانندە اتومبیل با هویت “محمد مهدوی” و فرزند ١٠ سالەاش با هویت ” زمناکو” زخمی شدەاند.
در 4سپتامبر دو کولبر با هویت ”قادر بهرامی“ ٤١ ساله -اهل روستای وزملە و حیدر فرجی ٢١ سالە-اهل روستای شه شه با شليك گلوله نيروهاي نظامي در مرز بانه کشته شدەاند.