مقدمه: فاجعه‌ای در حال وقوع
رژیم ایران بار دیگر با صدور احکام اعدام برای زندانیان سیاسی، از جمله پویا قبادی و پنج تن دیگر، نقض سیستماتیک حقوق بشر را به نمایش گذاشته است. این گزارش با تمرکز بر مورد پویا قبادی، مهندس برق ۳۲ ساله از سنقر، و هم‌پرونده‌ای‌های او (وحید بنی‌عامریان، بابک علیپور، سیدابوالحسن منتظر، سیدمحمد تقوی و علی اکبر دانشورکار)، شواهد محکمی از محاکمات ناعادلانه، شکنجه، و شرایط غیرانسانی زندان‌ها ارائه می‌دهد. هدف این گزارش، جلب توجه فوری جامعه جهانی و درخواست مداخله برای توقف این احکام ظالمانه است.
پویا قبادی: از فعال سیاسی تا محکوم به اعدام
پویا قبادی، متولد ۱۳۷۱ در سنقر، فارغ‌التحصیل مهندسی برق از دانشگاه سنندج، از سال ۱۳۹۷ به دلیل فعالیت‌های سیاسی بارها هدف بازداشت و آزار دستگاه قضایی رژیم ایران قرار گرفته است. او در چندین مقطع بازداشت شد:
- اردیبهشت ۱۳۹۷: بازداشت در تهران، محکومیت به ۵ سال زندان به اتهام «تبلیغ علیه نظام و اجتماع و تبانی».
- اسفند ۱۳۹۷: بازداشت مجدد، سه ماه نگهداری در سلول انفرادی بند ۲۰۹ اوین تحت شکنجه شدید (که منجر به دفع خون به مدت یک ماه شد)، و سپس انتقال به زندان تهران بزرگ و ادامه ضرب و شتم و شکنجه های مستمر
- آذر ۱۴۰۰: محکومیت به ۱۰ سال زندان و تبعید به نیک شهر توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی عموزاد. این حکم در دادگاه تجدیدنظر تأیید شد.
- ۴ اسفند ۱۴۰۲: بازداشت در چالدران هنگام خروج از مرز، انتقال به زندان ماکو و سپس بند ۲۰۹ اوین.
اتهامات او شامل «اقدام علیه امنیت ملی از طریق عضویت در سازمان مجاهدین خلق»، «تبلیغ علیه نظام»، «تخریب اموال دولتی» و «اجتماع و تبانی» بوده است. - در ۱۰ آذر ۱۴۰۳، شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی ایمان افشاری، پویا قبادی و پنج زندانی دیگر را به اتهام «بغی» به اعدام محکوم کرد. این حکم پس از بازداشت‌های مکرر و محاکماتی فاقد شفافیت و عدالت صادر شد.
نقض فاحش موازین دادرسی عادلانه
محاکمات پویا قبادی و هم‌پرونده‌ای‌هایش با نقض آشکار استانداردهای بین‌المللی همراه بوده است:
- شکنجه برای اخذ اعتراف: گزارش‌ها حاکی از شکنجه شدید در بند ۲۰۹ اوین است. به عنوان مثال، پویا در بازداشت سال ۱۳۹۷ به حدی مورد ضرب‌وشتم قرار گرفت که دچار خونریزی داخلی شد. عفو بین‌الملل نیز شکنجه‌هایی چون شلاق، سلول انفرادی طولانی‌مدت و تهدید به مرگ را تأیید کرده است.
- عدم دسترسی به وکیل: متهمان از زمان بازداشت تا محاکمه از وکیل مستقل محروم بودند. برخی، از جمله پویا، تنها در جلسه دادگاه با وکیل تسخیری ملاقات کردند.
- اتهامات مبهم: اتهام «بغی» بدون ارائه شواهد مشخص مطرح شد و متهمان ادعای استفاده از سلاح را رد کرده‌اند، اما دادگاه این اعتراضات را نادیده گرفت.
- محاکمات غیرشفاف: جلسات دادگاه پشت درهای بسته و بدون حضور ناظران مستقل برگزار شد.
شرایط غیرانسانی زندان‌ها: مجازات پیش از اعدام
زندانیان در زندان‌هایی چون اوین، تهران بزرگ و گوهردشت در شرایطی غیرانسانی نگهداری شده‌اند:
- شکنجه جسمی و روانی: پویا قبادی در سال ۱۴۰۱ در زندان تهران بزرگ توسط زندانیان اجیرشده مورد ضرب‌وشتم با چاقو و فلاسک قرار گرفت و به شدت مجروح شد.
- سلول انفرادی: او پس از بازداشت در اسفند ۱۴۰۲ ماه‌ها در بند ۲۰۹ اوین در انفرادی بود و از تماس با خانواده محروم شد.
- انتقال اجباری: تلاش برای تبعید او به زندان‌هایی چون قصرشیرین و دیزل‌آباد کرمانشاه، علی‌رغم سکونت خانواده‌اش در تهران، به‌عنوان ابزاری برای فشار روانی استفاده شد.
- محرومیت از خدمات درمانی: گزارش‌ها از ضعف شدید جسمانی پویا پس از شکنجه‌ها حکایت دارد، اما درمانی دریافت نکرده است.
صدور احکام اعدام: تشدید سرکوب سیاسی
در ۱۰ آذر ۱۴۰۳، شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران شش زندانی سیاسی را به اعدام محکوم کرد:
- پویا قبادی بیستونی
- وحید بنی‌عامریان (بازداشت در تهران، ۲۲ دسامبر ۲۰۲۳، با ضرب‌وشتم شدید منجر به آسیب چشم)
- بابک علیپور
- سیدابوالحسن منتظر
- سیدمحمد تقوی سنگ‌دهی
- علی اکبر (شاهرخ) دانشورکار
اتهام اصلی «بغی از طریق عضویت در سازمان مجاهدین خلق» بود، اما شواهد نشان می‌دهد این اتهامات بر اساس اعترافات اجباری و بدون مدارک معتبر مطرح شده‌اند. عفو بین‌الملل در بیانیه ۴ بهمن ۱۴۰۳ این احکام را نتیجه محاکمات «شدیداً ناعادلانه» دانسته و خواستار توقف فوری آن‌ها شده است.
تأثیر بر خانواده‌ها و جامعه: ابعاد انسانی فاجعه
- فشار بر خانواده‌ها: خانواده پویا قبادی بارها تهدید شده و از ارائه اطلاعات درباره وضعیت او منع شده‌اند.
- ترس و سرکوب: اعدام‌ها به‌عنوان ابزاری برای ایجاد رعب در میان فعالان سیاسی و مدنی به کار می‌رود.
- ناامیدی از عدالت: مصونیت مقامات قضایی و اطلاعاتی، اعتماد به سیستم حقوقی را نابود کرده است.
سابقه نقض حقوق بشر در ایران: الگویی تکرارشونده
صدور احکام اعدام برای زندانیان سیاسی در ایران سابقه‌ای طولانی دارد، از جمله کشتار ۱۳۶۷ که هزاران نفر را قربانی کرد. تداوم این سیاست در سال ۱۴۰۳ نشان‌دهنده عدم تغییر در رویکرد سرکوبگرانه رژیم است. گزارش‌های سازمان ملل و عفو بین‌الملل این اقدامات را مصداق «جنایات علیه بشریت» دانسته‌اند.
درخواست‌های فوری از جامعه بین‌المللی
با توجه به شواهد ارائه‌شده، از سازمان‌های حقوق بشری درخواست می‌شود:
- توقف فوری احکام اعدام: فشار بر ایران برای لغو احکام پویا قبادی و هم‌پرونده‌ای‌هایش.
- تحقیق مستقل: تشکیل کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی شکنجه و محاکمات ناعادلانه.
- تحریم مقامات مسئول: هدف قرار دادن قضات (مانند ایمان افشاری، عموزاد و دیگر همدستانشان) و مأموران اطلاعاتی با تحریم‌های بین‌المللی.
- حمایت از زندانیان: تضمین دسترسی آن‌ها به وکیل، خانواده و مراقبت‌های پزشکی.
- فشار دیپلماتیک: درخواست از دولت‌ها برای احضار سفرای ایران و محکومیت این احکام.
نتیجه‌گیری: نجات جان‌ها در گرو اقدام فوری
پویا قبادی و پنج زندانی دیگر در آستانه اعدام قرار دارند، در حالی که زندگی آن‌ها قربانی محاکماتی ناعادلانه و سیستمی سرکوبگر شده است. هر لحظه تأخیر در واکنش جهانی، به معنای از دست رفتن جان انسان‌هایی بی‌گناه است. این گزارش فراخوانی است به سازمان‌های بین‌المللی برای ایستادگی در برابر این فاجعه حقوق بشری و دفاع از حق حیات انسانها.