گزارش‌های دریافتی از زندان فشافویه تهران حاکی از وخامت وضعیت جسمی و روحی امیرحسن اکبری منفرد، زندانی سیاسی ۲۳ ساله، است که بیش از نه ماه است بدون حکم قطعی و بدون دسترسی به وکیل در بازداشت به‌سر می‌برد. این جوان زندانی در حالی در شرایطی غیرانسانی و پرخطر نگهداری می‌شود که پدر سالخورده‌اش، محمدعلی اکبری منفرد، نیز با وضعیت وخیم جسمی در بیمارستان تحت مراقبت‌های امنیتی قرار دارد و خواهر او، مریم اکبری منفرد، در زندان قرچک ورامین از ابتدایی‌ترین حقوق درمانی محروم است.
نگهداری در میان زندانیان خطرناک؛ نقض اصل تفکیک جرائم
بر اساس اطلاعات موثق، امیرحسن اکبری منفرد در زندان فشافویه در کنار زندانیان جرائم خشن و متهمان مواد مخدر نگهداری می‌شود؛ اقدامی که آشکارا ناقض اصل تفکیک جرائم است و امنیت جانی او را تهدید میکند. منابع آگاه گفته‌اند این تصمیم عامدانه از سوی مقامات امنیتی اتخاذ شده تا فشار روانی مضاعفی بر او وارد شود.
در ماه‌های اخیر گزارش‌هایی از تهدید و رفتار خشونت‌آمیز برخی زندانیان علیه او منتشر شده، اما مسئولان زندان نه‌تنها اقدامی برای انتقال او نکرده‌اند، بلکه با بی‌توجهی و سکوت، زمینه تداوم فشارها را فراهم کرده‌اند.
بازداشت خودسرانه و اعتصاب غذای اعتراضی
امیرحسن اکبری منفرد در تاریخ ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۳ (۱۹ ژانویه ۲۰۲۵) در جریان یورش نیروهای امنیتی به منزل خانواده‌اش در تهران بازداشت شد و پس از چندین ماه بازجویی و شکنجه در بند ۲۰۹ زندان اوین، به فشافویه منتقل گردید.
او از زمان بازداشت تا امروز از حق دسترسی به وکیل و برگزاری دادگاه منصفانه محروم مانده است. چهار اتهام سنگین امنیتی علیه او مطرح شده که برای هر یک مجازات ده سال حبس در نظر گرفته شده، اما هیچ مدرک یا جلسه دادگاهی ارائه نشده است.
در شهریورماه ۱۴۰۴، امیرحسن در اعتراض به وضعیت بحرانی پدرش و بلاتکلیفی پرونده‌اش دست به اعتصاب غذا زد؛ اقدامی که پس از چند روز با وخامت حال جسمی‌اش پایان یافت. در جریان این اعتصاب، یکی از مسئولان زندان او را تهدید کرده و گفته بود: «آن‌قدر می‌زنیمت تا اسمت را یادت برود» — جمله‌ای که به نمادی از خشونت سیستماتیک علیه زندانیان سیاسی بدل شده است.
پدری بیمار و در آستانه مرگ
محمدعلی اکبری منفرد، پدر امیرحسن، از زندانیان سیاسی دهه ۶۰ است که در بهمن‌ماه ۱۴۰۳ تنها دو روز پس از بازداشت پسرش، مجدداً بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. او پس از «جنگ ۱۲ روزه» در اوین به‌اجبار به زندان فشافویه انتقال یافت و مدتی بعد به دلیل وخامت جسمی به بیمارستان شهدای تجریش منتقل گردید.
این زندانی سیاسی از فلج دوپا، دیابت پیشرفته، ناراحتی قلبی و عفونت شدید پا رنج می‌برد. پزشکی قانونی رأی به «عدم تحمل کیفر» برای او داده، اما وزارت اطلاعات با آزادی یا مرخصی درمانی‌اش مخالفت کرده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که او در بیمارستان با دست‌بند و پابند به تخت بسته شده و در شرایطی غیرانسانی نگهداری می‌شود. پزشکان هشدار داده‌اند که تداوم این وضعیت می‌تواند به مرگ او بینجامد.
خواهر در بند؛ ادامه سرکوب در نسل‌ها
مریم اکبری منفرد، خواهر امیرحسن، از قدیمی‌ترین زندانیان سیاسی زن در ایران است که بیش از شانزده سال است در زندان به‌سر می‌برد. در حالی‌که شامگاه ۱۷ مهرماه ۱۴۰۴ ده‌ها زن زندانی سیاسی از زندان قرچک ورامین به زندان اوین منتقل شدند، او با وجود وخامت حال جسمی در قرچک باقی مانده است. منابع مطلع از داخل زندان می‌گویند که او از دردهای مزمن کمر و زانو، بی‌حسی پا و اختلال حرکتی رنج می‌برد، اما مسئولان زندان با اعزامش به بیمارستان مخالفت کرده‌اند.
پزشکی قانونی بر ضرورت فیزیوتراپی روزانه تأکید کرده، اما مقامات زندان به او گفته‌اند باید «از قاضی اجازه بگیرد». دو هفته از ارسال نامه رسمی او گذشته و هیچ پاسخی داده نشده است. این بی‌توجهی عامدانه سلامت او را در خطر فوری قرار داده است.
مریم اکبری منفرد نه‌تنها قربانی شکنجه و محرومیت درمانی، بلکه بازمانده‌ی خانواده‌ای است که در دهه ۶۰ چهار عضو خود را از دست داده است؛ سه برادر و یک خواهرش در موج اعدام‌های سیاسی آن سال‌ها توسط رژیم حاکم بر ایران اعدام شدند. این پیشینه، مریم را به یکی از چهره‌های نمادین مقاومت زنان زندانی در ایران بدل کرده است.
نقض آشکار تعهدات بین‌المللی
پرونده خانواده اکبری منفرد نمادی از نقض گسترده تعهدات بین‌المللی رژیم حاکم بر ایران است. رفتار با امیرحسن، محمدعلی و مریم اکبری منفرد، اصول زیر را نقض کرده است:
- ماده ۷ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی: منع شکنجه و رفتار غیرانسانی؛
- ماده ۹: ممنوعیت بازداشت خودسرانه و الزام به رسیدگی قضایی منصفانه؛
- ماده ۱۰: لزوم رفتار انسانی با زندانیان؛
- ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر: حق دسترسی به درمان و مراقبت‌های پزشکی.
در حالی که نهادهای حقوقی و پزشکی کشور نیز وضعیت جسمی بحرانی پدر و فرزند را تأیید کرده‌اند، نهادهای امنیتی همچنان از اجرای رأی قانونی «عدم تحمل کیفر» و انتقال به بیمارستان مناسب جلوگیری می‌کنند.
سکوت مرگبار و مسئولیت بین‌المللی
سکوت دستگاه قضایی و نهادهای مسئول در برابر وضعیت خانواده اکبری منفرد، بار دیگر نشان می‌دهد که محرومیت از درمان و نگهداری در شرایط غیرانسانی به بخشی از سیاست سیستماتیک شکنجه در زندانهای ایران بدل شده است.
فعالان حقوق بشر هشدار داده‌اند که جان محمدعلی و امیرحسن اکبری منفرد در خطر فوری است و مسئولیت هرگونه آسیب یا مرگ آن‌ها بر عهده وزارت اطلاعات و مقامات قضایی است.
در پایان، این گزارش خواستار اقدام فوری نهادهای بین‌المللی، به‌ویژه کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل برای پیگیری وضعیت خانواده اکبری منفرد و سایر زندانیان سیاسی محروم از درمان است؛ خانواده‌ای که دهه‌هاست هزینه مقاومت و ایستادگی در برابر دیکتاتوری حاکم بر ایران را با جان خود می‌پردازد.
