سمیه رشیدی، زندانی سیاسی ۴۲ ساله مبتلا به بیماری صرع، روز پنجشنبه ۳ مهر ۱۴۰۴ در بیمارستان مفتح ورامین پس از ده روز کما جان باخت. او بارها در زندان دچار تشنج شد و با وجود مراجعههای مکرر به بهداری، وضعیتش «تمارض» تلقی گردید. سرانجام ۲۵ شهریور، پس از چندین تشنج شدید و بیهوشی، در حالیکه سطح هوشیاریاش به عدد ۵ رسیده بود، به بیمارستان منتقل شد و در همان حالت به کما رفت. خانواده رشیدی در طول بستری با محدودیت شدید برای ملاقات و پیگیری درمان مواجه بودند.
بازداشت بهدلیل شعارنویسی اعتراضی
سمیه رشیدی، کارگر ۴۲ ساله در یک خیاطخانه، روز ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ در محله جوادیه تهران بهدلیل نوشتن شعار «کارگر بیدار است، از شیخ و شاه بیزار است» بازداشت شد. او هنگام دستگیری بهشدت مورد ضربوشتم قرار گرفت و مأموران سرش را به دیوار کوبیدند. رشیدی پس از ۲۴ ساعت بازجویی در بازداشتگاهی نامعلوم، روز ۱۳ اردیبهشت به بند زنان زندان اوین منتقل شد. مدتی بعد همراه گروهی از زندانیان سیاسی به زندان قرچک ورامین تبعید گردید. اتهام رسمی علیه او «تبلیغ علیه نظام» اعلام شد؛ اتهامی که در سالهای اخیر بارها برای سرکوب اشکال مسالمتآمیز اعتراض بهکار گرفته شده است.
برپایی حرکتهای اعتراضی در اوین و قرچک
مرگ سمیه رشیدی با واکنش سریع زندانیان همراه شد. در زندان قرچک، زنان زندانی سیاسی بلافاصله پس از انتشار خبر تجمع کردند و شعارهایی چون «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور» و «سمیه بیدار، اونم شده سربدار» سر دادند. این حرکت با خواندن سرودهای اعتراضی از جمله «زده شعله بر چمن» ادامه یافت و فضای بند زنان را به صحنهای از مقاومت جمعی تبدیل کرد.
در زندان اوین نیز زندانیان سیاسی مرد بند ۷ از ساعت ۱۸:۳۰ با تجمع در هواخوری، سرود «ای ایران» خواندند و شعارهایی چون «قسم به خون یاران، ایستادهایم تا پایان» را تکرار کردند. این حرکت اعتراضی تا نیمهشب ادامه داشت و زندانیان با ماندن در هواخوری، بیتفاوتی مقامات نسبت به جان زندانیان را به چالش کشیدند.
انتشار کلیپ بسیج سپاه خامنهای
همزمان با مرگ سمیه رشیدی، خبرگزاری بهاصطلاح دانشجو، وابسته به بسیج سپاه خامنهای، روز ۳ مهر کلیپی از او منتشر کرد که در آن شعار میداد «مرگ بر خامنهای، درود بر مریم رجوی». این رسانه تلاش کرد با انتشار این فیلم، موضوع ضربوشتم، عدم رسیدگی پزشکی و دیگر جنایتهای زندان اوین و قرچک را که به مرگ او انجامید، بپوشاند و با بلاهت بسیار آن را با برچسب همکاری مجاهدین با «رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه» تراز کند.
قرچک؛ زندانی که خود بیماری میآورد
زندان قرچک ورامین سالهاست بهعنوان یکی از بدنامترین زندانهای زنان در ایران شناخته میشود. نبود امکانات بهداشتی، تراکم جمعیت، کمبود دارو و رفتار خشونتآمیز مسئولان، این زندان را به محیطی غیرانسانی بدل کرده است. سمیه رشیدی نیز همانند دیگر زندانیان، در چنین شرایطی محبوس بود؛ جایی که حتی زندانیان سالم نیز پس از مدتی با بیماریهای پوستی، تنفسی و گوارشی مواجه میشوند.