شاهین ذوقیتبار، زندانی سیاسی ۳۸ ساله، پس از بازداشت در مردادماه ۱۴۰۴ در دادگاه انقلاب به ۱۰ سال زندان محکوم شد؛ شرایط غیرانسانی بازداشت و اتهامات سیاسی علیه او بار دیگر موضوع نقض حقوق بشر در زندانها را برجسته کرده است.
بازداشت خشونتآمیز و بدون حکم قضایی
سحرگاه روز دوم مرداد ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی وابسته به اطلاعات سپاه بدون ارائه حکم قضایی به منزل شاهین ذوقیتبار در محله بریانک تهران یورش بردند. او در برابر خانواده و با خشونت فیزیکی بازداشت شد و تلفن همراه، لپتاپ و مدارک شخصیاش نیز توقیف گردید. این بازداشت ناگهانی و خشن، همراه با تهدید و بیاحترامی به خانواده، از همان ابتدا ابعاد فراقانونی پرونده را آشکار کرد.
صدور حکم سنگین و روند دادرسی غیرعادلانه
شاهین ذوقیتبار در تاریخ ۲۶ مرداد ۱۴۰۴ در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، به ریاست قاضی ایمان افشاری، محاکمه شد. اتهامات او شامل «اجتماع و تبانی علیه نظام»، «عضویت و هواداری از سازمان مجاهدین خلق» و «تبلیغ علیه نظام» بود. بر اساس حکم صادره، او در مجموع به ۱۰ سال زندان محکوم گردید. گزارشها تأکید میکنند که روند دادرسی فاقد شفافیت بوده و او از حق دسترسی آزادانه به وکیل محروم مانده است.
شرایط زندان و بحران جسمی
ذوقیتبار پس از بازداشت ابتدا به زندان فشافویه منتقل شد؛ زندانی با شرایط غیربهداشتی و تراکم جمعیت بالا. در همان روزها، او به بیماری کلیوی و ورم شدید پاها دچار شد و وضعیت جسمانیاش رو به وخامت رفت. با انتقال جمعی از زندانیان سیاسی به اوین، او نیز به بند ۷ این زندان منتقل گردید، اما همچنان دسترسی کافی به خدمات درمانی ندارد.
به گفته منابع آگاه، در بند ۷ اوین کیفیت پایین غذا، کمبود امکانات بهداشتی و فشارهای روانی ناشی از قطعیهای مکرر برق شرایط دشواری را بر زندانیان تحمیل میکند. خرید اقلام بهداشتی تنها از فروشگاه زندان ممکن است و آن هم با قیمتهای بسیار بالا. خانواده او نیز بارها نسبت به بیتوجهی مسئولان به وضعیت سلامتیاش هشدار دادهاند.
پیشینه زندان و مقاومت سیاسی
شاهین ذوقیتبار نخستین بار در سال ۱۳۹۲ به اتهام «توهین به خامنهای» بازداشت و به شش سال حبس محکوم شد. او چهار سال از این دوران را در زندانهای اوین و گوهردشت گذراند و در ۱۸ بهمن ۱۳۹۶ آزاد شد. در طول حبس پیشین، بارها به دلیل اعتراض به شرایط زندان و دفاع از حقوق سایر زندانیان سیاسی به سلول انفرادی منتقل گردید. همبندیهای سابق او از وی بهعنوان فردی صریح و مقاوم در برابر فشارها یاد کردهاند.
این سابقه فعالیت و ایستادگی در زندان، سبب شده است که او بار دیگر هدف فشارهای امنیتی قرار گیرد و حکم سنگین جدید علیه او صادر شود.
ابعاد حقوق بشری پرونده
پرونده شاهین ذوقیتبار بار دیگر نشان میدهد که چگونه استفاده ابزاری از دادگاههای انقلاب برای سرکوب سیاسی ادامه دارد. بازداشت بدون حکم قضایی، محرومیت از دسترسی به وکیل و شرایط غیرانسانی زندان، همگی نقض تعهدات بینالمللی ایران است. بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، این موارد مصداق روشن نقض ماده ۹ (منع بازداشت خودسرانه)، ماده ۱۴ (حق دادرسی عادلانه) و ماده ۷ (منع شکنجه و رفتار غیرانسانی) به شمار میرود.
فراخوان به اقدام بینالمللی
فعالان حقوق بشر تأکید میکنند که تنها از طریق فشار بینالمللی و مستندسازی دقیق موارد نقض حقوق زندانیان میتوان مانع از تکرار چنین احکام سنگینی شد. جامعه جهانی باید نسبت به وضعیت جسمی و حقوقی شاهین ذوقیتبار واکنش فوری نشان دهد.