مقدمه: سکوتی که فریاد می‌زند
شکنجه سفید، به‌عنوان شیوه‌ای از آزار روانی، شامل انزوای طولانی‌مدت، قطع کامل ارتباط انسانی، محرومیت‌های حسی )نظیر نور، صدا یا رنگ( و تهدیدهای روانی مانند آسیب به خانواده است. این روش، ذهن و روان فرد را هدف می‌گیرد و به‌تدریج او را فرو می‌پاشاند. سلول انفرادی در زندان‌های جمهوری اسلامی، ابزاری برای تنبیه نیست، بلکه روشی سیستماتیک و برنامه‌ریزی‌شده برای تخریب روان انسان به‌ویژه در مورد زندانیان سیاسی، فعالان مدنی و اقلیت‌های دینی‌ست.
حذف هویت؛ سلولی سفید، جهانی بی‌رنگ
روایت‌های زندانیان سیاسی حاکی از آن است که سلول‌هایی بدون پنجره، با دیوارهای سفید و نور مصنوعی ثابت یا تاریکی مطلق، به اتاق‌های شکنجه‌ای خاموش تبدیل شده‌اند. هیچ صدایی شنیده نمی‌شود، زمان بی‌معنا می‌شود، و پیوند با جهان بیرون به صفر می‌رسد. زندانی در بسیاری موارد از ابتدایی‌ترین نیازها مانند دسترسی به کتاب، کاغذ یا حتی آینه نیز محروم است.
ذهنی که قطره‌قطره می‌ریزد
این محیط با دقت طراحی شده تا فرد را به‌سوی سردرگمی، ناتوانی و انزوا سوق دهد. بی‌زمان، بی‌مکان، بی‌انسان. پیامدهای روانی گزارش‌شده شامل توهم، اختلال حافظه، حملات عصبی، افسردگی شدید و حتی فروپاشی کامل روان است. یکی از زندانیان می‌گوید »:می‌دیدم ذهنم دارد آرام‌آرام از هم می‌پاشد، بی‌صدا و بی‌رحم. «
شکنجه زنان زندانی؛ حمله به هویت انسانی در انزوا
زنان زندانی سیاسی، از آسیب‌پذیرترین قربانیان این شکنجه‌اند. محروم از ملاقات، وکیل، و حمایت اجتماعی، در سلول‌هایی نگه داشته می‌شوند که حتی برای بازجویی نیز احضار نمی‌شوند. هدف، فقط مجازات نیست؛ بلکه نابودی تدریجی شخصیت و هویت آنان است.
در زندان‌هایی مانند اوین)بند ۲۰۹ (، رجایی‌شهر، کرمان، و بازداشتگاه‌های مخفی اطلاعات سپاه، شکنجه سفید به‌گونه‌ای سازمان‌یافته، بدون نظارت قضایی، بدون محدودیت زمانی، و با تصمیم مستقیم نهادهای امنیتی رژیم اجرا می‌شود.
روایت‌هایی از درون انفرادی
- در ساعات اولیه بدون تفهیم اتهام، دخترم را تهدید به تجاوز کردند.
- در بند ۲۰۹، دو ماه در بی‌خبری مطلق از دنیای بیرون بودم. هرگز در این دو ماه به من سر نزدند و صدایم نکردند.
- مرا به انفرادی ۲۴۰ اوین بردند و ۵۱ روز در آنجا بودم. خانواده‌ام را بارها تهدید کردند و در اعتراض ۲۳ روز اعتصاب غذا کردم.
- یک‌سال و یک‌ماه در بلاتکلیفی مطلق در بندهای ۲۰۹ و ۲۴۰ اوین بودم. در بند ۲۰۹ سکته کردم. بازجو گفت: “با همین حال نگهت می‌دارم تا در زندان بمیری.”
- بازجو دختر ۱۳ ساله‌ام را تهدید کرد: “اگر حرف نزنی، ممکن است هر بلایی سرش بیاید.”
- ۳۰ روز در انفرادی بند ۲۴۰ بدون تماس، بدون وکیل بودم. بازجو گفت: “انقدر نگهت می‌دارم که موهات مثل دندونات سفید بشه.”
- من و چند زندانی دیگر بین ۶ تا ۸ ماه در سلول انفرادی ۲۰۹ بدون ملاقات و بدون حق انتخاب وکیل ماندیم.
- همسر و پسرم را به بند ۲۰۹ آوردند و پسرم را جلوی من شکنجه کردند تا از من اعتراف بگیرند.
- بازجو گفت: “اگر اعتراف نکنی، تو را مورد تجاوز قرار می‌دهیم و فیلمش را برای همسرت می‌فرستیم.”
- همسر باردارم را دستگیر کردند و مادرم را نیز بعد از عمل جراحی بازداشت کردند تا از من اعتراف بگیرند.
- ۷ ماه در بند ۸ گوهردشت ) وزارت اطلاعات کرج (بودم، که سه ماه آن در انفرادی و بدون ملاقات گذشت.
- ۲۰۰ روز در انفرادی بند ۲۴۰ اوین بودم؛ سه ماه بدون ملاقات. پس از عمل سرطان نیاز به درمان داشتم اما هیچ رسیدگی‌ای نشد.
- سه ماه در انفرادی بدون تماس، خرید، مکالمه با دیگر زندانیان یا داشتن وکیل بودم.
- در سه نوبت، مجموعاً ۶ ماه در انفرادی بندهای ۲۰۹ و ۲۴۰ با قطع کامل ارتباط با دنیای بیرون حبس بودم؛ بدون تلویزیون، روزنامه، کتاب، تماس تلفنی یا ارتباط با دیگر زندانیان.
قانونی که زیر پا له می‌شود
این روش با اصول بنیادین حقوق بشر، از جمله ماده ۷ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و قواعد ماندلا، در تضاد کامل است. درحالی‌که حبس انفرادی طولانی‌مدت بر اساس این اسناد، شکنجه محسوب می‌شود، رژیم ایران با ساختاری نظام‌مند آن را اعمال کرده و هم‌زمان آن را انکار می‌کند. نهادهای بین‌المللی نیز از نظارت بر وضعیت زندان‌ها محروم شده‌اند.
اسناد و گزارش‌ها
- سازمان‌هایی مانند عفو بین‌الملل گزارش‌های متعددی از استفاده سیستماتیک از انزوای طولانی‌مدت در ایران ارائه داده‌اند.
- جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل، در گزارش‌های خود به موارد شکنجه و رفتارهای غیرانسانی اشاره کرده است، از جمله در اعتراضات آبان.
- سازمان Freedom from Torture نیز در گزارش‌هایی به شکنجه‌های روانی و انفرادی، از جمله در گزارش «We Will Make You Regret Everything» اشاره کرده است.
فراخوان: سکوت را نشکنید، آن را فریاد کنید
شکنجه سفید زخمی بر تن نمی‌گذارد، اما روان انسان را خاموش و بازگشت‌ناپذیر تخریب می‌کند. ما از جامعه جهانی می‌خواهیم:
- نظارت بین‌المللی بر وضعیت زندان‌ها و بازداشتگاه‌های ایران
- تحریم و پیگرد قانونی عاملان شناخته‌شده این جنایات
- حمایت، درمان و بازتوانی قربانیان این شکنجه‌های خاموش
صدای این سکوت باید شکسته شود، پیش از آنکه انسان‌های بیشتری در آن خاموش شوند.