مقدمه:
در ماه نوامبر (آبان)، مجموعهای از اعتراضات مردمی و ضدحکومتی در سراسر ایران بهدنبال انجام مجدد سهمیهبندی سوخت و افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت بنزین آغاز شد. شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران، بدون اطلاع و اعلام قبلی، در نیمهشب ۲۴ آبان ۹۸ اعلام کرد سهمیهبندی بنزین دوباره آغاز شده و قیمت هر لیتر بنزین سهمیهای ۱۵۰۰ تومان، و نرخ هر لیتر بنزین آزاد از ۱۰۰۰ به ۳۰۰۰ تومان افزایش یافت.
اعتراضات که عمدتاً در محلات کارگری و فقیرنشین شهری متمرکز و در ابتدا نسبتاً مسالمتآمیز بود، به تدریج به یک شورش خشونتآمیز علیه نظام تبدیل شد.
در پی آغاز اعتراضها به افزایش قیمت بنزین اینترنت در ایران با اختلال روبرو شد. از صبح دومین روز اعتراضات و پس از آن که اعتراضها در ایران گسترش یافت، دسترسی کاربران به وبسایت شماری از سایتهای داخلی مانند خبرگزاریها محدود شد. اطلاعرسانی رسانهها دربارهٔ حوادث با محدودیت روبهرو شد و شهروندان هم برای ارسال فیلم و تصاویر با مشکلاتی مواجه شدند. در نهایت تا پایان روز ۲۵ آبان، ۹۵درصد اینترنت در ایران قطع شد.
بیش از ۱۰۰۰نفر، از جمله چندین کودک زیر ۱۸ سال، توسط نیروهای سپاه، بسیج ، مأمورین اطلاعاتی مخفی (لباس شخصیها) و پلیس به طور مورد اصابت گلوله قرار گرفتند و کشته شدند.
دست کم ۴۰۰۰نفر مجروح و زخمی شدند در حالی که بیش از ۱۲۰۰۰نفر دستگیر شدند. بسیاری از بازداشت شدگان مجروح بودند. بر اساس گزارشات دریافتی معترضان دستگیر شده برای اقرار به اعترافات اجباری تحت شکنجه شدید قرار دارند.
در بسیاری از شهرها، معترضین دستگیر شده در مدارس یا ساختمانهای دولتی نگهداری میشدند. در همین زمان، مقامات قضایی رژیم در استانهای مختلف مانند تهران، خوزستان و فارس از برگزاری دادگاه های ویژه برای دستگیرشدگان سخن گفتهاند.
موج دستگیریها همچنان ادامه دارد. زندانهای تهران، از جمله اوین و فشافویه، از بازداشت شدگان سرریز هستند و با کمبود شدید فضا روبرو میباشند.
کشتار معترضین یک مورد آشکار جنایت علیه بشریت است.
مانیتورینگ حقوق بشر ایران از شورای امنیت سازمان ملل متحد، دولت های جهانی و جامعه بین المللی میخواهد تا با دخالت خود رژیم ایران را مجبور کنند تا فورا قتل و سرکوب معترضین را متوقف کند.
ما از سازمان ملل می خواهیم تا سریعاً مامورین حقیقتیاب خود را به ایران اعزام کند. رهبران رژیم برای ارتکاب جنایات علیه بشریت باید با عدالت روبرو شوند. سکوت و بیحرکتی، نقض کنوانسیونها ، قوانین و معیارهای بین المللی است و رژیم را به ادامه جنایات خود تحریک می کند.
دستکم ۱۰۰۰ نفر در اعتراضات سراسری آبان ماه جان خود را از دست دادند:
براساس گزارشهای معتبر، تعداد جانباختگان اعتراضات مردمی آبان ۹۸ به بیش از ۱۰۰۰ تن رسیده است.
در بین ۱۰۰۰ جانباخته، تعداد جانباختگان زن به حداقل ۲۵ تن رسید. در این میان حداقل ۲۲ کودک زیر ۱۸ سال توسط شلیک مستقیم نیروهای امنیتی جان خود را از دست دادند.
تعداد واقعی جانباختگان قطعاً بیش از این میباشد و تیم مانیتورینگ حقوق بشر ایران تحقیقات خود را برای بدست آوردن آمار دقیقتر همچنان ادامه خواهد داد. با گذشت زمان، جزئیات بیشتری در مورد سرکوب وحشیانه اعتراضات توسط نیروهای امنیتی و تعداد معترضین کشته شده آشکار میشود. اکثر قربانیان با شلیک مستقیم به سر و سینه، توسط نیروهای امنیتی و تک تیراندازها کشته شدند.
اجساد بسیاری از کشتهشدگان در جایی که کشته شدند یا از بیمارستانها توسط ماموران ربوده شده و برخی از آنها بدون اطلاع خانوادهها و حتی بدون شناسایی جسد در مکانهای ناشناخته، به خاک سپرده شدهاند.
تاکنون اسامی ۴۰۰ تن از جانباختگان اعتراضات سراسری تاکنون توسط تیم مانیتورینگ حقوق بشر ایران منتشر شده است.
حداقل ۴۰۰۰ مجروح – بدستور مقامات ایران مجروحین اعتراضات سراسری از بیمارستانها ربوده میشوند:
در این اعتراضات بیش از ۴۰۰۰ نفر زخمی و مجروح شدند. رژیم ایران برای مخفی کردن دامنه سرکوب اعتراضات سراسری مردم ایران ، اینترنت را در داخل ایران قطع کرد. با توجه به گزارشهایی که بعد از وصل چند درصدی اینترنت به دست ما رسیده است حاکی از این است که نیروهای امنیتی، معترضان زحمی را بازداشت کرده و حتی اجساد جانباختگان را به مکانهای نامعلومی منتقل میکند.
به گفته منابع از داخل ایران، نیروهای امنیتی به یک بیمارستان در شیراز (بیمارستان نمازی) حمله کرده و اجساد معترضان را با خود بردهاند.
نیروهای امنیتی همچنین معترضان زخمی را از بیمارستان به زندان منتقل کرده و در حال تحقیق برای یافتن هویت معترضین معالجه شده در بیمارستانهای نمازی و فقیهی برای دستگیریهای بعدی هستند.
۱۲۰۰۰ نفر در اعتراضات سراسری ایران در آبان ماه دستگیر شدند:
به گفتهٔ سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تا ۵ آذر ۱۳۹۸، بیش از ۷۰۰۰ نفر در اعتراضات مردمی ، بازداشت شدهاند.
اما طبق اطلاعات به دست آمده از داخل ایران، تاکنون بیش از ۱۲،۰۰۰ معترض دستگیر شدهاند. این در حالی است که موج دستگیریها همچنان ادامه دارد.
بهدلیل آمار بالای دستگیرشدگان و انتقال تعداد زیادی از آنها به زندان فشافویه، بازداشتشدگان در وضعیت سخت و نامناسبی به سرمیبرند، بهطوری که رئیس شورای اسلامی شهرستان ری نسبت به وضعیت زندان و تعداد بالای بازداشتیها هشدار دادهاست.
چندین گزارش مبنی بر اینکه معترضان دستگیر شده تحت شکنجه شدید قرار دارند منتشر شده است. در بعضی گزارشات آمده است که تعدادی از بازداشت شدگان بدلیل شکستگی استخوان در بدن به بیمارستان منتقل شدهاند.
در همین زمان، مقامات قضایی رژیم در استانهای مختلف مانند تهران، خوزستان و فارس از برگزاری دادگاه ویژه برای دستگیرشدگان سخن می گویند.
روابط عمومی سپاه امام حسن مجتبی اعلام کرد که در اعتراضات ۲۵ و ۲۶ آبان ۱۵۰ نفر در استان البرز دستگیر شدهاند.
به گزارش خبرگزاری حکومتی ایرنا، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی دادگستری ایران، روز جمعه یکم آذر ۹۸، اعلام کرد که حدود ۱۰۰ نفر از لیدرهای اعتراضات را دستگیر کردهاند.
رئیس پلیس تهران روز سهشنبه ۲۸ آبان گفت: “تعداد زیادی از معترضین در دو روز گذشته در تهران بازداشت شدهاند.
رحیمی با تهدید معترضین گفت، پلیس بزودی سایر معترضین را که شناسایی شده بودند، دستگیر خواهد کرد.
رئیس پلیس استان البرز گفت: “تعداد زیادی از معترضین در چند روز گذشته در این استان بازداشت شدند.
در همین حال، مقامات رژیم معترضین را به واکنش شدید و حتی اعدام تهدید کردهاند.
خبرگزاری حکومتی تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، روز پنجشنبه ۷ آذر ۹۸ گفت که سه زن به دلیل شعار دادن علیه دولت در اعتراضات سراسری ایران در کرج بازداشت شدند.
مقامات ایران، مدارس به با بازداشتگاه تبدیل کردند:
به دنبال اعتراضات مردمی که از جمعه ۲۴ آبان، آغاز شد، رژیم ایران با نقض کنوانسیونهای بین المللی، بدلیل بالا بودن میزان بازداشتیها مراکز بازداشت را به بسیاری از مدارس منتقل کرده است.
میزان بازداشتهای غیرقانونی به حدی بود که رژیم مدارس بسیاری از شهرها را به بازداشتگاه تبدیل کرده است.
کلیپ ویدیویی منتشر شده در اینترنت نشان میدهد که چگونه یک مدرسه دخترانه ابتدایی به نام قدس توسط نیروهای امنیتی به بازداشتگاه تبدیل شد. معترضین با چشمان بسته و دستبند پیش از انتقال به زندان به این مکان منتقل شدند.
ویدئوی دیگری که در رسانههای اجتماعی منتشر شده نشان میدهد که مقامات مدرسه دخترانه دیگری را به زندان تبدیل کردهاند. منابع محلی می گویند، مدرسه دخترانه نجمه در شهر شادگان واقع در خوزستان، به عنوان یک بازداشتگاه موقت برای معترضین در این شهر مورد استفاده قرار گرفت.
قطع اینترنت برای پنهان کردن ابعاد سرکوب:
اینترنت از ساعت ۱۸ روز شنبه ۲۵ آبان قطع شد و تا ۳ آذر ادامه داشت. این کار با دستور شورای امنیت کشور انجام شد. طی این واقعه اینترنت بینالمللی از دسترس کاربران خارج و تنها شبکه ملی اطلاعات داخلی قابل دسترس بود.
اینترنت به عنوان اصلیترین اهرمها برای سرکوب و جلوگیری از انتشار اخبار در داخل ایران و در سطح بینالمللی بود
طبق گزارش نت بلاکس، میزان دسترسی اینترنت در ایران در اوج قطعیها به ۴ درصد کاهش یافتهبود. محدودیتزدایی از اینترنت از پنجشنبه ۳۰ آبان با دسترسی دادن به برخی دانشگاهها، شرکتها و ادارات آغاز شد و به مرور به کاربران خانگی تعمیم یافت.
قطعی سراسری اینترنت در ایران از پیچیدهترین و گستردهترین قطعیهای اینترنت در جهان بوده است.
محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران، در واکنش به قطعیها گفت: «اطلاعی دربارهٔ زمان رفع محدودیت اینترنت ندارم و در این زمینه باید از شورای امنیت کشور (شاک) سؤال کنید.»
تهدیدات معترضین توسط مقامات حکومتی به شدیدترین مجازاتها:
- علی خامنهای، در جلسهٔ درس خارج فقه ۲۶ آبان ۹۸، اعلام کرد که در خصوص قیمت بنزین سررشته و تخصصی ندارد، اما «اگر سران سه قوه تصمیم بگیرند»، از آن تصمیم حمایت خواهد کرد. او معترضین را «اشرار» و نه مردم خواند.
- سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه و امام جمعه تهران، روز پنجشنبه ۳۰ آذر، در جمع دانشجویان بسیجی گفت «مجازات سختی» در انتظار کسانی است که «در جامعه اغتشاش و ناامنی ایجاد کردند.
- روز دوشنبه ۲۷ آبان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طی بیانیهای معترضان را به «برخورد قاطع» تهدید کرد و آنان را «اغتشاشگر» و «کینهتوز» نامید.
- روزنامه کیهان روز سهشنبه ۲۸ آبان، با انتشار متنی نوشت معترضان «اقرار» کردهاند که «در خارج از کشور آموزش دیدهاند» و همچنین این روزنامه بیان کرد که حکم اعدام با طناب دار برای «سرگروههای آشوب اخیر» قطعی است.
- طی اعتراضاتمردمی برای کاربران شبکههای اجتماعی پیامکهای تهدیدآمیزی ارسال میشد که در آن شهروندان تهدید به پیگرد قانونی در صورت شرکت در اعتراضات شده بودند.
واکنشهای بین المللی:
- دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نسبت به کشتار معترضان در ایران اظهار نگرانی عمیق کرد.
- روز سهشنبه ۵ آذر، پنج تن از برندگان جایزهٔ صلح نوبل، حکومت جمهوری اسلامی را بهخاطر اعمال خشونت و سرکوب مردم ایران محکوم کرده و کشورها و نهادهای بینالمللی که پیوندهای سیاسی و اقتصادی با ایران دارند، خواستند که حکومت ایران را محکوم کنند.
- سخنگوی وزارت امور خارجهٔ آلمان در رابطه با اعتراضات مردمی در ایران و شمار بالای معترضان کشتهشده به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی گفت: «ما از شنیدن گزارشهای مربوط به کشته شدن بیش از ۱۰۰ نفر شوکه هستیم و عملکرد نامتناسب نیروهای امنیتی ایران را محکوم میکنیم».
- بربل کوفلر، مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان خشونت نیروهای امنیتی حکومت ایران را در اعتراضات سراسری اخیر محکوم کرد.
- وزیر خارجه سوئد در محکومیت قطع دسترسی اینترنت در توییتر نوشت «تحولات ایران نگران کننده است. حق آزادی بیان و حق تظاهرات مسالمت آمیز باید محترم شناخته شود. دسترسی بدون محدودیت به اینترنت ضروری است.»