اوت ۲۰۲۵ شاهد موجی وحشیانه و بیسابقه از نقض حقوق بشر توسط رژیم ایران بود که کارزار سرکوب خود را در سراسر کشور تشدید کرد. ۱۷۳ اعدام هولناک، شامل ۸ زن و ۲ اعدام در ملاء عام، به وقوع پیوست. این ماه همچنین با سرکوب گسترده هواداران و اعضای خانوادههای سازمان مجاهدین خلق ایران، دستگیریهای خودسرانه، صدور احکام اعدام جدید با انگیزههای سیاسی و تخریب بیشرمانه محل دفن قربانیان مجاهدین خلق از دهه ۱۳۶۰ همراه بود. از زمان آغاز ریاستجمهوری پزشکیان در ژوئیه ۲۰۲۴، تعداد کل اعدامها از ۱۶۷۰ نفر فراتر رفته است.
اعدامها در اوت
مجموع اعدامها: ۱۷۳
اعدام در ملاء عام: ۲ (در کردکوی و لارستان)
زنان اعدامشده: ۸ شامل ناهید جوکار، مهتاب بیاتی، سودابه قاسمزاده، ملیحه حقیقی، مهسا اکبری، میترا یاسینی و بانو مقدم، به همراه یک زن بینام در خرمآباد
اعدامشدگان به اتهام «جاسوسی»: ۲ نفر شامل روزبه وادی و یک فرد بینام
تفکیک دقیق بر اساس تاریخ:
اوایل اوت (۲ اوت – ۶ اوت):
۲ اوت: ۲ اعدام: فؤاد آذر (۳۵ ساله) در یاسوج و سجاد زارع (۳۵ ساله) در گچساران.
۳ اوت: ۱۷ اعدام، شامل صابر عزیزپور، رسول عربی، مسلم جلالی، محمد گروسی، رضا بختآور، فریبرز حقی، میثم جودی، سجاد پور دانش، اقبال عبدالی، حسن رمضانی، یک زن در خرمآباد و ۵ زندانی دیگر.
۴ اوت: ۸ اعدام: محمد گلستانی (۳۰ ساله) ، بهمن پیروزایی (۳۰ ساله)، داوود نجیباللهی (۴۰ ساله) و رضا سرپرست (۳۰ ساله) در مشهد؛ متین شهباززاده (۲۴ ساله)، حسام مولودی (۲۹ ساله) و عنایت سمساری (۳۶ ساله) در تبریز؛ و حمید سروش در نور.
۵ اوت: ۵ اعدام: علی شوکت (۳۴ ساله) در ساوه؛ علی حسینپور (۳۵ ساله) و محمد اباختی در کرج؛ فرزاد یاری در ملایر؛ و جهانشاه ایروانی در سمنان.
۶ اوت: حداقل ۱۶ اعدام. این افراد شامل روزبه وادی (۴۰ ساله)، اعدامشده به اتهام «جاسوسی و همکاری اطلاعاتی» و انتقال اطلاعات درباره «دانشمند هستهای» به اسرائیل؛ مهدی اصغرزاده (۳۵ ساله)؛ علی رجایی (۳۳ ساله)؛ رضا شریفزاده (۳۵ ساله)؛ مجتبی ایزدی (۳۵ ساله)؛ حسن عموسی؛ منوچهر و احسان سعیدی؛ کامران امرایی؛ مصطفی میر احمدی؛ غلام سعیدیان؛ فرهاد توکلی؛ حسین رستمی؛ و ناصر جلالی. در این دوره بین ۳ تا ۶ اوت، حداقل ۲۹ اعدام صورت گرفت.

اواسط اوت (۹ اوت – ۱۸ اوت):
۹ اوت: ۴ اعدام: بهادر الیاسی (۳۱ ساله)، سلیمان ناصری و سجاد حبیبی (۳۸ ساله) در کرمانشاه؛ و طیب محمودی (۲۶ ساله) در اهواز.
۱۰ اوت: ۵ اعدام: حسام سالاری (۲۰ ساله) در سراوان؛ بهمن شیبک (۳۵ ساله) در بیرجند؛ احمدرضا ترکاشوند و یک زندانی دیگر در اراک؛ و کیومرث فاتحی (۳۳ ساله) در زنجان.
۱۱ اوت: ۷ اعدام: یاسر ساگوند در خرمآباد؛ ذاکر آرامش (۲۷ ساله)؛ علی مبشر (۴۰ ساله)؛ حسین رضایی؛ سودابه قاسمزاده (زن) در اصفهان؛ صابر اکبری در نهاوند؛ و امیر حسینپور (۳۴ ساله) در ایلام.
۱۲ اوت: ۴ اعدام: حمید سرلک در دزفول؛ افشین دهقان (۳۶ ساله)، پیمان اقبالی (۳۷ ساله) و مهران ایمانی (۳۱ ساله) در شیراز.
۱۳ اوت: ۳ اعدام: جواد اسفندیاری در همدان، اسکندر بزمندگان در شیراز و یک زندانی دیگر در برازجان.
۱۶ اوت: ۳ اعدام: جعفر صادقی (۳۵ ساله) در رشت؛ هوشنگ فتحی (۳۰ ساله)؛ و سیامند سعادتی (۴۱ ساله) در ساری.
۱۷ اوت: ۴ اعدام: مهدی نجفی (۲۶ ساله)، احمدرضا یونسی گلهزن (۲۸ ساله) و سالار رحیمزاده (۳۸ ساله) در شیراز؛ و محمد باقلانی (۲۶ ساله) در اهواز.
۱۸ اوت: ۶ اعدام: علی امیدی مقدم و ایمان جوزی در خرمآباد؛ آرش ماهجور (۳۶ ساله) و بهروز صدقی (۲۸ ساله) در اصفهان؛ داوود کاشانی در همدان؛ و سامان غمایی در آمل.
اواخر اوت (۱۹ اوت – ۳۱ اوت):
۱۹ اوت: ۱۰ اعدام، شامل سجاد هکانی که در ملاء عام در لارستان فارس حلقآویز شد؛ اللهنظر تاجیک (۳۰ ساله)؛ عبدالرئوف نورزهی؛ عبدالرحمن اسحاقزهی؛ مهرداد و سه زندانی دیگر در بندرعباس؛ میلاد ناروئی (نادری) (۲۹ ساله)؛ و حافظ سیاه خانی (۳۸ ساله).
۲۰ اوت: ۱۳ اعدام: صفرعلی کیفری در کرمان؛ کرم جابری در قزوین؛ امیر محمد فاروقی (۲۶ ساله) در قروه؛ مختار فاضلی (۳۲ ساله) در اهواز؛ حسن مختاری و فرشاد همگان در رشت؛ مهسا اکبری (۳۵ ساله، همسر سجاد مولایی) در شیراز؛ مرتضی سایوند (۳۵ ساله)؛ رضا عباسی (۴۰ ساله)؛ حسین کریمی (۳۵ ساله)؛ طالب ریکانی در اصفهان؛ یاشار لهجی؛ و نقی شاهی (۳۷ ساله) در تبریز.
۲۱ اوت: ۵ اعدام، شامل مهدی کاظمی (۳۷ ساله)، شمسالله خیری (۲۷ ساله) و عبدالسبزی (۳۴ ساله) در اصفهان؛ عبدالامیر حسنگل در دزفول؛ و نقی دامغانی، اعدام در ملاء عام در کردکوی.
۲۳ اوت: ۲ اعدام: اسد شعبانی (۲۸ ساله) در نیشابور، و طاهر فیروزی (۳۱ ساله) در گرگان.
۲۶ اوت: ۶ اعدام: احمد دهانی (۳۰ ساله) در زاهدان؛ نواب پوپلزایی (۲۸ ساله) در بندرعباس؛ احسان خانی در نهاوند؛ آصف رخشانی (۲۸ ساله)؛ بهزاد نوایی در بیرجند؛ و ملیحه حقیقی (۳۴ ساله، زن) در تبریز.
۲۷ اوت: ۱۷ اعدام، شامل مجید عابدی (۳۵ ساله) در سمنان؛ صمد سید حسینی و سجاد قلیزاده در یاسوج؛ آرمان آقچلی در گرگان؛ حسن صفاریان (۳۵ ساله) و میلاد محمدصالحی (۳۲ ساله) و میترا یاسینی (زن) در شیراز؛ حسام دادخواه در اصفهان؛ ماشاءالله نیکوفال و فرامرز شهبازی در قزلحصار.
۲۸ اوت: ۲ اعدام: مهدی رئوفی در قزلحصار و بانو مقدم (۶۰ ساله، زن) در ابهر.
۳۰ اوت: ۱ اعدام: حمید کاکاوندی در قزلحصار.
۳۱ اوت: ۱۲ اعدام: رحمان جوان چنقورالیاواکان (۳۳ ساله)؛ مرتضی زیچی (۳۴ ساله)؛ و جواد مالی (عالی) در ارومیه؛ علی یاوری در همدان؛ جاسم نوروزی در اراک؛ علی میرزا قولیخانی در رشت؛ اکبر عباسپور در سنندج؛ حامد براهویی (باجیزهی منگل) (۲۵ ساله) و یک زندانی دیگر در زاهدان؛ آرمین ریحانی (۲۷ ساله) و اسماعیل دلاوری شولی (۲۶ ساله) در شیراز؛ و سلیمان کوشکی در قزلحصار.
سرکوب مخالفان: دستگیری هواداران و خانوادههای مجاهدین خلق
رژیم ایران سرکوب مخالفان را در اوت تشدید کرد و به طور خاص زندانیان آزادشده، هواداران و اعضای خانوادههای سازمان مجاهدین خلق ایرانرا هدف قرار داد.
محمد بنازاده امیرخیزی، ۷۹ ساله، زندانی سیاسی سابق و برادر شهیدان مجاهدین خلق، علی و سکینه امیرخیزی، در تاریخ ۲۸ ژوئیه دستگیر و به سلول انفرادی در بازداشتگاه وزارت اطلاعات در قم منتقل شد. محمد امیرخیزی از سرطان پروستات و سایر بیماریها رنج میبرد.
امیرحسین کشورفار، دانشجوی ۲۰ ساله و خواهرزاده زندانیان سیاسی محمد و مهدی خداکرمی (به اتهام عضویت در مجاهدین خلق زندانی هستند)، در تاریخ ۲۱ ژوئیه در خرمآباد دستگیر شد.
حسین آسمانینژاد، ۶۴ ساله، زندانی سیاسی سابق از دهه ۱۳۶۰، در تاریخ ۱ ژوئیه در کیاشهر دستگیر شد.
حمیدرضا مکی، ۶۸ ساله، زندانی سیاسی سابق از دهه ۱۳۶۰ و برادر زندانی سیاسی کنونی، مجیدرضا مکی، در تاریخ ۲۹ ژوئن در مهرشهر کرج دستگیر شد.
مرتضی اسدی، ۴۷ ساله، استاد اخراجی دارای مدرک دکترا در علوم سیاسی، در شب ۲۱ ژوئن در منزل خود در تهران دستگیر شد. او پیشتر در سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۹ نیز دستگیر شده بود.
نادر تیموری، زندانی سیاسی سابق از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ و شاهد قتلعام ۱۳۶۷، در شب ۲۱ ژوئن در محل اقامت شخصی خود در سرخهحصار دستگیر شد.
فاطمه (حوری) ضیایی آزاد، ۶۸ ساله، زندانی سیاسی دهه ۱۳۶۰ که ۱۳ سال را در زندان گذرانده و از بیماری پیشرفته اماس رنج میبرد، در تاریخ ۶ اوت برای هفتمین بار دستگیر شد، تنها چند ماه پس از آزادی به دلیل بیماری شدیدش.
احکام سنگین و خطر قریبالوقوع اعدامهای سیاسی
اوت ۲۰۲۵ شاهد ادامه احکام اعدام با انگیزههای سیاسی و اقدامات قضایی خودسرانه علیه مخالفان بود.
علی یونسی (۲۵ ساله) و امیرحسین مرادی (۲۶ ساله)، دانشجویان نخبه دانشگاه صنعتی شریف و هواداران مجاهدین خلق، احکامشان با حبسهای اضافی تمدید شد. علی یونسی به اتهام ساختگی «تأیید و حمایت از رژیم صهیونیستی» به ۵ سال حبس اضافی، تبعید به زندان کرمان و محدودیتهای شدید ارتباطی محکوم شد.
پنج زندانی سیاسی محکوم به اعدام – وحید بنیعامریان، پویا قبادی، شاهرخ دانشورکار، محمد تقوی و بابک علیپور – به طرز خشونتآمیزی از سایر زندانیان جدا و به مکانی نامعلوم منتقل شدند که گمان میرود زندان قزلحصار، محل اجرای اعدامها، باشد. از ۸ اوت تاکنون هیچ تماسی با خانوادههایشان نداشتهاند که نگرانیهای جدی را برای جان آنها ایجاد کرده است. این زندانیان در دسامبر ۲۰۲۴ به اتهام «عضویت در سازمان مجاهدین خلق ایران» و «قیام مسلحانه علیه دولت» به اعدام محکوم شده بودند.
حکم اعدام زندانی سیاسی کرد، شریفه محمدی، توسط دیوان عالی رژیم تأیید شد.
وضعیت نامشخص بیژن کاظمی ادامه دارد، او پس از هفت ماه شکنجه در بندهای مختلف و یک خانه امن در قم در بازداشت به سر میبرد. با وجود تأمین وثیقه ۴ میلیارد تومانی توسط بستگانش، قوه قضائیه به دستور وزارت اطلاعات از آزادی وی خودداری کرده است.
پاک کردن تاریخ: تخریب مزار قربانیان مجاهدین خلق
در یک اقدام جنایتکارانه با هدف محو شواهد جنایات گذشته، رژیم تخریب و تسطیح قطعه ۴۱ بهشت زهرا، محل دفن هزاران نفر از اعضای مجاهدین خلق که در دهه ۱۳۶۰ اعدام شدند، را آغاز کرد.
ماشینآلات سنگین مورد استفاده قرار گرفت و مأموران اطلاعاتی برای جلوگیری از دسترسی مردم حضور داشتند.
در ۱۹ اوت، داوود گودرزی، معاون شهردار تهران، اعتراف کرد که «قطعه ۴۱ بلااستفاده مانده بود و ما به پارکینگ نیاز داشتیم، بنابراین از مسئولان اجازه گرفتیم و آن را به پارکینگ تبدیل کردیم.» این اعتراف مقامات عالیرتبه دولتی، احتمالاً از جمله علی خامنهای، را درگیر میکند.
این اقدام بخشی از تلاش سیستماتیک برای از بین بردن شواهد قتلعامهای گذشته است. نمونههای قبلی شامل تخریب گورهای گورستان وادی رحمت در تبریز (۲۰۱۷)، گورستان بهشت رضا در مشهد و گورهای دستهجمعی در اهواز، و همچنین تلاش برای نابودی گورستان خاوران در سال ۲۰۲۱ است.
پروفسور جاوید رحمان، گزارشگر ویژه وقت سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، اعدامهای دهه ۱۳۶۰ را «جنایت علیه بشریت و نسلکشی» توصیف کرد و از کشورهای عضو سازمان ملل خواست تا برای تحقیق و پیگرد قانونی عاملان این جنایات از صلاحیت قضایی جهانی استفاده کنند.
نتیجهگیری
وضعیت حقوق بشر در ایران در اوت ۲۰۲۵ به شدت بدتر شد، و رژیم موجی بیسابقه از اعدامها، دستگیریهای خودسرانه، سوءاستفادههای قضایی و حتی تخریب آرامگاههای تاریخی را به کار گرفت.
مانیتورینگ حقوق بشر ایران (Iran HRM) از جامعه جهانی، از جمله شورای حقوق بشر سازمان ملل، اتحادیه اروپا و سازمانهای حقوق بشری در سراسر جهان، میخواهد:
- خواستار توقف فوری تمامی اعدامها در ایران شوند.
- اعدامهای سیاسی و احکام اعدام خودسرانه را محکوم کنند.
- فشار هماهنگ بر رژیم ایران برای آزادی تمامی زندانیان سیاسی وارد کنند.
- یک هیئت حقیقتیاب بینالمللی برای بازرسی از زندانهای ایران و ملاقات با زندانیان اعزام کنند.
جامعه جهانی نباید در برابر چنین وحشیگری قرون وسطایی، که اصول اساسی حقوق بشر و دموکراسی را زیر پا میگذارد، سکوت کند.