ادریس فقهی، جوان کُرد اهل سنندج، بیش از سه سال است که پس از بازداشت توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی، در وضعیت ناپدیدسازی اجباری قرار دارد. خانواده او هیچ اطلاعی از سرنوشتش ندارند و نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی ایران تاکنون مسئولیت بازداشت یا وضعیت او را بر عهده نگرفته‌اند.
به گفته منابع حقوق بشری، ادریس فقهی از مردادماه ۱۴۰۰، زمانی که در روستای علم‌آباد از توابع شهرستان بوکان در استان آذربایجان غربی بازداشت شد، ناپدید شده است. در هنگام بازداشت در تاریخ ۵ مرداد ۱۴۰۰، او از ناحیه پا بر اثر تیراندازی در درگیری مسلحانه میان نیروهای سپاه پاسداران و افراد مسلح ناشناس زخمی شده بود. شاهدان عینی گزارش داده‌اند که فقهی در حالی که مجروح و غیرمسلح بود، هیچ مقاومتی از خود نشان نداده و توسط نیروهای سپاه بازداشت شده است.
از آن روز تاکنون، خانواده او از هرگونه اطلاعات درباره وضعیت سلامتی، وضعیت حقوقی یا محل نگهداری او محروم بوده‌اند. ادریس هیچ‌گونه تماس یا ارتباطی با خانواده‌اش نداشته و اجازه دسترسی به وکیل نیز برای او فراهم نشده است. تلاش‌های بستگان برای پیگیری وضعیت او همواره با سکوت یا انکار مقامات مواجه شده است.
در طول این سه سال، خانواده ادریس فقهی به نهادهای مختلف امنیتی، قضایی و انتظامی، از جمله دادگستری بوکان، وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران و زندانهای مختلف در مناطق کُردنشین مراجعه کرده‌اند. با وجود این تلاش‌ها، مقامات همواره از ارائه اطلاعات درباره بازداشت، وضعیت یا محل نگهداری فقهی خودداری کرده‌اند. در برخی موارد حتی به خانواده هشدار داده شده که پیگیری‌های مکرر ممکن است برای آنان “عواقبی” در پی داشته باشد.
امتناع نهادهای مسئول از پذیرش رسمی بازداشت، اعلام اتهام، صدور حکم قضایی یا حتی تأیید زنده‌بودن او، مصداق روشن ناپدیدسازی اجباری است؛ پدیده‌ای که نقض فاحش حقوق بشر محسوب می‌شود و در قوانین بین‌المللی به‌طور مطلق ممنوع شده است. این وضعیت نه تنها حقوق فرد بازداشت‌شده، بلکه حقوق خانواده او را نیز به‌شدت نقض میکند و آسیب‌های روانی و عاطفی جدی به آن‌ها وارد کرده است.
پرونده ادریس فقهی نمونه‌ای از الگوی نگران‌کننده ناپدیدسازی‌های اجباری در مناطق کُردنشین ایران است؛ پدیده‌ای که با وجود ممنوعیت مطلق در کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر، بارها گزارش شده و تکرار شده است.
