تراژدی تلخ کار کودکان در ایران زیر سایه حکومت آخوندها
مقدمه
روز جهانی مبارزه با کار کودکان، روزی است که برای افزایش آگاهی و فعالیت در زمینه جلوگیری از کار کودکان، از سوی سازمان بین المللی کار (ILO) پیشنهاد شده است.
این پیشنهاد نخستین بار در سال ۲۰۰۲ و پس از تصویب کنوانسیون شماره ۱۳۸ سازمان بین المللی کار درباره حداقل سن برای استخدام و کنوانسیون شماره ۱۸۲ سازمان بین المللی کار درباره بدترین شکل های کار کودکان صورت گرفت.
روز جهانی مبارزه با کار کودکان هر ساله در ۱۲ ژوئن برگزار می شود و هدف آن تقویت جنبش جهانی بر ضد کار کودکان است.
سازمان بین المللی کار (ILO) و بدنه سازمان ملل متحد که به تنظیم و مدیریت دنیای کار می پردازد در سال ۲۰۰۲ بر این شد تا روزی جهانی را برای مبارزه با کار کودکان تعیین کند تا توجه و تلاش همگان در این زمینه را برانگیزد.
بر پایه داده های سازمان بین المللی کار صدها میلیون دختر و پسر در جهان درگیر کار هستند و از آموزش و پرورش مناسب، بهداشت، تفریح و آزادی های اولیه بی بهره می باشند.
از نظر ماده ۱ کنواسیون حقوق کودک، کودک به کلیه افراد انسانی زیر ۱۸ سال اطلاق می شود.
کودکان کار به گروهی از کودکان گفته می شود که به کار در بیرون از خانه اشتغال دارند.
براساس پیمان نامه حقوق کودک، کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل متحد از جمله ایران باید با هرگونه سوءاستفاده و بهره برداری اقتصادی از کودکان، مبارزه کنند؛ اما شمار کودکان کار در ایران روز به روز رو به افزایش است.
باید به این نکته اشاره کرد که براساس ماده ۷۹ قانون کار جمهوری اسلامی ایران کار کودکان زیر ۱۵ سال ممنوع است:
ماده ۷۹ قانون کار: «به کار گماردن افراد کمتر از ۱۵ سال تمام ممنوع است.»
اما حتی با وجود چنین قوانینی، کودکان کار در ایران تحت حاکمیت ملایان، هیچگونه اهمیتی برای دولت ندارند و عدم حمایت دولت و عدم ارائه راه حل در زمینه کار کودک، نشان می دهد که این کودکان هیچ سهمی در کشور ندارند.
فقر روزافزون، تورم و گرانی، اعتیاد والدین و … از جمله عوامل اصلی افزایش شمار کودکان کار در ایران می باشد.
آمار نامشخص
آمار دقیقی از تعداد کودکان کار در ایران وجود ندارد و آمارهایی که مقامات مختلف ارائه میدهند هم با یکدیگر متفاوت است.
مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار ایران آخرین گزارش خود از وضعیت کودکان کار را خرداد ۱۳۹۸ منتشر کرد، اما آخرین آمارهای آن مربوط به سال ۱۳۹۶ است.
بر اساس آن گزارش، بیش از ۳۳۶ هزار کودک پسر و ۷۴ هزار کودک دختر در سال ۱۳۹۶ مشغول به کار بودهاند. همچنین علاوه بر اینها، نزدیک به ۹۰ هزار کودک نیز به دنبال کار بودهاند.
کلا نزدیک به نیم میلیون کودک در ایران به عنوان کودکان کار در آمارهای این نهاد دولتی برای سال ۱۳۹۶ ذکر شده که این رقم نسبت به سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۴ به ترتیب ۶ درصد و ۹٫۶ درصد افزایش را نشان میدهد.
پیروز حناچی، شهردار تهران، در سال ۱۳۹۸ گفته بود که ۴۰۹ هزار کودک کار در کشور شناسایی شدهاند.
این در حالی است که ناهید تاجالدین، عضو وقت هیئت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس در سال ۱۳۹۶، شمار کودکان کار ایران را بر اساس تخمین کارشناسان، ۳ تا ۷ میلیون نفر اعلام کرده بود.
در یک گزارش محلی از خبرنگار خبرگزاری حکومتی رکنا آمده است: «اکنون تعداد این کودکان در سطح شهر آن قدر زیاد است که هر خبرنگاری که تصمیم بگیرد از کودکان زباله گرد گزارش تهیه کند، ظرف دو ساعت می تواند به راحتی به ۱۰ نفر از این کودکان در نزدیکی محل کار خود دسترسی پیدا کند و با آنها به گفت و گو بپردازد.» (خبرگزاری حکومتی رکنا – ۱۴ خرداد ۱۴۰۰)
حمایت اجتماعی برای ریشه کنی کار کودک
پدیده کار کودکان تبدیل به یک فاجعه اجتماعی شده است. فاجعه ای که از آن به عنوان ارتش کودکان کار نام برده می شود. آنها تحت این شرایط از دسترسی به سایر حقوق مانند تحصیل اجباری و رایگان، بهداشت و درمان رایگان و تغذیه سالم محروم می مانند. رژیم فاسد آخوندی در قبال کودکان کار و خیابان مسئولیتی نمی پذیرد.
هیچیک از مقامات رژیم ایران تا کنون به طور مشخص به این موضوع نپرداخته و برای این پدیده راهکاری عملی ارائه نداده است.
مشخصا در سالهای گذشته، رژیم ایران با پرونده سازی و محدود کردن پیوسته فعالیت سازمانهای مردمنهاد، این واقعیت را به اثبات رسانده است که رفع بحرانهای عمیق در جامعه از جمله پدیده کار کودک، اساساً اولویت و مساله حاکمیت نیست. آنچه که برای آنان اولویت دارد، سرکوب همه جانبه و گسترده فعالین مدنی و سازمانهای مردمنهاد است.
در یک نمونه اخیر، دادگاه تجدید نظر روز دوم خرداد ۱۴۰۱، حکم انحلال جمعیت دانشجویی امام علی را صادر کرد.
“جمعیت مستقل امداد دانشجویی – مردمی امام علی” بزرگترین نهاد مدنی مستقل و غیردولتی است که بیش از دو دهه پیش با هدف “کاهش معضلات اجتماعی و امداد رسانی به نیازمندان به خصوص کودکان و زنان” تاسیس شده بود.
تایید رای انحلال جمعیت امام علی در روزگاری که بخش بزرگی از جامعه ایران تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی و معیشتی هستند بیش از پیش این واقعیت را روشن میکند که رژیم ایران هیچ عزم و ارادهای برای به رسمیت شناختن و دفاع از حقوق کودکان ندارد.
جمعیت امام علی در طول سالهای فعالیت خود، با نگاه انتقادی به نقص قوانین در حوزه کودکان و کمکاری دستگاههای مسئول، درباره آزارهای جنسی، تجاوز و مرگ کودکان کار، اعتیاد نوزادان و ازدواج اجباری کودکان گزارشهای متعددی منتشر کرد.



ساماندهی کودکان کار ایران یا چپاول کار آنها
کودکان کار نان آوران کوچک خانواده هستند. در حالی که بر اساس قوانین بین المللی کار کودکان ممنوع است؛ حاصل دسترنج آنها در کار زباله گردی روزانه ۲هزار میلیارد تومان است. تنها شهرداری تهران ۲۰۰میلیارد تومان از آن سود می برد. (خبرگزاری حکومتی ایلنا – ۲۲ شهریور ۱۳۹۹)
رژیم تا کنون تحت پوش نام هایی از قبیل ساماندهی کودکان کار اقدام به جمع آوری آنها از خیابان ها و سپردن به مراکز بهزیستی کرده است. بنا به گفته این کودکان در مراکز بهزیستی آنها را مورد آزار و اذیت قرار می دهند. در مواردی حتی دختر بچه های کار را مورد آزارهای جنسی قرار می دهند.
«ضمن اینکه فشار برای جمع آوری کودکان، آنها را به سمت مشاغل زیرزمینی که سختی بیشتری برای کودکان کار در پی خواهد داشت سوق می دهد.» (خبرگزاری رسمی ایرنا – ۶ فروردین ۱۴۰۰)
در یک کلام قانون اساسی و سایر قوانین رژیم ملایان توجیه گر اول نقض حقوق کودکان در ایران هستند.
زباله گردی کودکان عین برده داری نوین
زباله گردی یکی از اصلی ترین و بدترین اشکال فاجعه تلخ کودکان کار است.
مافیای زباله یکی از بزرگترین مافیاهای چپاول و غارت در ایران است. به اعتراف مقامات حکومتی فقط ۲و نیم درصد سود ناشی از زباله گردی به کودکان می رسد و بقیه به جیب این مافیا می رود.
اغلب کودکان زباله گرد نان آور خانه هستند و تا زمانی که خانواده ها به لحاظ مالی مورد حمایت از طرف دولت قرار نگیرند افزوده شدن این کودکان به چرخه کار خیابانی ادامه دارد.
زباله گردی کودکان کار را در معرض انواع آسیب های اجتماعی مختلف از جمله اعتیاد و کودک آزاری قرار می دهد.
در یک نمونه در سال ۱۳۹۸، می توان به ۱۲۰۰ کودک تحت تأثیر مواد مخدر اشاره کرد که به سازمان بهزیستی تحویل داده شدند. (خبرگزاری حکومتی ایلنا -۱۷ تیر ۱۳۹۹)
سید مالک حسنی، سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های مردمی شهرداری تهران از وجود ۵۰۰ گود و گاراژ دپو زباله در سطح استان تهران خبر داد که نیروی اصلی کار در این محل ها را کودکان کار تشکیل می دهند. (خبرگزاری حکومتی ایلنا – ۲۲ شهریور ۱۳۹۹)
باید تاکید کرد که رژیم ایران هیچ سیاستی در جهت ریشه کن کردن کار کودکان و یا تامین حداقل حقوق آنان بخصوص در زمینه سلامت و بهداشت این کودکان و مانع شدن از ترک تحصیل آنان ندارد.
در عوض سیاست های نادرست دولت، سوء مدیریت در زمینه اقتصادی و حکومت فاسد دزدسالاری به گسترش کار کودکان کمک می کند.
در حالیکه ایران کشوری ثروتمند می باشد، آمار کودکان کار در ایران بین ۳ تا ۷ میلیون است.


