مقامات ایرانی در روزهای اخیر موجی از اعدامها را به اجرا درآورده‌اند که نگرانی‌ها را در مورد استفاده از مجازات اعدام در کشور افزایش داده است. این اعدامها نشان‌دهنده روند نگران‌کننده‌ای از افزایش صدور احکام اعدام برای طیف وسیعی از جرایم، از جمله جرایم مرتبط با مواد مخدر و قتل است.
اعدامها در شیراز، جیرفت و قزوین
روز دوشنبه ۲ مهر ۱۴۰۳، دو زندانی در زندانهای مختلف اعدام شدند. فردین احمدی، اهل شهرستان ممسنی در استان فارس، به اتهام قتل در زندان عادل‌آباد شیراز اعدام شد. در همان روز، یاسر بالنده، به اتهام قتل، در زندان جیرفت به دار آویخته شد. هر دو نفر پس از محاکمه‌هایی که پرسش‌هایی در مورد عدالت آن‌ها مطرح شده، به اعدام محکوم شده بودند.
همچنین، صبح روز ۲ مهر ۱۴۰۳، دو زندانی در زندان مرکزی قزوین اعدام شدند. سعید علیمردانی ۴۵ ساله از تبریز و محمد قصابان ۴۰ ساله از قزوین، به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شده بودند. پرونده این دو نفر، مانند بسیاری دیگر از اعدامها، مورد توجه فعالان حقوق بشر قرار گرفته است که معتقدند فرآیند قضایی ایران اغلب با استانداردهای بین‌المللی حقوقی مطابقت ندارد.
اعدام یک کودک مجرم
شاید نگران‌کننده‌ترین مورد از این اعدامها، اجرای حکم اعدام یک مجرم نوجوان در زندان مرکزی شیراز در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۴۰۳ باشد. این زندانی که هویتش مهدی جهانپور احراز شده است در زمان ارتکاب جرم ۱۶ ساله بود، اعدام افراد زیر سن قانونی نقض آشکار حقوق بین‌الملل، از جمله کنوانسیون حقوق کودک است که ایران نیز از امضاکنندگان آن است. این نوجوان به همراه دو زندانی دیگر به نام‌های عبدالجلیل احسانی و یحیی زرگری که به اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر محکوم شده بودند، اعدام شد.
اعدام‌های بیشتر در سراسر ایران
اعدام‌های دیگری نیز در زندانهای مختلف ایران انجام شده است. در لنگرود، علی افروز ۳۱ ساله و امیرحسین برومند ۳۴ ساله در تاریخ ۳ مهر ۱۴۰۳ در زندان لاهیجان به اتهام قتل اعدام شدند. امیرحسین برومند که همواره بر بی‌گناهی خود تأکید کرده بود، ادعا داشت که مرتکب جرم نشده است، اما دادگاه دفاعیات او را نادیده گرفت.
در زندان مرکزی همدان، ملک‌حسین ترکاشوند در ۲ مهر ۱۴۰۳ به اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر اعدام شد. او که متأهل و دارای یک دختر بود، تحت قوانین سختگیرانه مواد مخدر در ایران به اعدام محکوم شده بود.
اعدام‌های دیگری نیز در زندانهای تبریز، کرج، یزد، گرگان و بندرعباس انجام شد که در آن‌ها زندانیانی به اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر و قتل به دار آویخته شدند. یکی از این زندانیان حمیدرضا حسن‌زهی ثانی، پدر ۶۰ ساله و اهل زاهدان بود که در تاریخ ۳ مهر ۱۴۰۳ در زندان بندرعباس به اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر اعدام شد.
تأثیر سیاست اعدام در ایران
افزایش اعدامها در ایران بخشی از الگوی گسترده‌تر سرکوب، به‌ویژه علیه گروه‌های حاشیه‌ای از جمله اقلیت‌های قومی و افرادی است که در جرایم مرتبط با مواد مخدر دستگیر شده‌اند. این موج اعدامها منجر به محکومیت گسترده از سوی گروه‌های حقوق بشری داخلی و بین‌المللی شده است که خواستار توقف فوری استفاده از مجازات اعدام و بازبینی کامل نظام قضایی و کیفری ایران هستند.
همان‌طور که ایران با سرعت نگران‌کننده‌ای به اجرای اعدامها ادامه می‌دهد، فشارهای بین‌المللی برای اقدام و درخواست از دولت ایران برای پاسخگویی در قبال نقض حقوق بشر رو به افزایش است. خانواده‌های اعدام‌شدگان که بسیاری از آنان از دادرسی عادلانه محروم بوده‌اند، همچنان در سکوت رنج می‌برند، در حالی که ماشین اعدام ایران همچنان بی‌وقفه به کار خود ادامه می‌دهد.
