۲۶ شهریور سالگرد قتل مهسا(ٰژینا )امینی و شروع اعتراضات سراسری درسال گذشته می باشد، قیامی که در آن نزدیک به ۷۵۰ تن از معترضین به وحشیانه ترین شکل، توسط نیروهای امنیتی به قتل رسیدند. نهادهای امنیتی از همین حالا، شروع به تهدید و احضار و بازداشت خانواده های دادخواه کرده اند و از آنها خواستهاند از حضور بر مزار عزیزان جان باخته خود در اولین سالگرد قتل آنها خودداری کرده و مراسمی برگزار نکنند.
اعمال این فشارها بر خانوادههای دادخواه در حالی است که تهدید و اعمال هرگونه مانع در دسترسی به حق سوگواری و کرامت درگذشتگان مصداق بارز نقض حقوق عمومی شهروندان محسوب میشود.این اعمال فشار تنها به برگزاری مراسم محدود نشده و به منع فعالیت خانوادههای دادخواه در فضای مجازی نیز گسترش یافته است. و حتی تهدید جانی نیز شده اند
در همین رابطه از سوی نهادهای امنیتی به پدر مهرشاد شهیدی هشدار داده شده است نباید در آستانه سالگرد پسرش، اقدام به برگزاری هرگونه مراسمی در آرامستان اراک یا هر نقطه دیگری بکند؛ به او گفته شده است در صورت سرپیچی از این دستور، ممکن است یکی دیگر از اعضای خانوادهاش را مثلا در یک تصادف از دست بدهد.
در همین ارتباط روز شنبه ۲۱ مرداد ماه متنی در صفحه اینستاگرام شیرین نجفی، منتشر شد که در آن خواهر دادخواه حدیث نجفی عنوان کرده است که «این آخرین استوریش تا بعد از سالگرد حدیث» است.
همزمان متن مشابهی نیز در صفحه اینستاگرام علی روحی پدر حمیدرضا روحی نیز منتشر شد که در آن نوشته است: «این آخرین استوری بنده تا سالگرد حمیدرضاست.»
پوریا روحی برادر حمید رضا روحی نیز با هشتگ «علیه فراموشی» به طور تلویحی به فشارهای وارد شده و منع فعالیت در فضای مجازی اشاره کرد و نوشت: «به اطلاع میرسانم که تا سالگرد برادرم از ادامه فعالیت در این صفحه معذورم.»
همچنین بازداشت پدر،مادر، خواهر و همه بستگان ابوالفضل آدینه زاده معترض نوجوان کشته شده در مشهد و بازداشت دستهجمعی و چند روزه ۳۰ تن از اعضای خانوادههای دادخواه سنندج به خاطر حضور بر آرامگاه معترضان کشته شده در سقز و بوکان نیز بخش دیگری این فشارها بوده است.
تمهیدات حکومت تنها بر روی خانواده های دادخواه نبوده و با نزدیک شدن به سالگرد اعتراضات سراسری و بازگشایی دانشگاهها فشارهای امنیتی بر دانشجویان افزایش یافته هست و شوراهای صنفی دانشجویان کشور از از احضار دستکم ۱۲ دانشجوی دانشگاه تربیت مدرس به وزارت اطلاعات خبر داد.
این تشکل صنفی نوشت که درروزهای گذشته نهادهای امنیتی از طریق «شماره ناشناس» با برخی دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس تماس گرفته و از آنان خواستهاند برای دادن «تعهد کتبی» به وزارت اطلاعات بروند. بر اساس این گزارش، این احضارها اغلب «بدون ذکر نام نهاد امنیتی تماس گیرنده» بوده و دلیل احضار دانشجو هم بیان نشده است.
علاوه بر احضار دانشجویان و بازداشتشدگان پیشین، خبرهایی نیز درباره مجازی شدن کلاسهای دانشگاهها در ۱۰ روز نخست مهر ماه ۱۴۰۲ شنیده میشود.
مهدی گلشنی، مدیرکل حمل و نقل عمومی و امور مناطق شهرداری تهران از «مجازی شدن دانشگاهها تا ۱۰ روز اول مهر ماه» خبر داده است.او گفته که این درخواست در راستای «کاهش ترافیک پایتخت» بوده و فعلا قطعی نشده است. اما شهروندان بر این باورند که مجازی شدن کلاسهای دانشگاه و برگزاری مسابقات فوتبال بدون تماشاگر، «اقدامات پیشگیرانه» حکومت برای جلوگیری از شکل گرفتن تجمعهای اعتراضی است.
سازمان عفو بینالملل سال ۱۳۹۹ در بیانیهای اعلام کرد که مقامهای رژیم ایران با پنهانکاری در مورد محل دفن، ممانعت از برگزاری مراسم عزاداری، حقوق خانوادههای دادخواه و ماده ۱۵ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نقض میکند.
