گزارش ماهانه نقض حقوق بشر در ایران – اوت ۲۰۱۸
مقدمه
طی ماه اوت نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران همچنان ادامه داشته است. از این موارد میتوان به ۳۰ مورد اعدام، یک مورد اجرای حکم ۷۴ ضربه شلاق، ۲۵ مورد صدور حکم شلاق، ۱۰ مورد قتل خودسرانه و ۶ مورد مرگ در حبس اشاره کرد.
یکی از حوادث تکان دهنده طی ماه گذشته آتش سوزی و انفجار در نواحی جنگلی نزدیک به مریوان در استان کردستان ایران بود که طی آن چهار فعال محیط زیست جان خود را از دست دادند و شماری مصدوم شدند.
صبح ۲۵ اوت ۲۰۱۸، نیروهای سپاه به بهانه پیدا کردن نفرات معترض و مخالفان حکومت مراتع جنگلی مریوان را با شلیک موشک به آتش کشیدند. بر اثر شعله های فزاینده آتش یک توپ عمل نکرده منفجر شد و چهار جنگلبان و جوان دلیری را که برای مهار آتش تلاش می کردند، به شهادت رسیدند. نیروهای سپاه طی ماه گذشتە بارها مراتع کوهستانی مریوان را توپ باران کردە اند.
هویت فعالین محیط زیست که جان خود را در این حادثه از دست دادهاند شریف باجور، امید حسین زاده، رحمت حکیمی نیا و محمد پژوهی (از نیروهای جنگلبانی) عنوان شده است.
به دنبال این حادثه هزاران تن از مردم مريوان در ميدان اصلي شهر(چهارراه شبرنگ) دست به تظاهرات زدند. زنان و دختران دلیر مریوانی جلودار این تظاهرات بودند. مردم شعار میدادند: زنداني سياسي آزاد بايد گردد؛ هر کسی که وطن پرست است به ما بپیوندد؛ کاک شریف راهت ادامه داره؛ شهید نمیمیرد؛ کاک شریف نمیمیرد؛ تا یک کرد مانده باشد؛ کردستان هم باقی است؛ نیروی امنیتی بلای جان ما شده.
لازم به ذکر است که نیروهای سپاه طی ماه گذشته بارها مراتع کوهستانی مریوان را توپ باران کردە اند. این بار هم بهانه پیدا کردن نفرات معترض و مخالفان رژیم مراتع جنگلی مریوان را با شلیک موشک به آتش کشیدند.
حق حیات
الف) اعدام
در ماه اوت شمار اعدام شدگان به ۳۰ مورد بالغ گردیده است اما رسانههای حکومتی تنها ۶ مورد از این اعدامها را اعلام کرده اند.
مسلم شیری ۳۷ ساله، پس از ۹ سال تحمل شکنجه توسط مسئولین زندان مرکزی اردبیل روز ۲۲ مرداد ۱۳۹۷، اعدام شد. مسلم شیری ۲۹ شهریور ۱۳۸۸، در اردبیل به اتهام قتل دستگیر شده بود. مقتول از اقوام فرهاد نوروزی یکی از مسئولین زندان مرکزی اردبیل بود. فرهاد نوروزی مدت ۹ سال این زندانی را طی دوره های متناوب با انتقال به قرنطینه زندان، با تهدید به مرگ و ضرب و شتم در سلول انفرادی، زجر و شکنجه داد.
بنا به گفته یک منبع موثق « فرهاد نوروزی به مسلم شیری گفته بود: «مجازات تو مرگ با چوبه دار نیست. با مرگ تدریجی تو را میکشم و صدایت به جایی نمیرسد.»
اسامی و مشخصات زندانیان اعدام شده در ماه اوت:
شمار اعدام ها در ماه اوت | |||||
R | نام و نام خانوادگی | سن | تاریخ اعدام | محل اعدام | منبع حکومتی |
۱ | میران امیری | ۴۲ | ۱۱مرداد – ۲اوت | زندان زهدان | |
۲ | امیر علی کلیوند | ۴۶ | ۱۶مرداد – ۷ اوت | زندان مرکزی بندر عباس | |
۳ | یک نفر | ۱۷ مرداد – ۸ اوت | زندان مرکزی میناب | ||
۴ | یک نفر | ۱۷مرداد – ۸ اوت | زندان مرکزی میناب | ||
۵ | یک نفر | ۱۷مرداد – ۸ اوت | زندان مرکزی میناب | ||
۶ | محمد عبدی | ۱۷مرداد – ۸ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۷ | یک نفر | ۱۷مرداد – ۸ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۸ | عیوض بی دست | ۱۷مرداد – ۸ اوت | زندان مرکزی تبریز | ||
۹ | مسلم شیری | ۲۲مرداد – ۸ اوت | زندان مرکزی اردبیل | ||
۱۰ | میلاد ضیا | ۲۴مرداد – ۱۵ اوت | زندان مرکزی تبریز | ||
۱۱ | میثم | ۲۷مرداد – ۱۸ اوت | زندان مرکزی مشهد | خبرگزاری رکنا | |
۱۲ | یک نفر | ۲۷مرداد – ۱۸ اوت | زندان مرکزی مشهد | خبرگزاری رکنا | |
۱۳ | یک نفر | ۲۷مرداد – ۱۸ اوت | زندان مرکزی مشهد | خبرگزاری رکنا | |
۱۴ | یک نفر | ۲۷مرداد – ۱۸ اوت | زندان مرکزی مشهد | خبرگزاری رکنا | |
۱۵ | یک نفر | ۲۷مرداد – ۱۸ اوت | زندان مرکزی مشهد | خبرگزاری رکنا | |
۱۶ | یک نفر | ۲۷مرداد – ۱۸ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۱۷ | یک نفر | ۱۰مرداد- ۱ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۱۸ | یک نفر | ۱۰مرداد- ۱ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۱۹ | یک نفر | ۱۰مرداد- ۱ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۲۰ | یک نفر | ۱۰مرداد- ۱ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۲۱ | یک نفر | ۱۰مرداد- ۱ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۲۲ | یک نفر | ۱۰مرداد- ۱ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۲۳ | کرامت حسنی | ۲۸مرداد – ۱۹اوت | زندان گچساران | ||
۲۴ | شهرام محمدی واحد | ۳۸ | ۴شهریور – ۲۶ اوت | زندان مرکزی اردبیل | |
۲۵ | عباس آقایی | ۲۸مرداد – ۱۹ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۲۶ | یک نفر | ۲۸مرداد – ۱۹ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۲۷ | یک نفر | ۲۸مرداد – ۱۹ اوت | زندان رجایی شهر | ||
۲۸ | جعفر صمیمی | ۳۶ | ۳۰مرداد- ۲۱اوت | زندان مراغه | |
۲۹ | مجتبی اسدی | ۵شهریور –۳۰اوت | زندان رجایی شهر | ||
۳۰ | وحیدالله لقمانی | ۵۴ | ۵شهریور –۳۰اوت | زندان رجایی شهر |
ب) قتلهای خودسرانه
در ماه اوت ۱۰مورد قتل خودسرانه در پی شلیک مستقیم ماموران انتظامی صورت گرفته است.
یکی از تظاهرکنندگان به نام رضا اوتادی ۲۶ ساله، روز ۳ اوت ۲۰۱۸، با شلیک مستقیم نیروهای انتظامی در کرج کشته شد. مقامات به خانواده رضا اوتادی گفتند که اسم او به عنوان یک شورشی ثبت شده و جنازه تحویل داده نمیشود و فقط به خواهر رضا اوتادی اجازه دادند تا جنازه اش را برای تایید هویت ببیند. اما مقامات جنازه را تحویل داده و مراسم تشییع روز ۶ اوت تحت تدابیر امنیتی و با حضور نیروهای اطلاعاتی برگزار شد.
پنجشنبه ۱۶ اوت، نیروی انتظامی اهواز در ایست بازرسی پاسگاه ۱۸ منطقه کورش اهواز؛ پس از عدم توقف موتور سواری به نام سجاد زرگانی ۲۰ ساله، با شلیک به سر این جوان وی را به قتل رساندند.
در ماه اوت بیش از ۶ کولبر بر اثر شلیک مستقیم نیروهای سپاه در مرزبانی جان خود را از دست دادند. در میان آنان دو کولبر جوان به نام حاصل بادبرین ۱۸ ساله و توحید حقدار ۱۹ ساله نیز بوده اند که بر اثر شلیک مستقیم جان سپردند.
ج) مرگ در حبس
طی ماه اخیر ۶ زندانی در زندان های مختلف ایران بر اثر شکنجه، عدم رسیدگی پزشکی و خودکشی به دلیل فشارهای زندان جان خود را از دست دادند.
صبح جمعه ۳ اوت ۲۰۱۸، مولود ونوشه اهل مهاباد، در زندان مرکزی ارومیه که از ناحیه روده بزرگ دچار بیماری بود، به دلیل عدم رسیدگی پزشکی جان خود را از دست داد.
روز ۱۴اوت ۲۰۱۸، سعید صابری اهل سراوان در زندان مرکزی زاهدان به دلیل بی توجهی مسئولین زندان و خط خوردن نامش از لیست ملاقات با دادستانی، با خوردن قرص خودکشی کرد، از وضعیت وی اطلاعی در دست نمیباشد.
روز ۱۸ اوت ۲۰۱۸، پنج زندانی در زندان سنندج با خوردن قرص و از طریق دار زدن با طناب، اقدام به خودکشی کردند. یک زندانی فوت کرده، سه نفر دیگر به بهداری زندان و یک نفر به بیمارستان خارج از زندان منتقل شدند. هویت زندانی فوت شده اقبال خسروی، ۳۶ ساله عنوان شده است.
سید علی حسینی شهروند کرد که به اتهام نگهداری مواد مخدر توسط اداره آگاهی شهرستان ارومیه روز ۳۱ ژوئیه بازداشت شده بود، پس از یک روز بازداشت به طرز مشکوکی در این بازداشتگاه جان خود را از دست داد.
روز جمعه ۱۷ اوت، یک زندانی جوان کرد به نام آرمین یوسفی در زندان دیزل آباد کرمانشاه به طور مشکوکی جانش را از دست داد.
احكام و مجازاتهاي بيرحمانه
در ماه اوت یک مورد اجرا حکم ۷۴ ضربه شلاق و ۲۵مورد صدورحکم شلاق برای دراویش و فرهنگیان و سایر شهروندان ثبت شده است.
حکم ۷۴ ضربه شلاق محمد مظفری دانشجو و زندانی سیاسی سابق در بند ۸ زندان اوین روز یکشنبه ۵ اوت اجرا شد.
محمد حبیبی معلم زندانی به ۱۰ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق و همچنین ۲ سال ممنوعیت از فعالیت در احزاب، گروهها و دستههای سیاسی و اجتماعی و ممنوعیت خروج از کشور به عنوان مجازات تکمیلی محکوم شده است.
هفده تن از دراویش گنابادی طی روزهای اخیر در دادگاه در مجموع به ۱۴۳ سال حبس، ۱۴۸۰ ضربه شلاق، تبعید، ممنوع الخروجی و محرومیت از عضویت در گروهها و احزاب محکوم شدند.
شجاع حسین زاده مدیر کانال تلگرامی بانه نیوز به اتهام توهین به رئیس جمهور به ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد.
بازداشت و دستگيريها:
درماه اوت در مجموع ۵۵۷ مورد بازداشت ثبت شده است که شامل ۸ مورد دستگیری قومی و مذهبی ، ۲۰۲ مورد دستگیری سیاسی و ۳۴۷ مورد دستگیری خودسرانه میباشد.
طی تظاهرات سراسری که در اعتراض علیه شرایط نامناسب معیشتی، افزایش قیمت ارز و مشکلات اقتصادی در شهرهای مختلف ایران شکل گرفت براساس گفته رسانه های حکومتی ۲۰ تن بازداشت شدند که البته شمار بازداشت شدگان براساس گزارشهایی دریافتی بیش از ۵۰ -۶۰ نفر می باشد که تعدادی از بازداشت شدگان اخیر به زندانهای اوین و قرچک ورامین منتقل شدند.
نیروهای امنیتی و لباس شخصی روز جمعه ۱۰ اوت بیش از ۴۰ تن از فعالین مدنی آذربایجانی که جهت برگزاری مراسم شعرخوانی و موسیقی آذربایجانی در کوه ساوالان واقع در استان اردبیل تجمع کرده بودند را بازداشت و به بازداشتگاهی در شهر لاری (لاهرود) از توابع شهرستان مشکین شهر منتقل کرده اند.
٤٣ تن از طرفداران تیم تراکتورسازی در جریان بازی استقلال و تراکتورسازی در ورزشگاه آزادی تهران روز ۱۰ اوت توسط ماموران انتظامی بازداشت شدند.
۴۰ دختر و پسر جوان به دلیل شرکت در مهمانی در استان بیرجند توسط ماموران امنیتی بازداشت شدند. محمد رضا اعراب شیبانی معاون دادستان عمومی مرکز خراسان جنوبی ضمن اعلام بازداشت این ۴۰ جوان و نوجوان در بیرجند گفت «میانگین سنی متهمان بین ۲۰ تا ۳۵ سال بود و از این تعداد ۱۶ مرد و ۲۴ زن بازداشت شدند.»
روز جمعه ۲۶ مرداد ۱۳۹۷، تعدادی از شهروندان بهایی در شیراز توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به بازداشتگاه اداره اطلاعات این شهر (پلاک ۱۰۰) منتقل شدند. هویت شماری از آنان پژمان شهریاری، درنا اسماعیلی، هومن اسماعیلی، کوروش روحانی، نگار میثاقیان و محبوب حبیبی عنوان شده است.
فرمانده انتظامی شهرستان اهواز از بازداشت ۱۷ نفر از تماشاچیان در ورزشگاه غدیر اهواز تحت عنوان اختلالگران نظم خبر داد.
در روزهای مختلف ماه اوت ۷ تن از فعالین مدنی منجمله محمد داوری فعال مدنی اهل شهرستان یاسوج، زهرا مدرس زاده فعال مدنی و از هواداران محمدعلی طاهری و همسرش رضا بزرگمهر در کرج ، سحر کاظمی فعال مدنی و محیط زیست در سنندج، نگیسا شهبازی فعال مدنی در ایلام، نادر افشار فعال مدنی درکرج و فرهاد میثمی فعال مدنی در تهران، بازداشت شده اند.
بهنام ابراهیم زاده، زندانی سیاسی سابق و فعال کارگری روز جمعه ۲۶ مرداد ۱۳۹۷، توسط نیروهای امنیتی در اطراف کرمانشاه بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده است.
وضعیت زندانیان
روحالله مردانی، معلم ۳۵ ساله، روز ۱۷ژانویه، به دلیل شرکت در اعتراضات سراسری بازداشت شده و از آن زمان در زندان اوین به سر میبرد. وی از ۱۹خرداد در اعتراض به دادرسی و حکم ناعادلانه و قطع حقوق، از خوردن غذا خودداری کرده است، این معلم زندانی پس از گذشت بیش از ۵۰ روز به درخواست همبندیان خود به اعتصاب غذا خود پایان داد.
نامق دلدل زندانی اهل سنت محبوس در سالن ۲۱ بند ۷ زندان رجایی شهر کرج در اعتراض به عدم اعزام به بیمارستان خارج از زندان از دو هفته گذشته دست به اعتصاب غذا زده است.
محمد حبیبی معلم زندانی در زندان تهران بزرگ، بعد از گذشت ۴۵ روز پس از موافقت دادیار، ۲۶ اوت برای معاینه پزشکی به بیمارستان خمینی منتقل شد. اما بدون اجرای مراحل درمان مجدد به زندان تهران بزرگ بازگشت.
سهیل عربی زندانی سیاسی در زندان تهران بزرگ، در دور جدید بازجویی ها که توسط محمد نصیرپور در شعبه ۲ دادسرای اوین صورت گرفت به اعتصاب غذا برای آرش صادقی، گلرخ ایرایی و آتنا دائمی و خط دادن به اعتراضات مردمی در بیرون زندان متهم شده است.
احمد کعبی زندانی سیاسی، که به اتهام فعالیت علیه نظام و همکاری با گروههای مخالف نظام به ۱۵ سال حبس محکوم شده است، هم اكنون در ششمین سال دوران محکومیتش از حق مرخصی و درمان در زندان کرمان محروم است.
رامین حسین پناهی زندانی سیاسی محکوم به اعدام روز ۱۴ اوت از زندان مرکزی سنندج به زندان رجایی شهر منتقل شد. این زندانی سیاسی در تماس از زندان رجایی شهر به خانواده اش اعلام کرده است «مرا برای اجرای حکم اعدام به رجایی شهر کرج آوردهاند و به من گفتهاند که حکم به زودی اجرا میشود.» وی در اعتراض به وضعیت خود از روز ۲۶ اوت با دوختن لبان خود به اعتصاب غذا دست زده است.
فرهاد میثمی فعال مدنی و ناشر کتابهای کنکور، روز ۹ مرداد ۱۳۹۷، در دفتر کارش بازداشت و مستقیم به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شد. وي پس از اولین بازجویی از روز ۱۰ مرداد اقدام به اعتصاب غذا کرده است.
علی بدرخانی، زندانی سیاسی در زندان مرکزی ارومیه روز جمعه ۲۶ مرداد ۱۳۹۷، توسط۱۰ زندانی خطرناک که توسط مهرعلی فرهنگ مسئول بند اجیر و تحریک شده بودند مورد حمله قرار گرفت و این زندانیان با جسم تیز علی بدرخانی را مورد ضرب و شتم قرار دادند.
کمال حسن رمضان زندانی سیاسی کرد محکوم به اعدام که روز ۲۲ مرداد ۱۳۹۷، از زندان مرکزی ارومیه به مکان نامعلومی منتقل شده بود؛ روز ۱ شهریور پس از ۱۰ روز بی خبری به زندان مرکزی ارومیه بازگردانده شد.
نسرین ستوده وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر با انتشار نامه ای در اعتراض به بازداشت و فشارهای متعدد قضایی بر خانواده و بستگان خود از روز ۲۵ اوت در زندان اوین اقدام به اعتصاب غذا کرده است.
حدود ۸۰ تن از نیروهای گارد زندان رجایی شهر کرج (گوهردشت) به همراه مامورانی از وزارت اطلاعات شامگاه سه شنبه ۷ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۲۲۴۵ به بند ۷ سالن ۲۱، به محل نگهداری دهها تن از زندانیان سنی مذهب حمله کرده و چند تن از آنان را مجروح و به شکل خشونت آمیزی وسایل شخصی آنان را تخریب کرده و یا با خود بردند.
بند هفت زندان اوین از روز دوشنبه ۲۰ اوت ۲۰۱۸، وضعیت امنیتی فوق العادهای به خود گرفته است. دسترسی به کتابخانه، بهداری و حسینیه کاملا قطع شده و دو ساعت هواخوری با کنترل شدید نیروهای امنیتی امکان پذیر است. این بند محل نگهداری زندانیان امنیتی و دوتابعیتی است.
حقوق اقلیتها
- دادگاه انقلاب بوشهر برای ۱۲ تن از شهروندان مسیحی در بوشهر به اتهام تبلیغ علیه نظام از طریق تشکیل کلیساهای خانگی در مجموع ۱۲ سال حکم صادر کرده است.
نیروهای امنیتی از دفن عباس خلوصی شهروند بهائی اهل کرمان که روز ۷ اوت فوت کرده بود جلوگیری کرده و پس از چهار روز خانواده وی را مجبور کردند که ایشان را در شهر رفسنجان دفن کنند.
سریر موقن، دانشجوی سال آخر معماری دانشگاه آزاد اصفهان و رومینا عسگری، دانشجوی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز بدلیل بهایی بودن از ادامه تحصیل محروم شده اند.
محل کسب یک شهروند بهایی به نام جواد ذبیحیان روز ۲۸ ژوئیه به علت عدم صدور پروانه کسب از سوی اداره اماکن توسط ماموران اداره اماکن کاشان پلمب شد.