حقوق بشر – مقدمه
در ماه گذشته رژیم ایران مجددا درصدد برآمد تا با نابود کردن مزار قربانیان قتل‌عام۶۷ در گورستان خاوران، آثار این جنایت بزرگ علیه بشریت را محو کند. رژیم ایران به این منظور به افزایش فشار بر شهروندان بهایی نیز مبادرت کرده تا آنان را وادار کند امواتشان را در خاوران دفن کنند، موضوعی که با اعتراض و امتناع جامعه بهاییان روبه‌رو شده است.
نابود کردن مزارهای قربانیان قتل‌عام به‌منظور از بین بردن آثار جرم و جنایت علیه بشریت یک سیاست شناخته شده رژیم حاکم بر ایران است. قبل از این مزار شهیدان دههٔ۶۰ و قتل‌عام ۱۳۶۷ در بسیاری از شهرهای دیگر از جمله اهواز و تبریز و مشهد را از بین برده است. همچنین در سال۱۳۹۶ مزار شهیدان در گورستان بهشت رضای مشهد و وادی رحمت تبریز تخریب شد و در اواخر تیرماه ۱۳۹۷ نیز به بهانه ساختن بلوار، مزار شهیدان قتل‌عام در اهواز را تخریب و سیمانکاری کردند.
دیانا الطحاوی، معاون دفتر منطقه‌ای خاورمیانه و آفریقای شمالی عفو بین‌الملل، روز روز پنجشنبه ۹اردیبهشت گفت: “این آخرین تلاش جنایتکارانه مقامات ایران طی سالهای گذشته جهت تخریب گورستانهای دسته جمعی قربانیان قتل عام سال ۶۷ با هدف از بین بردن شواهد مهم جنایت علیه بشریت و انکار حقیقت در خصوص کسانی است که به طور غیرقانونی اعدام و ناپدید شدند”.
به گفته او “مقامات ایران علاوه بر اینکه باعث درد و رنج بیشتر شهروندان بهائی و آزار و اذیت آنان با سلب حق دفن با عزت عزیزانشان و مطابق با اعتقادات مذهبی آنان می شوند، با این روش به طور ارادی صحنه جرم را نابود می کنند”.
مانیتورینگ حقوق بشر ایران از دبیر کل، شورای امنیت، کمیسر عالی و شورای حقوق بشر ملل متحد خواهان اقدام فوری جهت جلوگیری از ادامه تخریب گورستان خاوران و همچنین خواستار پایان دادن به فشار علیه جامعه بهایی در ایران می باشد.
اعدام
دستکم ۲۵ تن در ماه گذشته در ایران اعدام شده اند. ۱۴ نفر در ماه آوریل با جرائم مربوط با مواد مخدر و ۹ تن با اتهام قتل اعدام شدند. از هویت و اتهام دو زندانی اعدام شده دیگر، اطلاعی در دست نیست.
حکم اعدام دو زندانی که به اتهام «سب النبی» در زندان اراک به سر می‌برند، در ماه گذشته به آنان ابلاغ شده است. هویت این دو زندانی سید صدرالله فاضلی زارع و یوسف مهراد احراز شده است. آنان در خردادماه ۹۹ به جرم مدیریت و عضویت یک کانال تلگرامی توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. آنان به انتشار محتوا یا بیان عقاید و نظراتی که دادگاه آن را توهین به مقدسات به خصوص پیامبر اسلام استنباط کرده، متهم شده اند.
شکنجه
دستکم ۱۳ تن در ماه آوریل در ایران احکام شلاق دریافت کردند و ۲ حکم شلاق نیز برای دو زن زندانی به اجرا در آمده است.
در میان کسانی که احکام ضدانسانی شلاق از قضاییه رژیم ایران دریافت کرده اند، فعالین دانشجویی و اقلیت‌های قومی به چشم میخورند.
انسیه دائمی خواهر زندانی سیاسی آتنا دائمی، که از ۲۹ روز پیش به زندان لاکان رشت در استان گیلان تبعید شده است در یک پست توییتری نوشت: «آتنا زنگ زد و سرو صدا خیلی زیاد بود، صدای صلوات و دست زدن، پرسیدم چه خبره؟ آتنا گفت که یه خانمی بعد از ۱۵ سال زندان پر از درد امروز با تنی زخمی داره آزاد میشه، پرسیدم چرا زخمی؟ گفت صبح امروز قبل از آزادی ۱۰۰ ضربه تازیانه حکمش رو هم خورد و بعد آزاد شد.»
خبرگزاری حکومتی ایرانا روز ۲ اردیبهشت از تحقیر ۳۴ نفر از جوانان و گرداندن آنها در سطح شهر مشهد خبر داد.
بر اساس این گزارش جوانانی که در سطح شهر گردانده شدند کسانی هستند که در شب چهارشنبه سوری به علت حضور در جشن و آتش بازی بازداشت شده بودند. آنان به محلهای جشن برده شدند تا هدف تحقیر عوامل حکومتی تحت نام شهروندان حادثه دیده قرار بگیرند.
ایرنا در گزارش خود گفت که طرح پیشگیرانه و برخورد با متهمان حوادث چهارشنبه آخر سال، با حضور قاضی هادی شریعت‌یار معاون پیشگیری از وقوع جرم دادسرای عمومی و انقلاب مشهد و دستگیرشدگان این حوادث اجرا شده است.
بازداشت
در ماه آوریل دستکم ۷۰۰ تن در ایران بازداشت شده اند. بازداشت‌ها شامل پیروان اقلیت‌های مذهبی و قومی، معترضان، مخالفان و فعالین سیاسی و مدنی میباشد. دستکم ۳۹۳ شهروند در جریان طرح‌های سرکوب خیابانی دستگیر و ۴۷ تن به دلیل شرکت در مهمانی های خصوصی بازداشت شده اند.
زندانیان
- یکسال بعد از بازداشت موقت دو دانشجوی نخبه علی یونسی و امیرحسین مرادی آنها همچنان در زندان اوین بسر می برند و از مینیمم حقوق زندانی برخوردار نیستند. در این یکسال بارها و بارها کاربران در فضای مجازی صدای این دو دانشجوی بازداشت شده بودند. در روزهای گذشته بار دیگر کاربران فضای مجازی، با هشتک #بیدادگاه برای آزادی این دو دانشجو فریادشان را بلند کردند. مجتبی حسینی، زندانی سیاسی پیشین در زندان اوین و از همبندان علی یونسی دانشجوی المپیادی زندانی، پیشتر در مصاحبه ای گفت که یونسی در دوران بازجویی به شدت مورد شکنجه قرار گرفته و بینایی‌اش آسیب دیده است.
- رضا یونسی برادر علی یونسی در توییتی نوشت: «با اینکه اکثر آنچه در يك سال گذشته بر سر علی یونسی و امیرحسین مرادی آمده را می‌دانستیم، اما شنیدن جزئیات از زبان همبندی سابق علی براى خانواده ها، اقوام و دوستانشان بسیار دردناک و زجرآور بود: از ٢٤ ساعته روشن نگه داشتن چراغ قوی و شوفاژگرم در دوران ۵۹ روز انفرادی، تا عفونت چشم، از سواستفاده از عواطف على و اميرحسين نسبت به خانواده هايشان و تهديدشان به بازداشت اعضاى خانواده شان، از پخش صداى شكنجه در انفرادى، وعده هاى دروغين و فریب، تا فشار جانفرسا براى گرفتن اعتراف اجبارى و كارگردانى صحبتها و…»
- مدتهاست این سوال در فضای مجازی و در میان فعالان حقوق بشر دست بدست می‌شود « زندانی سیاسی ارژنگ داوودی کجاست؟» اخبار جابجایی زندانی سیاسی ارژنگ داوودی جزو اخبار محرمانه به حساب می آید و تمام تلاش دستگاه قضاییه بر این است که موقعیت این زندانی سیاسی پنهان بماند.
- زندانی سیاسی مریم اکبری منفرد، دوماه پس از انتقال به زندان سمنان، همچنان تحت فشار قرار داشته محدودیتهای مختلفی بر او اعمال می‌شود. در زندان سمنان به دلیل اینکه هیچ زندانی سیاسی دیگری غیر از مریم اکبری منفرد محبوس نیست، وی حتی از دسترسی به روزنامه های همین حاکمیت هم محروم مانده است. مریم اکبری امکان تماس مانند سایر زندانیان را ندارد.
- سعید افکاری برادر دو زندانی سیاسی وحید و حبیب افکاری در یک پست توییتری در روز ۲ اردیبهشت نوشت: «در پی شکایت برادرانم بابت انفرادی،ضرب و شتم و همچنین تهدید به قتل توسط دو نفر از مقامات عالی رتبه جمهوری اسلامی؛ پس از ۲۲۸روز، یک جلسه بازپرسی صوری فقط با حضور وحید تشکیل شد بازپرس اجازه دسترسی به پرونده، فیلم ضرب و شتم، گزارش پزشکی قانونی از صدمات را نمیدهد». سعید افکاری تاکید کرده است برغم برگزاری این جلسه برادران افکاری همچنان در انفرادی هستند.
زندان‌ها
با شروع موج چهارم کرونا در ایران، نگرانی ها از شیوع این ویروز در زندانهای کشور و در میان زندانیان افزایش پیدا کرده است. در زندانهای ایران به دلیل کمبود امکانات درمانی و بهداشتی و تراکم زندانیان و عدم رسیدگی به زندانیانی که به کرونا مبتلاء شده اند مهمترین و جدی ترین نگرانی زندانیان و خانواده آنان در این رابطه می باشد. محیط بسته زندان محیطی ناامن برای زندانیان در برابر ویروس کرونا به وجود آورده است و سلامت زندانیان را در معرض خطر جدی قرار داده است.
ویروس کرونا در سالن ۱۰ زندان مرکزی کرج (ندامتگاه کرج) به شکل فراگیری شیوع پیدا کرده و زندانیان را با خطر مرگ روبرو کرده است. با توجه به در دسترس نبودن حداقل های ضروری بهداشتی و همچنین دارو و درمان برای رسیدگی به بیماران، شیوع بیماری در سالنهای دیگر با جمعیت های بالا، خطر ابتلا به بیماری بصورت وسیعی در این زندان، بر سر زندانیان سایه افکنده است.
شیوع گسترده ویروس کرونا و وضعیت بغرنج و غیربهداشتی در زندان مرکزی زاهدان موجب نگرانی خانواده های زندانیان شده است. بی تفاوتی مسئولین زندان مرکزی زاهدان، عدم قرنطینه افراد مشکوک مبتلا به کرونا و نبود امکانات مناسب بهداشتی در درمانگاه زندان باعث نگرانی زندانیان و خانواده های آنها شده است.
طی روزهای اخیر بیماری کرونا در زندان مرکزی میناب واقع در استان بندرعباس به طور گسترده‌ای شیوع پیدا کرده و اولین زندانی نیز به دلیل شیوع این ویروس جانباخت. روز سه‌شنبه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ (۲۷ آوریل ۲۰۲۱)، یک زندانی با هویت “کامران رستاخیز” که به ویروس کرونا مبتلا شده بود، در زندان مرکزی میناب جانش را از دست داد.
دوشنبه ۲۳ فروردین ماه گروهی از زندانیان بند هشت زندان اوین با انتشار بیانیه‌ای درباره شیوع ویروس کرونا در این زندان، خواستار رسیدگی جدی مسئولان جمهوری اسلامی به وضعیت زندان‌ها شده‌اند. در این بیانیه با اشاره به ابتلای چند تن از محبوسان و کارمندان زندان اوین آمده است ««پیش از آنکه اتفاق ناگواری را در زندان شاهد باشیم، لازم است که مسئولان قوه قضاییه نسبت به بهبود شرایط خطرناکی که به آن اشاره شده، اقدام فرمایند.» در این بیانیه همچنین به ابتلای مجدد بکتاش آبتین، عضو کانون نویسندگان ایران، به ویروس کرونا و انتقال این زندانی سیاسی به بند هشت زندان اوین هم اشاره شده است.
سرکوب اقلیت‌های مذهبی
بهایی:
در ماه گذشته رژیم ایران فشار بر اقلیت‌های مذهبی را افزایش داده است. در همین رابطه بیش از ۳۶ شهروند بهایی بازداشت یا جهت تحمل حکم زندان احضار شدند.
در ماه گذشته سینا شکیب دانشجوی ترم ۴ رشته آمار و کاربردها در دانشکده ریاضی و کامپیوتر خوانسار دانشگاه اصفهان، به دلیل اعتقاد به آئین بهائی از این دانشگاه اخراج و از ادامه تحصیل محروم شد.
همچنین در جریان موج جدید فشار بر شهروندان بهایی، نیروهای امنیتی به منازل بسیاری از اعضای این اقلیت مذهبی یورش برده و تفتیش کردند.
علاوه بر این احضار و بازداشت‌ها، مسئولان بهشت زهرای تهران، از دفن درگذشتگان شهروندان بهائی در آرامستان بهائیان تهران (گلستان جاوید) جلوگیری کرده اند. به دنبال این اقدام توسط مسئولان بهشت زهرا به شهروندان بهائی تهران گفته شده است که جهت دفن درگذشتگان خود باید از محل گورهای دسته جمعی که در جریان اعدام های گسترده بین سال های ۱۳۶۰ الی ۱۳۶۷ در بخشی از آرامستان خاوران به صورت بی نام و نشان ایجاد شده استفاده کنند.
مسیحی:
روز دوشنبه ۱۹ آوریل (۳۰ فروردین) نوکیشان مسیحی «حجت لطفی خلف»، «اسماعیل نریمان‌پور»، «محمدعلی ترابی» و «علیرضا ورک شاه» توسط نیروهای وزارت اطلاعات احضار و سپس بازداشت شدند. آنها هر سه از اهالی دزفول در استان خوزستان هستند. اداره اطلاعات دزفول از نوکیشان مسیحی پرسش هایی را در مورد مسائل سیاسی مطرح کرده و در واقع این افراد مورد «تفتیش عقاید» قرار گرفتند از جمله اینکه «نظرشان در مورد انقلاب چیست؟» و «آیا در انتخابات شرکت می‌کنند؟»
همچنین در ماه گذشته حکم ده ماه حبس، به حامد عاشوری، نوکیش مسیحی، ابلاغ شده‌است. وی ۲۰ روز برای درخواست فرجام خواهی فرصت دارد.
قتل‌های خودسرانه
دستکم چهار تن از شهروندان توسط نیروی انتظامی و یا اطلاعات رژیم ایران در ماه آوریل به قتل رسیدند.
همچنین دستکم ۱۱ تن از شهروندان در ماه گذشته با شلیک بی ضابطه نیروهای امنیتی و نظامی زخمی شده اند.
