روز بین المللی سواد آموزی هر سال در 8 سپتامبر(۱۸شهریور) جشن گرفته می شود. این مناسبت فرصتی است برای دولت ها و جامعه مدنی تا پیشرفتهایشان را در این زمینه نشان بدهند.
سواد آموزي از ديدگاه سازمان ملل امری است مهم و همانند دسترسی به غذای مناسب و داشتن سر پناه برای هر فرد یک حق محسوب میشود. ماده 26 اعلامیه جهانی حقوق بشر در این رابطه اعلام کرده است: “هر فردی حق آموزش دارد.”
از آنجا که تنها مرجع آمار موجود در ایران مرکز آمار ایران است ما ناگزیر به آمار ارائه شده از سوی همین مرکز استناد می کنیم. ولی باید در نظر داشت که آمار ارائه شده از سوی این مرکز رسمی حکومتی هم کامل نیست و هم به میزان زیادی در آن به منظور قلب واقعیت دست برده می شود. و این آمار را باید حداقل در نظر گرفت و بنابر شواهد موجود آمار واقعی باید قاعدتاً بسا بیشتر از این باشد.
با نگاه به برخی آمارها میتوانیم تصویر مختصری از میزان عدم پایبندی این حكومت به تعهدات بین المللی در زمینه آموزش و پرورش پیدا کنیم.
وضعیت سواد آموزی در حکومت ایران:
براساس جداول سرشماری مرکز آمار ایران در سال 95 (2016) در کل کشور نزديك به 9 ميليون (8795562) نفر بیسواد وجود دارند.
همچنین در میان جمعیت بی سواد کل کشور 5569044 نفر زنان هستند که از این میزان 4890680 نفر زنان۳۵ سال به بالا؛ 117867 تن بین 6-۹ سال؛ 37915 نفر از آنان 10تا14
بر اساس این آمار این مرکز در کل کشور حدود 3226518 تن از مردان بی سواد میباشند که از این میان 2652208 تن مردان 35سال به بالا، 123147تن6تا9 سال و 36483 تن 14تا19 سال میباشند.
علیحسین حسینزاده معاون سیاسی- اجتماعی استانداری خوزستان اعتراف می کند: فراوانی بی سوادی در کشور ما نسبت به جمعیت نرخ خطرناک و بالایی دارد. (خبرگزاری مهر -21 اوت2017)
علی باقرزاده رئیس سازمان نهضت سوادآموزی کشور در خصوص «آخرین وضعیت سوادآموزی در کشور»، اظهار داشت: بر اساس سرشماری سال 95 مرکز آمار ایران، در کل جمعیت، بیش از 8 میلیون و 800 هزار نفر بیسواد مطلق ثبت شده است.( خبرگزاری فارس -28جولای2017)
در حالی که هدف چهارم دستور کار ۲۰۳۰ و اهداف جانبی آن بر دسترسی همه افراد به دانش و مهارت های لازم برای ترویج توسعه پایدار.